Pierwsze po wielu latach wznowienie słynnego eseju, rozwijającego koncepcję porażki myślenia jako źródła upadku współczesnej kultury pozwala nam zadać sobie pytanie o aktualność stwierdzenia filozofa: „Źle się dzieje w kulturze”. Opierając się na myśli Hannah Arendt, Alain Finkielkraut chronologicznie odtwarza wydarzenia odpowiedzialne za kondycję współczesnego świata, w którym podstawą autorytetu nie są już wielkie dzieła umysłu, i gdzie "barbarzyństwo zawładnęło w końcu kulturą. W cieniu tego wielkiego słowa rośnie nietolerancja z infantylizmem. Albo tożsamość kulturowa zamyka jednostkę w przynależności grupowej i odmawia jej pod karą zdrady stanu prawa do wątpienia, ironii, rozumu, czyli wszystkiego, co mogłoby ją oderwać od kolektywnej matrycy, albo przemysł rozrywkowy, ten płód wieku technologii, sprowadza twory umysłu do poziomu tandety (lub entertainment, jak się mówi w Ameryce). I życie z myślą powoli ustępuje miejsca strasznej i żałosnej konfrontacji fanatyka i zdechlaka”.
Spis treści
W cieniu wielkiego słowa.............................................................. 6
Część pierwsza: ZAKORZENIENIE UMYSŁU ........................... 7
Volksgeist................................................................................. 9
Ludzkość odmienia się w liczbie mnogiej............................ 14
Matczyne ciepło przesądu..................................................... 24
Co to jest naród?.................................................................... 30
Rozmowa z Eckermannem.................................................... 36
Najgroźniejszy materiał wybuchowy czasów
nowożytnych......................................................................... 41
Część druga: WSPANIAŁOMYŚLNA ZDRADA...................... 51
Świat wypierający się Zachodu............................................. 53
Druga śmierć człowieka........................................................ 59
Portret zdekolonizowanego................................................... 67
Rasa i kultura......................................................................... 76
Podwójny język UNESCO .................................................... 80
Część trzecia: W STRONĘ SPOŁECZEŃSTWA WIELOKULTUROWEGO ?........................................................ 87
Zniknięcie dreyfusardów....................................................... 89
Pedagogika względności....................................................... 94
Kultura w kawałkach........................................................... 100
Prawo do niewoli................................................................. 103
Część czwarta: JESTEŚMY ŚWIATEM, JESTEŚMY
DZIEĆMI................................................................................... 109
Jego Wysokość K onsument................................................. 119
Społeczeństwo nareszcie młode.......................................... 125
Zdechlak i fanatyk..................................................................... 134