Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta. Komentarz. Wydanie II / Anna Augustynowicz, Alina Budziszewska-Makulska

W czerwcu 2009 r. weszła w życie uchwalona 6 listopada 2008 r. ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Ustawa ta wchodziła w skład tzw. pakietu ustaw zdrowotnych, reformujących system ochrony zdrowia. Ustawa ma na celu kompleksowe usystematyzowanie i uporząd­kowanie norm prawnych regulujących prawa pacjenta w jednym akcie prawnym. Ustawa swoim zakresem przedmiotowym obejmuje m.in. prawa pacjenta oraz obowiązki świadczeniodawców związane z realizacją tych praw. Powołuje także do życia nową instytucję? Rzecznika Praw Pacjen­ta. Prezentowana publikacja jest pierwszym na rynku komentarzem do ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Dokonano w niej analizy przepisów, z uwzględnieniem orzecznictwa sądowego, według stanu na dzień 31 sierpnia 2009 r. Prezentowane poglądy zobrazowane zo­stały licznymi przykładami. Książka stanowi kompendium wiedzy na temat regulacji zawartych w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. W sposób jasny i klarowny wskazuje, jak w praktyce stosować przepisy, by respektować prawa pacjenta.

Komentarz jako praktyczny poradnik polecamy lekarzom, pielęgniarkom i położnym, ratownikom medycznym oraz innym pracownikom zakładów opieki zdrowotnej. Będzie on przydatny dla organizacji zajmujących się problematyką praw pacjenta, prawników a także innych osób zaintereso­wanych omawianymi kwestiami. Książkę polecamy również studentom a także wykładowcom uczelni medycznych. Jednocześnie książka jest przy­datna również pacjentom, ponieważ wskazuje w jaki sposób egzekwować przestrzeganie należnych im praw.

Wykaz Skrótów 7

Wprowadzenie 9

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta 11

Rozdział 1

Przepisy ogólne 13

Art. 1. Zakres regulacji 13

Art. 2. Podmioty obowiązane do przestrzegania praw pacjenta 14

Art. 3. Wyjaśnienie pojęć ustawowych 16

Art. 4. Odpowiedzialność w razie zawinionego naruszenia praw pacjenta 21

Art. 5. Ograniczenia praw pacjenta 27

Rozdział 2

Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych 29

Art. 6. Zakres prawa do świadczeń zdrowotnych 29

Art. 7. Prawo do świadczeń w razie zagrożenia życia lub zdrowia 49

Art. 8. Obowiązki personelu medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych 55

Rozdział 3

Prawo pacjenta do informacji 63

Art. 9. Prawo do informacji 63

Art. 10. Informacja o zamiarze odstąpienia od leczenia 72

Art. 11. Informowanie pacjentów o ich prawach 77

Art. 12. Informowanie o udzielanych świadczeniach 78

Rozdział 4

Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych 81

Art. 13. Zakres przedmiotowy i podmiotowy tajemnicy 81

Art. 14. Wyjątki od obowiązku zachowania tajemnicy 84

Rozdział 5

Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego 119

Art. 15. Zakres stosowania przepisów dotyczących zgody 119

Art. 16. Prawo do wyrażenia zgody 131

Art. 17. Zgoda na badania diagnostyczne i inne świadczenia 135

Art. 18. Zgoda na zabiegi operacyjne i zabiegi o podwyższonym ryzyku 146

Art. 19. Leczenie bez zgody 151

Rozdział 6

Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta 159

Art. 20. Prawo do poszanowania intymności i godności 159

Art. 21. Obecność osoby bliskiej 161

Art. 22. Obecność osób wykonujących zawód medyczny innych niż udzielające świadczeń zdrowotnych 162

Rozdział 7

Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej 165

Art. 23. Prawo do dokumentacji 165

Art. 24. Prowadzenie, przechowywanie dokumentacji 167

Art. 25. Zawartość dokumentacji medycznej 170

Art. 26. Podmioty uprawnione do dokumentacji 172

Art. 27. Formy udostępnienia dokumentacji 176

Art. 28. Opłata za udostępnienie dokumentacji 179

Art. 29. Czas przechowywania dokumentacji 180

Art. 30. Akty wykonawcze 182

Rozdział 8

Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza 185

Art. 31. Sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza 185

Art. 32. Komisja lekarska 188

Rozdział 9

Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego 189

Art. 33. Prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego 189

Art. 34. Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej 190

Art. 35. Koszty realizacji prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego 192

Rozdział 10

Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej 195

Art. 36. Opieka duszpasterska 195

Art. 37. Kontakt z duchownym 196

Art. 38. Koszty realizacji prawa do opieki duszpasterskiej 196

Rozdział 11

Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie 197

Art. 39. Rzeczy wartościowe w depozycie 197

Art. 40. Rozporządzenie wykonawcze 198

Rozdział 12

Rzecznik Praw Pacjenta 199

Art. 41. Rzecznik Praw Pacjenta 199

Art. 42. Kompetencje Rzecznika 202

Art. 43. Kwalifikacje Rzecznika 203

Art. 44. Powołanie Rzecznika 203

Art. 45. Odwołanie Rzecznika 206

Art. 46. Zastępcy Rzecznika 206

Art. 47. Zakres działania Rzecznika 207

Art. 48. Współpraca z innymi Rzecznikami 208

Art. 49. Zakaz prowadzenia dodatkowej działalności 209

Art. 50. Wszczęcie postępowania wyjaśniającego 210

Art. 51. Wniosek do Rzecznika 211

Art. 52. Uprawnienia Rzecznika w postępowaniu wyjaśniającym 213

Art. 53. Postępowanie po zakończeniu postępowania wyjaśniającego 214

Art. 54. 216

Art. 55. Uprawnienia Rzecznika w sprawach cywilnych 217

Art. 56. Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego 218

Art. 57. Organizacja biura Rzecznika 219

Art. 58. Sprawozdanie Rzecznika 220

Rozdział 13

Postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów 221

Art. 59. Pojęcie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów 221

Art. 60. Strony postępowania 225

Art. 61. Uprawnienia Rzecznika w postępowaniu 226

Art. 62. Postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów 227

Art. 63. Odmowa wszczęcia postępowania 227

Art. 64. Decyzja o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe prawa pacjentów 228

Art. 65. Stosowanie przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego 229

Art. 66. Skarga do sądu administracyjnego 230

Art. 67. Przedawnienie 230

Rozdział 14

Kary pieniężne 231

Art. 68. Kary pieniężne za niepodjęcie działań określonych w decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe prawa pacjentów 231

Art. 69. Kary pieniężne za nieudzielanie informacji dotyczących okoliczności stosowania praktyk 231

Art. 70. Ustalanie wysokości kar 231

Art. 71. Ściąganie kar 232

Rozdział 15

Przepis końcowy 233

Art. 72. Termin wejścia w życie ustawy 233

Bibliografia 235

Orzecznictwo 239