Odpowiedzialność pracodawcy a rozwój struktur holdingowych / Paweł Czarnecki

W monografii przedstawiono relacje między spółką dominującą w ramach holdingu (lub w ramach innego rodzaju ugrupowania integracyjnego przedsiębiorców o strukturze koncernowej) a pracownikami spółek zależnych. Prowadzone w niej rozważania koncentrują się na problemach związanych z odpowiedzialnością za zobowiązania spółek zależnych wynikające ze stosunku pracy.

Autor omawia koncepcję unoszenia zasłony osobowości prawnej (ang. piercing the corporate veil) i możliwość jej zastosowania w prawie pracy. Analizuje związki między odpowiedzialnością pracodawcy a zaangażowaniem socjalnym państwa. Rozważa znaczenie rozwoju partycypacji pracowniczej na szczeblu spółek dominujących dla problemu odpowiedzialności tych spółek za zobowiązania spółek zależnych wobec osób w nich zatrudnionych. W książce zawarto wątki teoretycznoprawne i interdyscyplinarne.

Adresaci:
Publikacja przeznaczona jest dla osób zajmujących się naukowo prawem pracy. Zainteresuje również osoby stosujące je w praktyce i napotykające pewne problemy związane z funkcjonowaniem pracodawców w ramach grup spółek.

"Odwołując się do kodeksowej definicji stosunku pracy, można skonstatować, że integracyjne zgrupowania przedsiębiorstw, zwłaszcza o charakterze holdingowym, pociągają za sobą kłopoty w jednoznacznym ustaleniu, na rzecz kogo pracownik świadczy pracę, do której się zobowiązał i kto zawłaszcza jej rezultaty, pod czyim kierownictwem dopełnia swojego świadczenia, kto jest realnie odpowiedzialny za zapewnienie mu zatrudnienia i wypłatę wynagrodzenia, innymi słowy - kto jest rzeczywistym, a nie tylko formalnym pracodawcą. Mając to na uwadze, bardzo wysoko należy ocenić dokonany przez Autora wybór badanej problematyki. Zadanie jakie przed sobą postawił jest pod wieloma aspektami pionierskie, co oczywiście podnosi stopień trudności tego przedsięwzięcia, ale z drugiej stanowi o jego niewątpliwej oryginalności (...)".




Wykaz skrótów 11
Wprowadzenie 15
Część 1 Dywersyfikacja organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej i związane z nią zagrożenia dla pracowników 25
Rozdział I Dywersyfikacja organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej jako zjawisko ekonomiczne i prawne 27
1. Zmiany dotyczące sposobu zarządzania przedsiębiorstwem z punktu widzenia prawa pracy 27
2. Prawne ujęcie zjawiska koncentracji gospodarczej 35
3. Wybrane regulacje prawne związane z zagadnieniem koncentracji gospodarczej 46
Rozdział II Zagrożenia dla pracowników związane z dywersyfikacją organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej 64
1. Przegląd zagrożeń 64
2. Problem podmiotowości pracodawczej w indywidualnym stosunku pracy w warunkach dywersyfikacji organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej 68
3. Związek ryzyka pracodawcy z pojęciem jego odpowiedzialności a dywersyfikacja organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej 87
4. Podsumowanie 97
Część 2 Próba rozwiązania problemu odpowiedzialności pracodawcy w warunkach dywersyfikacji organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej 99
Rozdział III Zastosowanie w prawie pracy koncepcji "przebijania zasłony osobowości prawnej" jako sposób rozwiązania problemu odpowiedzialności pracodawcy 101
1. Koncepcja "przebijania zasłony osobowości prawnej" 101
2. Odpowiedzialność pracodawcy w modelu zarządczym jako forma "przebijania zasłony podmiotowości prawnej" 120
3. Argumenty przemawiające za możliwością zastosowania koncepcji "unoszenia zasłony osobowości prawnej" w prawie pracy, wynikające z cech szczególnych stosunku pracy 141
3.1. Znaczenie relacji organizacyjnych w stosunku pracy 149
3.2. Brak ekwiwalentności świadczeń w stosunku pracy 162
3.3. Specyficzne cechy norm prawa pracy 168
4. Słabości koncepcji "przebijania zasłony osobowości prawnej" jako sposobu poprawy sytuacji pracowników 171
5. Podsumowanie i wnioski de lege ferenda 173
Rozdział IV Aktywność socjalna państwa jako sposób rozwiązania problemu odpowiedzialności pracodawcy w warunkach zróżnicowania organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej 180
1. Uwagi wstępne 180
2. Aktywność socjalna państwa a odpowiedzialność pracodawcy za wypadek przy pracy 184
3. Aktywność socjalna państwa a odpowiedzialność pracodawcy z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę 191
4. Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy i działania antykryzysowe jako forma łagodzenia zagrożeń związanych z rozwojem organizacji holdingowych 204
5. Słabości aktywności socjalnej państwa jako sposobu rozwiązania problemu odpowiedzialności pracodawcy 208
6. Podsumowanie 210
Rozdział V Regulacje prawa pracy dotyczące grup spółek a problem odpowiedzialności pracodawcy 212
1. Uwagi wstępne 212
2. Regulacja podmiotowości spółki holdingowej w zbiorowych stosunkach pracy a odpowiedzialność pracodawcy 214
3. Rozwiązania unijne związane z uczestniczeniem pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem a odpowiedzialność pracodawcy 224
4. Podsumowanie 235
Zakończenie 237
Źródła prawa 243
Orzecznictwo 249
Literatura 251
Inne źródła 271