Książka „Rola sektora publicznego w przestrzennym rozwoju państwa" podejmuje problematykę rozwoju przestrzennego Polski ostatniego dwudziestolecia, z uwzględnieniem podziału terytorialno-administracyjnego przed i po reformie z 1999 r. Szczególny nacisk został w niej położony na ocenę zmian gospodarczospołecznych w obszarach peryferyjnych.
Autorka porusza zagadnienia dotyczące m.in.:
- roli państwa w zarządzaniu terytorium,
- spójności terytorialnej,
- modelu rdzeń - peryferia,
- tworzenia się struktur terytorialnych.
Analizie, w oparciu o dostępne dane statystyczne na poziomie gminnym, poddane zostały dokumenty strategiczne, według których prowadzona jest polityka regionalna, rozwojowa, przestrzenna, a także uzyskane dzięki nim efekty.
Publikacja skierowana jest do osób zainteresowanych przestrzenią państwa w ujęciu gospodarczym i regionalną polityką rozwojową, zarówno od strony naukowej, jak i praktycznej. Stanowi ciekawą pozycję dla pracowników naukowych, samorządowców oraz pracowników administracji publicznej zajmujących się planowaniem przestrzennym, programowaniem rozwoju i oceną polityki regionalnej.
Wprowadzenie 5
Rozdział 1
Organizacja przestrzenna państwa 13
1.1. Struktury terytorialne i regiony 14
1.2. Regiony funkcjonalne a struktury terytorialne 20
1.3. Zarządzanie terytorium państwa 23
1.4. Reforma administracyjna - implikacje przestrzenne 30
Rozdział 2
Sektor publiczny w rozwoju przestrzennym 39
2.1. Przestrzenny układ instytucjonalny sektora publicznego 39
2.2. Rola samorządów lokalnych w przestrzennej polityce rozwojowej 44
2.3. Renta instytucjonalna i jej znaczenie dla rozwoju regionalnego 47
2.4. Konkurencyjność i kooperacja - relacje pomiędzy jednostkami samorządów 53
2.5. Rola dóbr i usług publicznych w życiu społecznym i gospodarczym 58
2.6. Zasięg przestrzenny samorządu lokalnego 61
Rozdział 3
Przestrzenne wzorce rozwoju a sektor publiczny - teoria i praktyka 67
3.1. Znacznie lokalizacji dla rozwoju 69
3.2. Model rdzeń - peryferia 73
3.3. Model dyfuzji - lokomotywy i peryferia 80
3.4. Spójność terytorialna 83
3.5. Policentryczny system miejski 87
3.6. Polityka specjalizacji regionalnej z uwzględnieniem przestrzeni 92
3.7. Scenariusze przestrzenne dla Polski 99
Rozdział 4
Gminy w przestrzeni geograficznej, społecznej i ekonomicznej 109
4.1. Kryteria oceny gmin i ich samorządów 109
4.2. Wyznaczenie zasięgu samorządu lokalnego - przestrzenny model ekonometryczny 115
4.3. Renta instytucjonalna - istnienie ośrodków władzy 118
4.4. Renta instytucjonalna - bliskość ośrodków władzy 123
4.5. Wsparcie instytucjonalne - lokalizacja Specjalnych Stref Ekonomicznych 128
4.6. Lokalizacja przygraniczna i atrakcyjność turystyczna 131
Rozdział 5
Odległość jako czynnik różnicujący aktywność gospodarczo-społeczną 143
5.1. Rozkład przestrzenny potencjału gospodarczego 143
5.2. Diagnoza struktur terytorialnych w Polsce 150
5.3. Przestrzenne zróżnicowanie atrakcyjności gospodarczej samorządów lokalnych 157
5.4. Finanse samorządów lokalnych w ujęciu przestrzennym 168
5.5. Mobilność pracowników 174
Zakończenie 179
Indeks haseł 185
Spis rysunków 187
Spis tabel 189
Bibliografia 191
Załącznik 201