Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz

W komentarzu szczegółowo omówiono przepisy regulujące zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej. Zaprezentowano także zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy.

Autorzy uwzględnili wszystkie zmiany komentowanej ustawy, w szczególności ustawę zmieniającą z 7 lipca 2023 r., która wprowadziła do systemu planowania przestrzennego w Polsce nowe instytucje prawne, za najważniejsze z nich można uznać:
• plan ogólny, czyli nowy akt planowania przestrzennego zastępujący studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
• zintegrowany plan inwestycyjny,
• Rejestr Urbanistyczny.

Interpretacje poszczególnych przepisów zostały oparte na orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wojewódzkich sądów administracyjnych i Sądu Najwyższego, z powołaniem najistotniejszych poglądów doktryny. Zwrócono także uwagę na wymagania towarzyszące procesom planistycznym z zakresu innych dziedzin prawa.

Opracowanie przygotowane przez sędziów sądów administracyjnych, adwokatów, radców prawnych i pracowników naukowych będzie pomocne urbanistom, geodetom, prawnikom praktykom i studentom wydziałów prawa i kierunków technicznych.

Publikacja jest przeznaczona także dla pracowników samorządowych na co dzień zajmujących się planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, a także przedsiębiorców, którzy znajdą w niej cenne wskazówki m.in. w zakresie skutecznego ubiegania się o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, również w przypadku ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego czy też możliwości skorzystania z procedury zintegrowanego planu inwestycyjnego.

Wykaz skrótów | str. 13

Wstęp | str. 17

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.) 19

ROZDZIAŁ 1. Przepisy ogólne 21

Art. 1. [Zakres ustawy] | str. 22

Art. 2. [Objaśnienia pojęć] | str. 60

Art. 3. [Zadania własne] | str. 105

Art. 4. [Rozmieszczenie inwestycji celu publicznego. Tereny zamknięte] | str. 129

Art. 5. [Warunki wymagane dla projektowania] | str. 163

Art. 6. [Sposób wykonywania prawa własności] | str. 167

Art. 7. (uchylony) | str. 194

Art. 8. [Organy doradcze] | str. 195

Art. 8a. [Ograniczenie prawa dostępu do informacji o źródle danych osobowych uzyskanych w toku prowadzenia postępowań dotyczących sporządzania aktów planistycznych; okres przechowywania i zabezpieczenie informacji o źródle danych osobowych] | str. 202

Art. 8b. [Żądanie ograniczenia przetwarzania danych osobowych a przebieg i wynik postępowań dotyczących sporządzania aktów planistycznych] | str. 206

Art. 8c–8d. (uchylone) | str. 207

ROZDZIAŁ 1a. Partycypacja społeczna 208

Art. 8e. [Zasady partycypacji społecznej; interesariusze] | str. 208

Art. 8f. [Powiadomienie interesariusza o udostępnieniu informacji w Rejestrze Urbanistycznym] | str. 214

Art. 8g. [Procedura składania wniosków i uwag] | str. 216

Art. 8h. [Udostępnianie informacji o sposobach, miejscach i terminach prowadzenia konsultacji społecznych] | str. 219

Art. 8i. [Formy konsultacji społecznych] | str. 222

Art. 8j. [Czas prowadzenia konsultacji społecznych] | str. 226

Art. 8k. [Wykaz wniosków do projektu aktu planowania przestrzennego; raport podsumowujący przebieg konsultacji społecznych] | str. 227

Art. 8l. [Brak możliwości zaskarżenia do sądu administracyjnego propozycji rozpatrzenia wniosków lub uwag] | str. 228

Art. 8m. [Przepisy stosowane do udziału społeczeństwa w działaniach podejmowanych przez samorząd województwa] | str. 231

ROZDZIAŁ 2. Planowanie przestrzenne w gminie 233

Art. 9–13. (uchylone) | str. 236

Art. 13a. [Zakres planu ogólnego gminy; plan ogólny gminy jako akt prawa miejscowego] | str. 236

Art. 13b. [Elementy uwzględniane przy ustalaniu planu ogólnego gminy] | str. 246

Art. 13c. [Podział obszaru objętego planem ogólnym gminy na strefy planistyczne] | str. 261

Art. 13d. [Zasady wyznaczania stref wielofunkcyjnych z zabudową mieszkaniową lub zagrodową] | str. 268

Art. 13e. [Gminne standardy urbanistyczne; gminny katalog stref planistycznych] | str. 271

Art. 13f. [Gminne standardy dostępności infrastruktury społecznej] | str. 273

Art. 13g. [Określenie granicy obszarów z wykorzystaniem geometrii obiektów przestrzennych] | str. 278

Art. 13h. [Uzasadnienie planu ogólnego gminy] | str. 279

Art. 13i. [Podjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu ogólnego gminy oraz działania podejmowane po jej podjęciu] | str. 284

Art. 13j. [Dokonywanie zmian w przedstawionym do uchwalenia projekcie planu ogólnego gminy] | str. 292

