Rola negatywnych stylów w zespole napięcia przedmiesiączkowego / Andrzej Śliwerski

Publikacja dotyczy aktywacji negatywnych stylów poznawczych w różnych fazach cyklu miesiączkowego. Zawiera prezentację badań własnych autora, przeprowadzonych na grupie 295 kobiet, z uwzględnieniem rozbudowanej procedury. Celem opracowania jest sprawdzenie, czy w ostatniej fazie cyklu menstruacyjnego zwiększa się natężenie negatywnych stylów poznawczych, które stanowią jedną z przyczyn epizodów depresyjnych oraz czy kobiety charakteryzujące się tymi stylami są bardziej podatne na zespół napięcia przedmiesiączkowego.

Wstęp    9

1. Negatywne style poznawcze          11

1.1. Rozwój teorii negatywnych stylów poznawczych                12

1.2. Typy negatywnych stylów poznawczych              16

1.2.1. Schematy poznawcze  17

1.2.2. Zniekształcenia poznawcze 20

1.2.3. Negatywne przetwarzanie informacji         20

1.2.4. Style atrybucji 23

1.2.5. Ruminacyjny styl myślenia 25

1.3. Negatywne style poznawcze a depresja – model podatności poznawczej    27

2. Aktywacja negatywnych stylów poznawczych a fazy cyklu menstruacyjnego        31

2.1. Fizjologia cyklu menstruacyjnego         31

2.1.1. Faza folikularna 32

2.1.2. Faza lutealna 32

2.2. Cykl menstruacyjny a depresja              33

2.2.1. Hormony płciowe a podatność na depresję 34

2.2.2. Zespół napięcia przedmiesiączkowego    37

2.2.3. Inne zaburzenia afektywne towarzyszące zmianom hormonalnym       40

2.3. Zmiany hormonalne jako element podatności poznawczej na zaburzenia afektywne 43

2.3.1. Aktywacja stylów poznawczych a zmiany hormonalne           45

2.3.2. Temperament jako moderator aktywacji negatywnych stylów poznawczych      47

2.3.3. Model zależności między negatywnymi stylami poznawczymi a zmianami hormonalnymi               49

3. Metoda badań własnych 51

3.1. Wprowadzenie          51

3.2. Pytania i hipotezy badawcze   52

3.3. Schemat i sposób realizacji badania      54

3.3.1. Schemat badania          54

3.3.2. Rekrutacja osób badanych 55

3.3.3. Procedura badawcza    57

3.4. Sposób pomiaru zmiennych i narzędzia badawcze             59

3.4.1. Pomiar negatywnych stylów poznawczych              59

3.4.1.1. Metoda primingu 59

3.4.1.2. Pomiar stylów atrybucyjnych 60

3.4.1.3. Pomiar triady poznawczej 61

3.4.1.4. Pomiar negatywnego przetwarzania informacji          61

3.4.2. Monitorowanie przebiegu cyklu menstruacyjnego  62

3.4.3. Pomiar temperamentu 63

3.4.4. Pomiar nastroju 64

3.5. Charakterystyka badanej grupy            65

3.6. Charakterystyka rozkładów empirycznych badanych zmiennych   66

3.7. Metody analizy statystycznej zebranego materiału 67

4. Wyniki badań własnych 69

4.1. Aktywacja negatywnych stylów poznawczych    69

4.2. Supresja hormonów płciowych a aktywacja negatywnych stylów poznawczych 75

4.3. Temperament a aktywacja negatywnych stylów poznawczych 84

4.4. Uwarunkowania zespołu napięcia przedmiesiączkowego               94

4.5. Podsumowanie wyników badań           114

5. Dyskusja wyników badań własnych              117

5.1. Hormonalna regulacja cyklu a aktywacja negatywnych stylów poznawczych 117

5.2. Cechy temperamentu a poziom negatywnych stylów poznawczych w różnych fazach cyklu     118

5.3. Negatywne style poznawcze a zespół napięcia przedmiesiączkowego 121

5.4. Aktywacja negatywnych stylów poznawczych w przebiegu cyklu menstruacyjnego 124

5.5. Podsumowanie i wnioski dla przyszłych badań 126

Bibliografia            131

Aneks 143

Załącznik 1. Ankieta do oceny stylów atrybucyjnych               143

Załącznik 2. Lista przymiotników wykorzystanych do samoopisu         144

Załącznik 3. Skala objawów emocjonalnych cyklu menstruacyjnego (SEM          145

Załącznik 4. Zmodyfikowana skala badania symptomów depresji (CES-D           146

Załącznik 5. Kwestionariusz Triady Poznawczej (CTI)              147

Załącznik 6. Skala objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PSST) 149