Zadłużenie zagraniczne a rozwój gospodarczy / Aneta Kosztowniak

Gospodarka światowa od ponad dwudziestu pięciu lat boryka się z problemem zadłużenia zagranicznego, który dotyczy blisko 150 krajów rozwijają­cych się, wywołując w większości z nich kłopoty z osiągnięciem długotrwałego wzrostu gospodarczego. Zauważalny jest stały wzrost zadłużenia za­granicznego hamujący wzrost dochodu per capita. Spada wartość finansowania ze strony międzynarodowych instytucji finansowych. Bank Światowy oraz MFW zmieniają sposoby rozwiązania problemu zadłużenia w kierunku promowania reform gospodarczych, programów naprawczych, restruktury­zacji zadłużenia, inicjatyw dotyczących indywidualnych rozwiązań, np. dla krajów HIPC oraz prób określenia tolerowanego poziomu zadłużenia.

Głównym celem książki jest próba ukazania zadłużenia zagranicznego jako bariery rozwoju gospodarczego oraz wyjaśnienia z czego wynika niska sku­teczność metod walki z problemem zadłużenia stosowanych w krajach rozwijających się. Chodzi również o wyjaśnienie roli, jaką w przezwyciężaniu te­go problemu pełnią MIF, tj. Grupa Banku Światowego, MFW, OECD oraz Klub Paryski i Londyński. W książce podjęto także próbę określenia, w jakich oko­licznościach zadłużenie zagraniczne staje się barierą rozwoju gospodarczego i w jakich może być czynnikiem wspierającym rozwój gospodarczy a tak­że czy istnieją inne drogi przezwyciężenia problemu zadłużenia zagranicznego w krajach rozwijających się.

Wprowadzenie
Wykaz skrótów

Rozdział 1. Problem zadłużenia zagranicznego krajów rozwijających się
1.1. Problem zadłużenia i kraje zadłużone
1.2. Ewolucja problemu zadłużenia zagranicznego krajów rozwijających się
1.3. Istota kryzysu zadłużenia
1.4. Podsumowanie

Rozdział 2. Teoretyczne ujęcia zadłużenia zagranicznego
2.1. Model wzrostu gospodarczego w warunkach zadłużenia zagranicznego D. Cohena i J. Sachsa
2.2. Modele polityki ekonomicznej nastawione na obsługę zadłużenia
2.2.1. Model spłaty długu zagranicznego K. Stanka
2.2.2. Model obsługi długu zagranicznego A.M. Husaina
2.3. Model restrukturyzacji zadłużenia zagranicznego E. Helpmana
2.4. Optymalny walutowy portfel zadłużenia zagranicznego S. Claessensa
2.5. Efekty nawisu i wypychania
2.6. Model redukcji długu zagranicznego W. Easterley'ego
2.7. Podsumowanie

Rozdział 3. Strategie i koncepcje rozwiązania światowego kryzysu zadłużenia
3.1. Ewolucja strategii rozwiązania problemu zadłużenia
3.1.1. Strategia maksymalizacji spłat zadłużenia zagranicznego
3.1.2. Strategia wspierania wzrostu gospodarczego
3.1.2.1. Plan J.A. Bakera
3.1.3. Strategia wspierania wzrostu gospodarczego, redukcji długu i określania tolerowanego poziomu zadłużenia zagranicznego
3.1.3.1. Plan N.F. Brady'ego
3.1.3.2. Próby określenia tolerowanego poziomu zadłużenia zagranicznego w ramach Inicjatywy HIPC
3.2. Inne koncepcje rozwiązania światowego kryzysu zadłużenia
3.2.1. Koncepcje zwiększenia dopływu kredytów zagranicznych
3.2.2. Koncepcje redukcji zadłużenia zagranicznego
3.2.3. Koncepcje kompleksowego rozwiązania problemu zadłużenia zagranicznego
3.3. Podsumowanie

Rozdział 4. Rola międzynarodowych instytucji finansowych w przezwyciężeniu kryzysu zadłużenia
4.1. Rola Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ)
4.2. Rola Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW)
4.3. Działalność Grupy Banku Światowego
4.4. Wspólne inicjatywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego
4.5. Rola Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)
4.6. Działalność Klubów Paryskiego i Londyńskiego
4.7. Podsumowanie

Rozdział 5. Polityka krajów wierzycielskich wobec krajów zadłużonych (Konsensus Waszyngtoński)
5.1. Ewolucja polityki Stanów Zjednoczonych oraz krajów Europy Zachodniej - zmiany w gospodarce światowej w latach 70. i 80.
5.2. Tendencje stóp procentowych na rynkach krajów rozwiniętych i polityka kredytowa a problem zadłużenia
5.3. Wpływ polityki handlowej krajów rozwiniętych na przychody eksportowe i możliwości obsługi zadłużenia przez kraje rozwijające się
5.4. Polityka Stanów Zjednoczonych a problem zadłużenia zagranicznego krajów rozwijających się
5.5. Podsumowanie

Rozdział 6. Rezultaty polityki krajów wierzycielskich w zakresie strategii rozwiązania problemu zadłużenia w krajach zadłużonych w latach 1990-2005
6.1. Program N.F. Brady'ego
6.2. Programy dostosowań strukturalnych (SAF/ESAF)
6.3. Wyniki realizacji Inicjatywy HIPC w grupie wysoko zadłużonych najbiedniejszych krajów rozwijających się w latach 1996-2004
6.4. Zmiany klasyfikacji zadłużenia w krajach wysoko, średnio i nisko zadłużonych w latach 1999-2005
6.5. Podsumowanie

Rozdział 7. Zadłużenie zagraniczne jako czynnik hamu|ący rozwój gospodarczy
7.1. Zróżnicowanie gospodarcze krajów rozwijających się a możliwości ich rozwoju
7.1.1. Struktura produkcji krajowej i jej zmiany
7.1.2. Różnice w dynamice wymiany handlowej i warunkach jej realizacji
7.1.3. Wpływ wymiany handlowej na import kapitału zagranicznego
7.2. Czynniki określające wysokość nakładów ponoszonych na rozwój gospodarczy w krajach zadłużonych
7.2.1. Rola eksportu
7.2.2. Nakłady krajowe na rozwój gospodarczy
7.2.3. Rola kapitałów długoterminowych (w tym BIZ)
7.2.4. Wpływ kosztów obsługi i długu
7.2.5. Odpływ kapitałów z rynków krajów rozwijających się
7.3. Zadłużenie zagraniczne a rozwój gospodarczy krajów zadłużonych - podsumowanie badań empirycznych
7.3.1. Zadłużenie jako bariera rozwoju gospodarczego
7.3.2. Zadłużenie zagraniczne jako czynnik wspierania wzrostu gospodarczego
7.4. Podsumowanie

Zakończenie
Bibliografia