Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej / Elżbieta Płóciennik

Kolejna publikacja w ramach serii „Edukacja dla Mądrości”, inspirowanej koncepcją i dokonaniami Roberta J. Sternberga (Teaching for Wisdom) - praktyczny poradnik metodyczny dla nauczycieli, wychowawców i pedagogów, pracujących w różnych instytucjach oświatowych, dla konsultantów i doradców metodycznych, a także rodziców. Zawiera wprowadzenie teoretyczne oraz przykłady sytuacji edukacyjnych, służących rozwijaniu inteligencji analitycznej, twórczej, praktycznej, refleksyjności, myślenia dialogicznego i dialektycznego oraz propozycje konkretnych ćwiczeń. Czytelnik znajdzie również zestaw scenariuszy zajęć do pracy z dziećmi w przedszkolu i szkole podstawowej. Poradnik uzupełniają gotowe do powielenia karty pracy.

Wprowadzenie            9

Rozdział 1. Edukacja dla mądrości     15

Rozdział 2. Cele kształcenia a założenia edukacji dla mądrości        25

Rozdział 3. Przykłady sytuacji edukacyjnych służących rozwijaniu mądrości          33

3.1. Rozwijanie inteligencji analitycznej    34

3.2. Rozwijanie inteligencji twórczej         35

Zadanie 1. „Łańcuch skojarzeń”           37

Zadanie 2. „Skojarzenia bliższe i dalsze?”       38

Zadanie 3. „Jak można to wykorzystać inaczej?”        38

Zadanie 4. „Co by było, gdyby...”        39

Zadanie 5. ,,Przedmiot bez wad”          39

Zadanie 6. „Skojarzenia i analogie”      39

Zadanie 7. „Co to jest, do czego służy?”          40

Zadanie 8. „Wynalazki w kuchni – dokończ rysunki” 40

Zadanie 9. „Drzewo – jak je poznać i wykorzystać?”  41

Zadanie 10. „Drzewo dobra”    42

Zadanie 11. „Hybryda” 43

Zadanie 12. „Projektowanie z rzeczowników” 43

Zadanie 13. „Dziwne zwierzę” 44

3.3. Rozwijanie inteligencji praktycznej    44

Zadanie 1. „Czy w sklepie można się zgubić?”            46

Zadanie 2. „Jak to wykorzystać inaczej?”        46

Zadanie 3. „Upominek dla…”  47

Zadanie 4. „Wady i zalety”       47

Zadanie 5. „Ulepszamy otoczenie”       48

Zadanie 6. Udział w programie „Adopcja sercem”       48

Zadanie 7. „Zrób to sam”          49

Zadanie 8. „W czym jestem mocny?”   49

Zadanie 9. „Przyjazna szkoła”  50

Zadanie 10. „Mądre – niemądre”          50

Zadanie 11. ,,Giełda pomysłów”          51

Zadanie 12. „Coś w zamian”    51

Zadanie 13. „Ubranie dostosowane do pogody”          51

Zadanie 14. „Instrukcje”           52

Zadanie 15. „Co zrobię w sytuacji, gdy...?”     52

Zadanie 16. „Wirujące plakaty”            52

3.4. Rozwijanie refleksyjności       53

3.5. Rozwijanie myślenia dialogicznego    54

Zadanie 1. „Inne zakończenie” 55

Zadanie 2. „Za i przeciw”         56

Zadanie 3. „Podobieństwa i różnice”    56

Zadanie 4. „Tradycje”   57

Zadanie 5. „Wyobrażenia”        57

Zadanie 6. „Bariery komunikacyjne”   57

Zadanie 7. „Właśnie wynaleziono…”   58

Zadanie 8. „Kim jestem i dlaczego?”    58

Zadanie 9. „Na ratunek”           59

Zadanie 10. „Co to może być? – definicje”      59

Zadanie 11. „Opowiadanie na jedną literę”      60

Zadanie 12. „Czy zaleta może być wadą?”      60

Zadanie 13. „Wywiad z...”        61

3.6. Rozwijanie myślenia dialektycznego  62

Zadanie 1. „Wspólne dzieło”    63

Zadanie 2. ,,Jak spędzić dzisiejszy dzień, żeby się nie nudzić?”         63

Zadanie 3. „Dobra złość?”        64

Zadanie 4. Mapa myśli na temat: „Jak dbać o swoje zdrowie i zdrowie innych?”       64

Zadanie 5. „Możliwe i potrzebne zmiany przebiegu lekcji”     65

Zadanie 6. „Przekaż – przejmij to coś” 66

Zadanie 7. „Stopklatka”            66

Zadanie 8. „Różne potrzeby – różne odczucia?”         67

Zadanie 9. „Graffiti”     67

Zadanie 10. „Dedykowane malowidło”            68

Zadanie 11. „Hasła-metafory”  68

Rozdział 4. Scenariusze zajęć sprzyjających rozwojowi mądrości na początkowych etapach kształcenia   71

Temat: Dobry człowiek – co to znaczy?    73

Temat: Ciepło, zimno – eksperymenty z objętością powietrza      76

Temat: Bądź ostrożny!       79

Temat: Jak można chronić przyrodę na Ziemi?     83

Temat: O zjawisku następstwa dnia i nocy            87

Temat: Jak zachować się w sytuacji zagrożenia?   90

Temat: Zagrożenia – jak ich unikać i jak sobie pomóc?    93

Temat: Pierwsza pomoc     96

Temat: Magia wiatru          99

Temat: Spotkanie z nieznajomym psem – postawy obronne w sytuacji zagrożenia         101

Temat: „Krótka podróż na niby” – różnice w naszych wyobrażeniach    104

Temat: Na ratunek przyrodzie       107

Temat: Czas wolny – samodzielne organizowanie bezpiecznych zajęć    110

Temat: Nie widzę, nie słyszę         113

Temat: Wynalazki i wynalazca – formułowanie pytań i wypowiedzi       118

Temat: Jak zapobiegać wypadkom drogowym?    121

Temat: Akceptacja i tolerancja       125

Temat: Wartości w naszym życiu  128

Temat: Jak sobie radzić podczas powodzi?           131

Zakończenie    135

Bibliografia     137

Od Redakcji    143

Aneks. Karty pracy     145