Umowy zlecenie. Kompendium 2022 / Katarzyna Dorociak, Emilia Lazarowicz, Katarzyna Tokarczyk 2, Agnieszka Walczyńska

Umowa zlecenie to jedna z najpopularniejszych form zatrudnienia, co ma

swoje uzasadnienie. Jest ona szczególnie korzystna dla przedsiębiorcy, który

nie ponosi znaczących kosztów z niej wynikających, jak i dla zleceniobiorcy,

który może cieszyć się elastycznością zatrudnienia. Publikacja odpowiada m.in.

na pytania:

• Jakie wady i zalety ma tego rodzaju umowa i dlaczego określana jest

mianem "umowy śmieciowej"?

• W jaki sposób ustalać minimalną stawkę godzinową oraz jak dokumentować

przepracowane godziny?

• Jakie składki zobowiązany jest opłacać zleceniodawca, jak i zleceniobiorca?

• Na jakich zasadach zleceniobiorca może przystąpić do PPK oraz jak należy

rozliczać wpłaty?

A także wiele innych kwestii rozłożonych na czynniki pierwsze i wytłumaczonych

w atrakcyjny sposób na bazie licznych przykładów.

1.Charakterystyka umowy zlecenia – zasady stosowania, treść i podstawa prawna . . . . 14

1.1. Podstawa prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

1.2. Zasady stosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

1.3. Treść umowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

1.4. Wady i zalety umowy zlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

2. Proces zatrudnienia zleceniobiorcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.1. Oświadczenie zleceniobiorcy na cele podatkowe i ubezpieczeniowe . . . . . . 21

2.1.1. Informacje na temat ubezpieczenia zleceniobiorcy. . . 22

2.1.2. Dane podatkowe zleceniobiorcy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

2.2. Obowiązki zleceniodawcy dotyczące przetwarzania danych osobowych . . . . . . . . . . 23

2.3. Treść umowy między zleceniobiorcą a zleceniodawcą . . . . . 26

2.3.1. Zasady nawiązania umowy zlecenia . . . . . . . . . . . . . . . 27

2.4. Zgłoszenie do ZUS-u zleceniobiorcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

2.4.1. Zgłoszenie do ZUS-u zleceniobiorcy – kiedy powstaje obowiązek ubezpieczeń? . 29

2.4.2. Zgłoszenie do ZUS-u – czy możliwe jest przesunięcie

terminu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2.5. Dodatkowe obowiązki zleceniodawcy: BHP i medycyna

pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

2.5.1. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków

pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

2.5.2. Kogo trzeba skierować na badania i szkolenie BHP dla

zleceniobiorców? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2.5.3. Badania i szkolenie BHP a zapisy w umowie. . . . . . . . 31

2.5.4. Obowiązki zleceniobiorcy w zakresie BHP. . . . . . . . . . 32

3. Płaca minimalna w umowach zleceniach w 2022 roku . . . . . . . . 34

3.1. Gwarancja minimalnej stawki godzinowej . . . . . . . . . . . . . . . . 34

3.1.1. Kogo dotyczy minimalna stawka godzinowa na umowie zleceniu?.. . . . . . . . 35

3.1.2. Kiedy minimalna stawka godzinowa nie musi być

stosowana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

3.1.3. Ochrona wynagrodzenia dla minimalnej stawki

godzinowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

3.1.4. Minimalna stawka godzinowa na umowie zleceniu i jej

wysokość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

3.1.5. Jak ustalić minimalną stawkę godzinową? Praktyczne

przykłady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

3.2. Wynagrodzenie wypłacane przynajmniej raz w miesiącu. . . 40

3.3. Dokumentowanie wypłaty minimalnego wynagrodzenia . . 42

Oświadczenie o przepracowanych godzinach

zleceniobiorcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

3.3.1.

Jak może wyglądać oświadczenie zleceniobiorcy o

przepracowanych godzinach? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

3.3.2. Potrącenia z wynagrodzeń zleceniobiorców a płaca

minimalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

3.4.

Potrącenia z wynagrodzeń za umowę o pracę a

potrącenia należności z umowy cywilnoprawnej . . . . 45

3.4.1.

