Więź matki z dzieckiem w okresie prenatalnym w ciąży wysokiego ryzyka / Marta Kucharska-Hauk

W monografii z zakresu psychologii rodziny autorka ustala, czy Istnieją różnice w nasileniu więzi matki z dzieckiem w okresie prenatalnym w ciążach fizjologicznych i ciążach wysokiego ryzyka. W drugiej grupie uwzględnia dwa typy: ze zdiagnozowanymi wrodzonymi wadami rozwojowymi płodu oraz z innymi zagrożeniami wynikającymi z nietypowego przebiegu ciąży lub choroby matki. Podejmuje także próbę określenia czynników będących predyktorami więzi matki z dzieckiem w okresie prenatalnym w różnych sytuacjach zagrożenia ciąży lub jego braku.

*

Publikacja jest ważną pozycją ze społecznego punktu widzenia. Porusza rzadko podejmowaną problematykę więzi matki z dzieckiem w okrasie prenatalnym w grupie kobiet będących w ciąży wysokiego ryzyka. Dyskusja na temat uzyskanych wyników prezentowana przez badaczkę jest wnikliwa i dzięki interdyscyplinarnemu myśleniu (psychologiczno-medyczno-filozoficznemu) sprawia, że czytany tekst zyskuje na wartości, może być traktowany uniwersalnie i stanowić źródło wiedzy dla szerokiego kręgu odbiorców.

Z recenzji prof. dr hab. Marioli Bidzan

Wstęp 9

Rozdział 1. Wybrane aspekty ciąży fizjologicznej i zagrożonej 11

1.1. Przebieg ciąży fizjologicznej i związane z nim zmiany 11

1.2. Ciąża wysokiego ryzyka – aspekt medyczny 16

1.2.1. Zagrożenia związane ze stanem zdrowia matki 16

1.2.2. Zagrożenia związane z przebiegiem ciąży 19

1.2.3. Wrodzone wady rozwojowe 22

1.3. Doświadczanie ciąży fizjologicznej i zagrożonej – aspekt psychologiczny 27

1.4. Metody diagnostyki prenatalnej 31

Rozdział 2. Teoria przywiązania 35

2.1. Przywiązanie w okresie wczesnodziecięcym 35

2.2. Style przywiązania w okresie dorosłości 38

Rozdział 3. Więź emocjonalna z dzieckiem w okresie ciąży 43

3.1. Teorie przywiązania prenatalnego 44

3.1.1. Traktowanie płodu jako odrębnej istoty 46

3.1.2. Przypisywanie właściwości dziecku 46

3.1.3. Interakcje z dzieckiem 47

3.2. Determinanty więzi emocjonalnej 47

3.2.1. Uwarunkowania demograficzne 47

3.2.2. Doświadczenia prokreacyjne i przebieg obecnej ciąży 48

3.2.3. Indywidualne właściwości kobiety 53

3.2.4. Jakość relacji rodzinnych 55

3.3. Skutki więzi emocjonalnej matki z dzieckiem w okresie prenatalnym 57

Rozdział 4. Metodologiczne założenia badań własnych 59

4.1. Cel badań i problemy badawcze 59

4.2. Charakterystyka grupy badanej i sposób przeprowadzania badań 71

4.3. Charakterystyka narzędzi badawczych 75

4.3.1. Kwestionariusz „Więź z dzieckiem w okresie ciąży” 75

4.3.2. Skala Doświadczania Ciąży 76

4.3.3. Kwestionariusz Stylów Przywiązania KSP 77

4.3.4. Skala Samooceny SES 78

4.3.5. Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI 78

4.3.6. Skala Wsparcia Społecznego 79

4.3.7. Skala Zależności od Małżonka SZM 79

4.3.8. Kwestionariusz wywiadu 80

4.4. Metody analizy statystycznej wyników badań 80

Rozdział 5. Cechy obecnej ciąży i doświadczenia prokreacyjne a więź z dzieckiem prenatalnym 81

