Tom zawiera artykuły trzydziestu badaczy z Polski i zagranicy. Prezentuje spojrzenie na historię Europy Środkowej i Wschodniej nie z perspektywy roku 1918 czy też 1917, ale w aspekcie doświadczeń społecznych, wyobrażeń politycznych i kontekstów kulturowych roku 1913 czy 1914 – doświadczeń i wyobrażeń uczestników analizowanych wydarzeń i procesów. Z tej perspektywy pozwala zobaczyć w nowym świetle znaczenie przemian, które do owych doświadczeń i wyobrażeń wprowadziła wielka wojna.
Andrzej Nowak Imperia, tożsamości, lęki i nadzieje w Europie Wschodniej i Środkowej
na progu pierwszej wojny światowej
Kultury i tożsamości
Theodore R. Weeks Kształtowanie kultury litewskiej w Wilnie w latach 1900–1920
Andrej Czarniakiewicz „Chto tam idzie?”. Kryzys białoruskiego projektu kulturowego na progu pierwszej wojny światowej
Zaur Gasimow Między miastami i imperiami – azerbejdżańskie dyskusje o języku, oświeceniu i kulturze au fin du siècle
Patrice M. Dabrowski Jak Hucułowie ze Wschodnich Karpat stali się… Europejczykami
Adrianna Sznapik Wyobrażenia na temat kultury i sztuki narodowej na ziemiach polskich przed pierwszą wojną światową
Maria Krisań Aktywność religijna chłopów Królestwa Polskiego przed wybuchem pierwszej wojny światowej. Ruch mariawicki i zaraniarski
Imperia, instytucje i narodowości
Rustem Ciunczuk Duma Państwowa Imperium Rosyjskiego na progu pierwszej wojny światowej. Między ideą imperialną a ideami narodowymi
Andrzej Nowak Imperium wobec groźby rozpadu. Historyczna pamięć i wyobraźnia (przypadek Michaiła Mienszykowa)
Andrzej Szabaciuk Relacje prawosławno-katolickie w Królestwie Polskim w przededniu pierwszej wojny światowej na przykładzie kwestii chełmskiej
Mariusz Kulik Polacy w rosyjskim korpusie oficerskim przed wybuchem pierwszej wojny światowej
Jacek Legieć Odrobiona lekcja? Reforma systemu opieki nad inwalidami wojennymi
i rodzinami żołnierzy w Rosji po wojnie rosyjsko-japońskiej
Wizje przyszłości
Stanisław Wiech Widma i zmory wojny w Królestwie Polskim w latach 1866–1914
Darius Staliūnas Nacjonalizm litewski przed pierwszą wojną światową – aspiracje polityczne i granice wyobrażonej Litwy
Aleksandr Połunow W oczekiwaniu na nowy świat: powojenna przyszłość Europy Wschodniej, Bałkanów i Bliskiego Wschodu w koncepcjach środowisk Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej
Aleksandra J. Bachturina Przyszłość Galicji w wizjach działaczy społecznych i w realnej polityce na początku XX wiek
Robert Spät Konfrontacja i pojednanie. Debata publiczna nad „kwestią polską”
w Cesarstwie Niemieckim przed pierwszą wojną światową i w czasie jej trwania
Hanna Marczewska-Zagdańska Imperium Habsburgów na progu wielkiej wojny w raportach amerykańskich ekspertów z The Inquiry
Polityczne orientacje
Marek Kornat „Polski w Europie 1914 roku nie chciał nikt”. O sprawie polskiej w przededniu i w chwili wybuchu wielkiej wojny
Krzysztof Kawalec Nacjonalizm przeciw imperializmowi. Spór orientacji
Włodzimierz Suleja Alternatywy Piłsudskiego – powstańczy zryw czy agitacja czynem?
Aleksandra Julia Leinwand Po co Polakom niepodległość? Spór w socjaldemokracji polskiej na przełomie XIX i XX wieku
Henryk Bartoszewicz Polacy w Kijowie wobec niepodległości Rzeczypospolitej w przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej
Tamara Stoiłowa Nastroje antywojenne w Bułgarii w przededniu pierwszej wojny światowej, czyli bułgarski „rewanż” za wojny bałkańskie
Inna Manasiewa Obraz Polski w prowojennej propagandzie Związku Wyzwolenia Ukrainy w Bułgarii w przededniu jej przystąpienia do pierwszej wojny światowej
Wojna w Europie Środkowo-Wschodniej – wybrane konsekwencje
Włodzimierz Borodziej, Maciej Górny Wojna wyobrażona. Polityka informacyjna, plotki i propaganda w Europie Środkowo-Wschodniej
Aleksiej I. Miller Rola pierwszej wojny światowej w konfrontacji nacjonalizmu ukraińskiego i „ogólnoruskiego”
Stephan Lehnstaedt Antysemityzm okupantów austro-węgierskich i niemieckich w Królestwie Polskim w latach 1915–1918
Joanna Gierowska-Kałłaur Stanowisko Rady Polskiej Ziemi Mińskiej w kwestii przyszłości Białorusi. Przyczyny zmiany stanowiska Komisji Litewskiej Tymczasowej Rady Stanu na jesieni 1918 roku
Magdalena Gawin Wielka wojna i prawa polityczne kobiet w Polsce
Indeks osób