Od restrukturyzacji do modernizacji. Opóźniona transformacja polskich przedsiębiorstw energetycznych w latach 1990-2009 / Michał Kurtyka

„Książka powinna być obowiązkową lekturą dla polityków i menedżerów interesujących się energetyką. Ukazuje pozytywną rolę państwa w początko­wym okresie transformacji sektora energetycznego. Dalszy okres to tworzenie się «dwóch światów energetycznych», publicznego wspieranego przez państwo w ramach monokultury węgla, pionowo skonsolidowanego i prywatnego widzącego szansę w konkurencji, innowacyjności i rynku."
Jan Pic, Członek Zarządu Dalkia Poznań ZEC i Dalkia Poznań

„Książka jest profesjonalną genezą energetyki, doskonale pokazuje złożoność branży, jej historię, a także ewaluowanie pomysłów, teorii i kierunków zmian. Na tym tle możemy sobie doskonale uświadomić, jak skomplikowane zadanie nas czeka w naszej krajowej energetyce, która w stosowanych technologiach, jak i sposobie zarządzania musi konkurować z tą europejską czy światową."
Ryszard Niedziółka, Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny Energa Elektrownie Ostrołęka

„Książka Michała Kurtyki jest pasjonującą lekturą. Świetnie łączy badania nad zmianami transformacyjnymi w polskiej energetyce z głęboką znajomością ewolucji przedsiębiorstw i prawidłowości rozwoju tego sektora w świecie, zrozumienie dla mechanizmów rynkowych ze zrozumieniem niezbędnej roli państwa, dobry warsztat badawczy z przystępną prezentacją wyników badań."
Urszula Sztandar-Sztanderska, dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego

Przedmowa 7

Rozdział 1
Ewolucja polskiej elektroenergetyki od 1990 do 2009 roku 11
1.1. Ewolucja polskiej elektroenergetyki 12
1.1.1. Demonopolizacja i prywatyzacja 12
1.1.2. Urynkowienie i zmniejszenie wpływu elektroenergetyki na środowisko naturalne 16
1.1.3. Bariery funkcjonowania rynku energii elektrycznej 24
1.1.4. Konsolidacja jako czynnik rozwojowy 28
1.1.5. Uwarunkowania kulturowe i społeczne 36
1.1.6. Sektor energetyczny jako nisza 42
1.2. Zatrudnienie w polskiej elektroenergetyce 50
1.2.1. Sytuacja zatrudnienia według BAEL 50
1.2.2. Wyzwania dla polskiej elektroenergetyki w kontekście zatrudnienia 52

Rozdział 2
Opóźniona modernizacja zatrudnienia przedsiębiorstw energetycznych 53
2.1. Restrukturyzacja zatrudnienia w energetyce 54
2.1.1. Ochrona zatrudnienia - pakiety socjalne i umowy społeczne 54
2.1.2. Programy emerytalne i dobrowolnych odejść 57
2.1.3. Wydzielenia działalności pomocniczych 62
2.2. Efektywność zatrudnienia w polskiej elektroenergetyce 68
2.2.1. Wielkość zatrudnienia i jego porównanie międzynarodowe 68
2.2.2. Zatrudnienie w wytwarzaniu energii elektrycznej w Polsce 71
2.3. Rosnąca luka kompetencyjna 74
2.3.1. Deficyty kompetencyjne w elektroenergetyce 75
2.3.2. Pogarszająca się struktura demograficzna 80
2.3.3. Struktura wykształcenia 82
2.4. Narzędzia modernizacji zatrudnienia 84
2.4.1. Samoocena energetyków - konieczność „kuracji odmładzającej" 85
2.4.2. Konserwatywne narzędzia rozwoju kompetencji ogólnych i menedżerskich 88
2.4.3. Niska skala mobilności geograficznej i zawodowej 92
2.4.4. Niewykorzystany potencjał wielozawodowości 94
2.4.5. Krytyczna ocena systemów wynagradzania 97
2.4.6. Przestarzała struktura systemów wynagradzania 100
2.4.7. Niewielka skala rekrutacji nowych pracowników 104
2.4.8. Potrzeba modernizacji dialogu społecznego 105
2.5. Podsumowanie i wnioski 107

Rozdział 3
Wpływ nadzoru właścicielskiego państwa na modernizację przedsiębiorstw energetycznych 109
3.1. Rola państwa w modernizacji elektroenergetyki 110
3.1.1. Państwo jako siła sprawcza zmian w elektroenergetyce 110
3.1.2. Reforma administracji państwowej jako warunek sukcesu modernizacji branży 118
3.2. Przewartościowanie relacji wewnętrznych po prywatyzacji 121
3.2.1. Relacje pomiędzy związkami zawodowymi i kadrą kierowniczą 121
3.2.2. Rosnąca rola najwyższej kadry kierowniczej 122
3.2.3. Trudna mobilizacja kadry kierowniczej średniego szczebla 127
3.2.4. Powolna ewolucja świadomości pracowników 129
3.3. Modernizacja systemów wewnętrznych po prywatyzacji 133
3.3.1. System organizacyjny - rosnące znaczenie współpracy poziomej 133
3.3.2. System decyzyjny - zarządzanie przez cele 139
3.3.3. System informacyjny - w stronę ekonomii 140
3.3.4. System wykonawczy - ciągły wzrost efektywności kosztowej 144
3.3.5. System zasobów ludzkich - zwiększenie zaangażowania pracowników 150
3.3.6. Ewolucja w modelu IPS 152
3.4. Podsumowanie i wnioski 159

Zakończenie 161

Podziękowania 167

Bibliografia 169