Nadzór nad funduszami inwestycyjnymi / Rafał Mroczkowski

Ostania dekada przynosi wzrost znaczenia funduszy inwestycyjnych mierzony zarówno ich udziałem w kapitalizacji giełdy i obrocie, jak i w strukturze oszczędności społeczeństwa. Prowadzi to do zwiększenia ich wpływu na procesy zachodzące na rynku finansowym, a w dalszej kolejności w sferze realnej gospodarki. Ponadto fundusze inwestycyjne, obok banków i zakładów ubezpieczeń, zaliczane są do kategorii instytucji zaufania publicznego. Z tych powodów działalność funduszy inwestycyjnych należało objąć nadzorem sprawowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego, uzupełnianym przez prywatne mechanizmy kontrolno-nadzorcze: nadzór inwestorski, kontrolę wewnętrzną oraz kontrolę sprawowaną przez depozytariusza i biegłego rewidenta. Celem niniejszej publikacji jest kompleksowa analiza tych złożonych stosunków nadzorczych i ich wpływu na stabilność systemu finansowego i bezpieczeństwo obrotu.

Publikacja "dotyczy zagadnień niezwykle doniosłych z punktu widzenia stabilności finansowej państwa. Dowodzi to wyjątkowej aktualności i wagi, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym analizowanej problematyki. (...) systemowe ujęcie nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi uznać należy za doniosłe osiągnięcie naukowe autora".



Wykaz skrótów 11
Słowo wstępne 17
Wprowadzenie 21
Rozdział I Prawne i ekonomiczne podstawy nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi 29
1. Nadzór jako ogólna instytucja prawa administracyjnego a nadzór specjalistyczny 29
1.1. Pojęcie nadzoru 29
1.2. Nadzór a inne funkcje administracji publicznej 35
1.3. Klasyfikacja nadzoru 41
1.4. Nadzór specjalistyczny: nadzór nad rynkiem finansowym, nadzór nad rynkiem kapitałowym, nadzór nad funduszami inwestycyjnymi 42
2. Teoretyczne podstawy nadzoru 46
2.1. Aksjologia nadzoru: cele i zasady 46
2.2. Zakres kompetencji organów nadzoru 61
3. Geneza i ewolucja instytucji nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi 66
4. Cele nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi 95
5. Modele nadzoru nad rynkiem finansowym z uwzględnieniem specyfiki nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi 112
Rozdział II Podmiotowy zakres nadzoru nad instytucjami zaangażowanymi w zbiorowe inwestowanie 127
1. Zbiorowe inwestowanie 127
2. Fundusz inwestycyjny 131
2.1. Istota funduszy inwestycyjnych 131
2.2. Klasyfikacja funduszy inwestycyjnych 144
2.3. Fundusze inwestycyjne jako przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania 151
3. Towarzystwo funduszy inwestycyjnych 158
4. Depozytariusz funduszu inwestycyjnego 162
5. Podmioty, którym towarzystwo funduszy inwestycyjnych powierzyło wykonywanie swoich obowiązków 167
6. Zagraniczne fundusze inwestycyjne i fundusze z nimi zrównane oraz spółki nimi zarządzające 179
Rozdział III Struktura instytucjonalna nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi 181
1. Komisja Nadzoru Finansowego jako organ nadzoru zewnętrznego 181
2. Nadzór judykacyjny 194
3. Nadzór sprawowany przez depozytariusza funduszu inwestycyjnego 198
4. Kontrola wykonywana przez biegłego rewidenta 207
5. Struktura nadzoru wewnętrznego 211
6. Pozostałe prywatne mechanizmy kontroli 224
Rozdział IV Prawne formy realizacji kompetencji nadzorczych Komisji Nadzoru Finansowego 229
1. Zagadnienia ogólne 229
2. Czynności kontrolne 230
3. Czynności postępowania wyjaśniającego 241
4. Blokada rachunków 243
5. Indywidualne akty administracyjne i środki nadzoru administracyjnego 246
6. Pozostałe formy działania Komisji Nadzoru Finansowego 265
6.1. Uchwały o charakterze generalnym i abstrakcyjnym 265
6.2. Czynności ewidencyjno-rejestrowe 267
6.3. Procedury wymiany informacji 268
6.4. Uprawnienia prokuratora i status pokrzywdzonego 270
6.5. Prowadzenie sądu polubownego 271
Rozdział V Nadzór nad spełnianiem przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych ustawowych wymogów wykonywania działalności w zakresie zbiorowego inwestowania 274
1. Wymogi ogólne 274
2. Wymogi związane z wykonywaniem przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych działalności podstawowej 288
3. Wymogi związane z powierzaniem osobom trzecim obowiązków towarzystwa funduszy inwestycyjnych (outsourcing) 301
3.1. Zarządzanie aktywami funduszu 301
3.2. Czynności pośrednictwa 304
3.3. Prowadzenie rejestru uczestników funduszu 307
3.4. Wymogi w zakresie obowiązków informacyjnych i sprawozdawczych towarzystw funduszy inwestycyjnych 308
Rozdział VI Nadzór nad tworzeniem i działalnością funduszy inwestycyjnych 313
1. Nadzór nad tworzeniem funduszy inwestycyjnych 313
1.1. Uwagi ogólne 313
1.2. Nadanie funduszowi inwestycyjnemu statutu 314
1.3. Postępowanie w przedmiocie udzielenia zezwolenia 318
1.4. Zawarcie umowy z depozytariuszem 324
1.5. Zebranie wpłat 326
1.6. Wpis do rejestru funduszy inwestycyjnych 331
2. Nadzór nad działalnością funduszy inwestycyjnych 335
2.1. Polityka inwestycyjna 335
2.2. Obowiązki informacyjne i sprawozdawcze 346
2.3. Zmiana statutu 349
2.4. Zmiana depozytariusza 354
3. Nadzór nad łączeniem, przejęciem zarządzania i przekształcaniem funduszy inwestycyjnych 361
3.1. Łączenie funduszy 361
3.2. Przejęcie zarządzania nad funduszem 364
3.3. Przekształcanie funduszy 367
4. Nadzór nad likwidacją i rozwiązywaniem funduszy inwestycyjnych 372
Rozdział VII Nadzór nad działalnością przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania na jednolitym rynku finansowym 378
1. Nadzór jako fundament jednolitego rynku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (UCITS) 378
2. Nadzór nad zbywaniem tytułów uczestnictwa UCITS poza terytorium państwa macierzystego 387
3. Nadzór nad tworzeniem przez spółki zarządzające UCITS oddziałów poza terytorium państwa macierzystego 396
4. Nadzór nad wykonywaniem przez spółki zarządzające UCITS działalności transgranicznej 404
Podsumowanie 411
Wykaz tabel i wykresów 431
Źródła 433