Co w przypadku zbiegu umowy o pracę i umowy

zlecenia? Jak będą wyglądały potrącenia z

wynagrodzeń?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

3.4.2.

Potrącenia z wynagrodzeń – jaka kwota jest wolna od

potrąceń w przypadku umowy cywilnoprawnej? . . . . 48

3.4.3.

Kwota wolna od potrąceń a niepełny wymiar czasu

pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

3.4.4.

abraca

3.5. Nieodpłatna umowa zlecenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

4. Opodatkowanie umów zleceń. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

4.1. Koszty uzyskania przychodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

4.2. Opodatkowanie na zasadach ogólnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

4.2.1. Zwolnienie z PIT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

4.2.2. Umowa do 200 zł brutto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

4.2.3. Cudzoziemcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Mechanizm rolowania zaliczek na podatek obowiązujący od

stycznia do czerwca 2022 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

4.3.

4.4. Zeznania roczne za zleceniobiorców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

5. Umowa zlecenie a ubezpieczenia ZUS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

5.1. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

5.2. FP i FGŚP przy zleceniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

5.3. Umowa zlecenie z własnym pracownikiem . . . . . . . . . . . . . . . 69

5.4. Umowa zlecenie z pracownikiem innej firmy. . . . . . . . . . . . . . 70

Umowa zlecenie z osobą świadczącą usługi w ramach kilku

umów zleceń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

5.5.

abraca

5.6. Zlecenie z osobą uczącą się do 26. roku życia . . . . . . . . . . . . . 73

5.7. Zlecenie z osobą prowadzącą działalność gospodarczą . . . . 75

5.8. Zlecenie z własnym pracownikiem w trakcie urlopu

macierzyńskiego lub rodzicielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

5.9. Zlecenie z pracownikami własnymi lub obcymi korzystającymi

z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego. . . . . . . . . . . . . . . 80

5.10. Zlecenie z emerytem/ rencistą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

6. Pracownicze Plany Kapitałowe przy umowie zlecenie. . . . . . . . . 81

6.1. Czym jest PPK i jaki jest cel tego programu? . . . . . . . . . . . . . . 81

6.2. Wdrożenie PPK w firmie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

6.3. Czy zleceniobiorca może przystąpić do PPK? . . . . . . . . . . . . . 82

6.4. Przystąpienie zleceniobiorcy do PPK – na jakich zasadach?. 84

6.5. Wysokość wpłat na PPK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

6.6. PPK zleceniobiorcy a wynagrodzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

7. Comiesięczne obowiązki przy zatrudnieniu zleceniobiorcy . . . . . 90

7.1. Comiesięczne obowiązki względem ZUS-u . . . . . . . . . . . . . . . 90

7.2. Miesięczne zaliczki na podatek dochodowy. . . . . . . . . . . . . . . 91

7.3. Rozliczanie okresowych deklaracji PPK . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

8. Jak wyliczyć koszty umowy zlecenia i kwotę netto? . . . . . . . . . . . 93

9. Ustalanie świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa dla

zleceniobiorców. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

9.1. Jak uzyskuje się prawo do zasiłku?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

9.2. Okres wyczekiwania na zasiłek dla zleceniobiorcy. . . . . . . . . 98

9.3. Przez jaki okres można pobierać zasiłki?. . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

9.4. Dokumenty, jakie należy złożyć w ZUS-ie w celu wypłaty

zasiłku dla zleceniobiorcy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

9.5. Wysokość zasiłku dla zleceniobiorcy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

9.6. Podstawa wymiaru zasiłku zleceniobiorcy. . . . . . . . . . . . . . . 104

9.7. Podstawa wymiaru zasiłku zleceniobiorcy – wyłączenie

miesiąca z podstawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

9.8. Niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego

miesiąca kalendarzowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

10. Umowa zlecenie a inne umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

10.1. Skutki uznania umowy o dzieło za umowę zlecenie. . . . . . . 113

10.2. Skutki uznania umowy zlecenia za umowę o pracę . . . . . . . 115