Art. 13k. [Ocena zgodności z przepisami uchwały w sprawie uchwalenia planu ogólnego gminy oraz dokumentacji prac planistycznych; wezwanie do uchwalenia planu ogólnego gminy lub jego zmiany] | str. 293

Art. 13l. [Podmioty obciążone kosztami sporządzenia planu ogólnego gminy lub jego zmiany] | str. 297

Art. 13m. [Delegacje ustawowe] | str. 297

Art. 14. [Plan miejscowy] | str. 299

Art. 15. [Zakres planu miejscowego] | str. 331

Art. 16. [Wymagany zakres i skala projektu planu] | str. 392

Art. 17. [Postępowanie planistyczne] | str. 397

Art. 17a–18. (uchylone) | str. 423

Art. 19. [Ponowienie czynności] | str. 423

Art. 20. [Uchwalenie planu miejscowego] | str. 427

Art. 21. [Podmioty obciążone kosztami sporządzenia planu] | str. 434

Art. 22. [Scalanie i podział nieruchomości] | str. 437

Art. 23. [Organy obowiązane do współpracy] | str. 440

Art. 24. [Uzgadnianie projektu planu ogólnego gminy lub projektu planu miejscowego] | str. 441

Art. 25. [Terminy uzgodnień] | str. 447

Art. 26. [Organ ponoszący koszty zmian projektu studium lub planu] | str. 450

Art. 27. [Tryb zmiany planu ogólnego gminy lub planu miejscowego] | str. 453

Art. 27a. [Sporządzenie planu miejscowego lub jego zmiany w trakcie sporządzania planu ogólnego gminy albo jego zmiany] | str. 464

Art. 27b. [Uproszczone postępowanie w sprawie uchwalenia planu miejscowego] | str. 467

Art. 28. [Przesłanki i konsekwencje prawne nieważności uchwały] | str. 476

Art. 29. [Termin wejścia w życie uchwały] | str. 486

Art. 30. [Wypisy i wyrysy] | str. 489

Art. 31. [Rejestr planów] | str. 492

Art. 32. [Ocena aktualności uchwał planistycznych] | str. 493

Art. 33. [Obowiązek zmiany uchwał planistycznych w związku ze zmianą ustawy] | str. 495

Art. 34. [Skutki wejścia w życie planu] | str. 496

Art. 35. [Prawo do wykorzystania terenu objętego planem w sposób dotychczasowy] | str. 498

Art. 35a. [Zakazanie zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym] | str. 499

Art. 36. [Roszczenia i obciążenia finansowe] | str. 503

Art. 37. [Roszczenia i obciążenia finansowe – ciąg dalszy] | str. 527

Art. 371. [Uniemożliwienie lub ograniczenie korzystania z nieruchomości w związku z lokalizacją lotniczego urządzenia naziemnego i powierzchni ograniczających zabudowę] | str. 550

Art. 37a. [Uchwała rady gminy w sprawie zasad i warunków sytuowania] | str. 554

Art. 37b. [Uchwała w sprawie przygotowania projektu] | str. 559

Art. 37c. [Wyłączenie informacji] | str. 563

Art. 37d. [Kara pieniężna] | str. 565

Art. 37e. [Odesłanie] | str. 570

Art. 37ea. [Prawny charakter zintegrowanego planu inwestycyjnego; obszar objęty planem; wpływ na obowiązujące plany miejscowe] | str. 570

Art. 37eb. [Dołączenie projektu zintegrowanego planu inwestycyjnego do wniosku o jego uchwalenie] | str. 574

Art. 37ec. [Procedura sporządzenia zintegrowanego planu inwestycyjnego] | str. 578

Art. 37ed. [Treść i forma umowy urbanistycznej] | str. 584

Art. 37ee. [Przedstawiciel gminy w negocjacjach poprzedzających zawarcie umowy urbanistycznej] | str. 589

Art. 37ef. [Niedopuszczalność wnoszenia przez radę gminy poprawek do projektu zintegrowanego planu inwestycyjnego; odrzucenie zintegrowanego planu inwestycyjnego] | str. 589

Art. 37eg. [Strony umowy urbanistycznej w przypadku wniosku złożonego przez kilku inwestorów; procedura w przypadku złożenia kilku oddzielnych wniosków o uchwalenie zintegrowanego planu inwestycyjnego] | str. 590

Art. 37f. [Miejscowy plan rewitalizacji] | str. 591

Art. 37g. [Wyłączenie z obszaru rewitalizacji] | str. 592

Art. 37h. [Odszkodowanie] | str. 596

Art. 37i. [Warunki dla inwestycji głównej] | str. 598

Art. 37j. [Komitet rewitalizacji] | str. 601

Art. 37k. [Wyłączenie zastosowania art. 152 p.p.s.a.] | str. 604

Art. 37l. [Gminny program rewitalizacji] | str. 604

Art. 37m. [Upoważnienie ustawowe] | str. 606

Art. 37n. [Odesłanie] | str. 608

Art. 37na. [Zarządzenie wojewody w sprawie planu miejscowego dla inwestycji o szczególnym znaczeniu] | str. 609

