Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a konkurencyjność eksportu Polski / Stanisław Wydymus, Elżbieta Bombińska, Bożena Pera

Kształtowanie się międzynarodowej konkurencyjności gospodarki każdego z krajów jest zagadnieniem wieloaspektowym i złożonym, a jego zgłębienie i analiza ma znaczenie nie tylko dla rozwoju teorii międzynarodowej współpracy ekonomicznej, ale także dla polityki i praktyki gospodarczej.

Monografia składa się z ośmiu autorskich opracowań zawierających wyniki analizy wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na kształtowanie się konkurencyjności eksportu kraju goszczącego, na przykładzie Polski. Przedstawiono w niej:
- istotę konkurencyjności eksportu i mierniki służące do jej pomiaru i oceny,
- współzależności zachodzące między napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych a eksportem kraju goszczącego i jego konkurencyjnością w wybranych teoriach ekonomicznych,
- znaczenie bezpośrednich inwestycji zagranicznych dla kształtowania się konkurencyjności gospodarki Polski,
- analizę zmian konkurencyjności polskiego eksportu w latach 2001-2010,
- korelację zachodzącą pomiędzy napływem BIZ do poszczególnych branż produkcji przemysłowej w Polsce a dynamiką rozwoju ich sprzedaży na ryn­ki zagraniczne,
- skutki napływu kapitału zagranicznego dla zmian struktury produkcji przemysłowej w Polsce,
- tendencje rozwoju polskiego przemysłu spożywczego, uwzględniające napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do tego sektora,
- analizę wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rozwój eksportu usług z Polski.

Książka adresowana jest do pracowników naukowych, studentów różnych kierunków ekonomicznych, szczególnie międzynarodowych stosunków go­spodarczych, praktyków oraz tych wszystkich, których interesują procesy zachodzące w gospodarce Polski oraz jej pozycja w Unii Europejskiej i go­spodarce światowej.

Wprowadzenie 7

Rozdział 1
Konkurencyjność eksportu - definicja, czynniki, miary (Stanisława Klima) 11
1.1. Podstawowe zagadnienia dotyczące międzynarodowej konkurencyjności gospodarki 11
1.2. Determinanty konkurencyjności gospodarki 17
1.3. Mierniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki 25
Bibliografia 33

Rozdział 2
Teoretyczne zależności między bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi a eksportem i jego konkurencyjnością (Elżbieta Bombiń­ska) 35
2.1. Komplementarność i substytucyjność wymiany handlowej i BIZ w wybranych teoriach handlu międzynarodowego 36
2.2. Współzależności między przepływami towarowymi i kapitałowymi w świetle wybranych teorii bezpośrednich inwestycji zagranicznych 40
2.3. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a wymiana handlowa w teorii integracji 45
2.4. Rola napływu BIZ w kształtowaniu konkurencyjności eksportu kraju goszczącego 48
Bibliografia 51

Rozdział 3
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a międzynarodowa konkurencyjność gospodarki Polski (Wojciech Zysk) 53
3.1. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne na świecie - analiza stanu napływu 53
3.2. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce na tle innych krajów nowo przyjętych do Unii Europejskiej (UE-12) 55
3.3. Międzynarodowa konkurencyjność a atrakcyjność inwestycyjna Polski 58
3.4. Działalność eksportowa spółek z udziałem zagranicznym 65
3.4.1. Uwagi wstępne 65
3.4.2. Spółki z udziałem kapitału zagranicznego - liczba podmiotów w latach 2000-2009 66
3.4.3. Spółki z kapitałem zagranicznym - działalność eksportowa w latach 2000-2009 67
3.4.4. Działalność eksportowa największych spółek z udziałem zagranicznym 68
3.5. Perspektywy zmian międzynarodowej konkurencyjności gospodarki Polski 69
Bibliografia 73

Rozdział 4
Konkurencyjność polskiego eksportu w latach 2001-2010 na tle wybranych krajów Unii Europejskiej (Agnieszka Głodowska) 77
4.1 Metoda badawcza 78
4.2. Konkurencyjność polskiego eksportu według podstawowych wskaźników ilościowych i względnych 78
4.3. Struktura geograficzna i towarowa eksportu Polski w latach 2001-2010 85
4.4. Analiza konkurencyjności polskiego eksportu z wykorzystaniem modelu stałych udziałów w rynku CMS (Constant-Market Share Analysis) 97
Bibliografia 101

Rozdział 5
Znaczenie BIZ w kształtowaniu się konkurencyjnej oferty polskiego eksportu (Henryk Czubek) 103
5.1. Współistnienie napływu BIZ i wzrostu eksportu w polskiej gospodarce 103
5.2. Struktura BIZ w Polsce w latach 2003-2009 106
5.3. Związek pomiędzy branżową koncentracją BIZ i branżową dynamiką eksportu w Polsce 112
Bibliografia 117

Rozdział 6
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a model przewagi konkurencyjnej w polskim eksporcie (Marek Maciejewski) 119
6.1. Konkurencyjność branżowych sektorów polskiego eksportu a napływ a działalność firm z udziałem kapitału zagranicznego 119
6.2. Zmiany struktury polskiego eksportu a jego konkurencyjność na tle państw Unii Europejskiej 127
6.3. Pozycja konkurencyjna polskiego eksportu na rynku niemieckim 138
Bibliografia 142
Aneks statystyczny 143

Rozdział 7
Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rozwój i konkurencyjność międzynarodową polskiego przemysłu spożywczego (Agnieszka Hajdukiewicz) 175
7.1 Stan i tendencje rozwojowe polskiego przemysłu spożywczego 176
7.2 Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w polskim przemyśle spożywczym 181
7.3. Wielkość i struktura polskiego handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi 186
7.4 Pozycja konkurencyjna Polski w handlu zagranicznym artykułami rolno-spożywczymi 189
7.5. Oddziaływanie BIZ na procesy rozwojowe i poprawę konkurencyjności międzynarodowej przemysłu spożywczego 194
Bibliografia 200

Rozdział 8
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a eksport usług (Bożena Pera) 201
8.1. Istota usług 201
8.2. Znaczenie sektora usług i wymiany handlowej nimi w Polsce na tle trendów światowych 204
8.3. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w polskim sektorze usług w latach 2004-2009 208
8.4. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a kierunki rozwoju polskiego sektora usług 213
8.5. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na polski eksport usług 219
Bibliografia 223

Wnioski końcowe 225