5.1. Więź matki z dzieckiem prenatalnym w ciążach zdrowych, z wadami wrodzonymi i innymi zagrożeniami 81

5.2. Więź matki z dzieckiem prenatalnym w ciążach planowanych i nieplanowanych 83

5.3. Więź matki z dzieckiem prenatalnym w pierwszej i kolejnych ciążach 84

5.4. Więź matki z dzieckiem prenatalnym a jego płeć 86

5.5. Więź z dzieckiem prenatalnym u matek z negatywnymi doświadczeniami prokreacyjnymi 88

5.6. Wiek ciążowy a więź z dzieckiem prenatalnym 89

5.7. Predyktory więzi z dzieckiem prenatalnym – doświadczenia prokreacyjne i cechy obecnej ciąży 90

5.8. Podsumowanie 91

Rozdział 6. Doświadczanie ciąży zagrożonej i fizjologicznej a więź z dzieckiem prenatalnym 93

6.1. Doświadczanie ciąży fizjologicznej, z wadami wrodzonymi i innymi zagrożeniami 93

6.2. Doświadczanie ciąży a więź z dzieckiem prenatalnym 95

6.3. Predyktory więzi z dzieckiem prenatalnym – doświadczanie obecnej ciąży 99

6.4. Podsumowanie 102

Rozdział 7. Właściwości indywidualne badanych kobiet w ciążach zagrożonych i fizjologicznych a więź z dzieckiem prenatalnym 103

7.1. Wiek matki a więź z dzieckiem prenatalnym 103

7.2. Styl przywiązania a więź z dzieckiem prenatalnym 104

7.3. Samoocena a więź z dzieckiem prenatalnym 108

7.4. Lęk a więź z dzieckiem prenatalnym 109

7.5. Predyktory więzi z dzieckiem prenatalnym – indywidualne właściwości matki 112

7.6. Podsumowanie 114

Rozdział 8. Charakter relacji z partnerem badanych kobiet w ciążach zagrożonych i fizjologicznych a więź z dzieckiem prenatalnym 115

8.1. Stan cywilny matki a więź z dzieckiem prenatalnym 115

8.2. Wsparcie od partnera a więź z dzieckiem prenatalnym 117

8.3. Zależność od partnera a więź z dzieckiem prenatalnym 120

8.4. Predyktory więzi z dzieckiem prenatalnym – relacja z partnerem 122

8.5. Podsumowanie 124

Rozdział 9. Wybrane czynniki położnicze, indywidualne i relacyjne a doświadczanie ciąży z wadami wrodzonymi, innymi zagrożeniami i fizjologicznych 125

9.1. Przebieg ciąży i historia położnicza a doświadczanie ciąży 125

9.2. Właściwości indywidualne badanych kobiet a doświadczanie ciąży 130

9.3. Charakter relacji badanych kobiet z partnerem a doświadczanie ciąży 133

9.4. Podsumowanie 136

Rozdział 10. Wybrane czynniki położnicze, indywidualne i relacyjne a więź z dzieckiem prenatalnym 139

Rozdział 11. Dyskusja wyników 145

11.1. Cechy ciąży i doświadczenia położnicze a więź matki z dzieckiem 145

11.2. Doświadczanie obecnej ciąży a więź emocjonalna matki z dzieckiem 150

11.3. Właściwości indywidualne kobiet a więź matki z dzieckiem 152

11.4. Relacja z partnerem a więź matki z dzieckiem 154

11.5. Znaczenie wybranych zmiennych położniczych, indywidualnych i relacyjnych dla tworzenia więzi z dzieckiem prenatalnym w ciążach zagrożonych i fizjologicznych 156

Zakończenie 159

Bibliografia 163

Maternal-fetal attachment in high-risk pregnancy. Summary 179

Spis tabel 181

Spis rysunków 185