ROZDZIAŁ 2a (uchylony) | str. 616

ROZDZIAŁ 3. Planowanie przestrzenne w województwie 617

Art. 38. [Kompetencje organów samorządu województwa] | str. 617

Art. 38a. [Audyt krajobrazowy] | str. 621

Art. 38b. [Procedura] | str. 626

Art. 39. [Sporządzanie planu] | str. 630

Art. 39a. [Spójność z aktualizacją strategii rozwoju województwa] | str. 643

Art. 40. [Upoważnienie do określenia zakresu planu] | str. 644

Art. 41. [Kompetencje marszałka województwa] | str. 644

Art. 42. [Kompetencje sejmiku województwa] | str. 651

Art. 43. [Koszty sporządzenia planu] | str. 652

Art. 44. [Wprowadzenie ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego województwa do planu miejscowego] | str. 654

Art. 45. [Okresowa ocena planu zagospodarowania przestrzennego województwa] | str. 657

ROZDZIAŁ 4. Planowanie przestrzenne na szczeblu krajowym 659

Art. 46. [uchylony] | str. 659

Art. 46a. [Koordynacja współpracy transgranicznej i przygranicznej] | str. 659

Art. 47–49. (uchylone) | str. 662

ROZDZIAŁ 4a (uchylony) | str. 663

ROZDZIAŁ 5. Lokalizacja inwestycji celu publicznego i ustalanie warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji 664

Art. 50. [Lokalizacja inwestycji celu publicznego] | str. 664

Art. 51. [Właściwe organy] | str. 679

Art. 52. [Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego] | str. 691

Art. 53. [Postępowanie w sprawie wydania decyzji] | str. 699

Art. 54. [Elementy decyzji] | str. 727

Art. 55. [Skutki prawne decyzji] | str. 739

Art. 56. [Związany charakter decyzji] | str. 741

Art. 57. [Rejestry wydanych decyzji] | str. 743

Art. 58. [Zawieszenie postępowania] | str. 744

Art. 59. [Decyzja o warunkach zabudowy] | str. 747

Art. 60. [Organy] | str. 755

Art. 61. [Warunki wydania decyzji] | str. 758

Art. 61a. [Wywłaszczenie nieruchomości] | str. 812

Art. 62. [Zawieszenie postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy] | str. 813

Art. 63. [Skutki prawne decyzji] | str. 821

Art. 64. [Odpowiednie stosowanie przepisów] | str. 825

Art. 64a. [Decyzja o warunkach zabudowy dla budynku mieszkalnego o powierzchni zabudowy do 70 m2] | str. 828

Art. 64aa. [Decyzja o warunkach zabudowy dla biogazowni rolniczej] | str. 829

Art. 64b. [Forma złożenia wniosku] | str. 833

Art. 64c. [Wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy] | str. 834

Art. 65. [Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji] | str. 835

Art. 66. [Przesyłanie odpisów decyzji] | str. 839

Art. 66a. [Podanie do publicznej wiadomości] | str. 840

Art. 67. [Rejestry decyzji] | str. 841

ROZDZIAŁ 5a. Zbiory danych przestrzennych 843

Art. 67a. [Tworzenie, prowadzenie, aktualizacja i udostępnianie zbiorów danych przestrzennych] | str. 844

Art. 67b. [Delegacja ustawowa – sposób tworzenia, prowadzenia, aktualizacji i udostępniania zbiorów danych przestrzennych] | str. 847

Art. 67c. [Tworzenie i aktualizacja danych przestrzennych dla aktów planistycznych oraz ich udostępnianie] | str. 848

ROZDZIAŁ 5b. Rejestr Urbanistyczny 852

Art. 67d. [Rejestr Urbanistyczny] | str. 852

Art. 67e. [Prowadzenie Rejestru Urbanistycznego] | str. 853

Art. 67f. [Udostępnianie danych] | str. 853

Art. 67g. [Organy obowiązane do prowadzenia i zapewnienia działania Rejestru Urbanistycznego] | str. 854

Art. 67h. [Informacje i dane udostępniane w Rejestrze Urbanistycznym] | str. 854

Art. 67i. [Organy wprowadzające informacje i dane do Rejestru] | str. 859

Art. 67j. [Delegacja ustawowa] | str. 860

ROZDZIAŁ 6. Zmiany w przepisach obowiązujących 862

Art. 68–82. (pominięte) | str. 862

ROZDZIAŁ 7. Przepisy przejściowe i końcowe 865

Art. 83. (uchylony) | str. 865

Art. 84. [Odesłanie do ustawy] | str. 866

Art. 85. [Sprawy w toku] | str. 866

Art. 86. [Warunki zabudowy na podstawie planów sprzed stycznia 1995 r.] | str. 871

Art. 87. [Termin obowiązywania planów i studiów] | str. 873

Art. 88. [Derogacja] | str. 879

Art. 89. [Wejście w życie] | str. 881

Bibliografia | str. 883

O Autorach | str. 887