Wśród najpoważniejszych wyzwań stojących przed człowiekiem w XXI wieku znajduje się m.in. ograniczanie wymiaru zjawiska ubóstwa, które będąc kategorią uniwersalną i nieznającą granic, dotyka ponad 3 mld mieszkańców Ziemi. Walka z przyczynami i konsekwencjami biedy prowadzona jest na wielu płaszczyznach, wśród których istotne znaczenie odgrywa przeciwdziałanie wykluczeniu finansowemu. Jednym z instrumentów zwiększających dostępność usług finansowych dla ubogich, a zarazem dających szansę na zmianę ich statusu społeczno-ekonomicznego są mikrofinanse, których dynamiczny rozwój obserwowany jest od lat 70. XX wieku.
Idea i narzędzia mikrofinansowania nie są obce żadnej kulturze, a kształt operacyjny podmiotów mikrofinansowych i ich produktów dostosowuje się nie tylko do uwarunkowań, jakie stawia przed nimi cel aktywności mikrofinansowej, ale i do środowiska, w którym jest on realizowany. Przykładem szczególnego oddziaływania uwarunkowań kulturowych na kształt aktywności mikrofinansowej są islamskie podmioty mikrofinansowe, których funkcjonowanie w pełni podporządkowuje religijnemu i kulturowemu kodowi Islamu.
W książce ukazano uwarunkowania i specyfikę działania podmiotów mikrofinansowych w świetle wyzwań, jakie przed ideą i operacyjną charakterystyką aktywnooeci mikrofinansowej stawia religia Islamu. Przedstawiono:
- charakterystykę zjawiska wykluczenia finansowego oraz roli, jaką w jego ograniczaniu może odegrać praktyczna implementacja idei mikrofinansów,
- istotę Islamu rozpatrywaną zarówno z punktu widzenia doktryny religijnej, jego ekonomicznego oblicza oraz uwarunkowań, jakie definiuje on wobec podmiotów finansowych,
- przesłanek działania, specyfiki operacyjnej oraz wyzwań formułowanych wobec islamskich podmiotów mikrofinansowych,
- praktycznej prezentacji islamskich podmiotów mikrofinansowych funkcjonujących w regionach świata o zróżnicowanej charakterystyce społecznej, ekonomicznej i politycznej.
Praca, kierowana jest zarówno do osób zajmujących się problematyką mikrofinansów, w szczególności chcących pozyskać informacje na temat jednego z oblicz Islamu, którym jest mikrofinansowe wsparcie muzułmanów przez podmioty działające w zgodzie z normami Shari?.
Wprowadzenie 7
Rozdział 1.
Mikrofinanse - zagadnienia wstępne 11
1.1. Wykluczenie finansowe 11
1.2. Mikrofinanse jako instrument walki z ubóstwem 20
1.3. Mikrofinanse na świecie - rys statystyczny 3
Rozdział 2.
Ekonomiczne oblicze Islamu 45
2.1. Islam na świecie 45
2.2. Ekonomia Islamu - koncepcja, założenia 49
2.3. Islamskie uwarunkowania funkcjonowania podmiotów finansowych 57
Rozdział 3.
Islamskie podmioty mikrofinansowe 69
3.1. Przesłanki funkcjonowania islamskich podmiotów mikrofinansowych 69
3.2. Islamskie podmioty mikrofinansowe - charakterystyka 74
3.3. Islamskie podmioty mikrofinansowe - rys statystyczny 81
3.4. Wyzwania rozwojowe islamskich podmiotów mikrofinansowych 84
Rozdział 4.
Produkty islamskich podmiotów mikrofinansowych 93
4.1. Islamskie produkty mikrofinansowe - cechy, klasyfikacja 93
4.2. Produkty mikrofinansowe skierowane na pokrycie potrzeb kapitałowych 95
4.3. Mikrofinansowe produkty depozytowo-oszczędnościowe 109
4.4. Produkty mikroubezpieczeniowe 110
Rozdział 5.
Praktyka funkcjonowania islamskich podmiotów mikrofinansowych 117
5.1. Islamskie podmioty mikrofinansowe na świecie - obraz 117
5.2. Mikrofinanse islamskie w Indonezji 120
5.3. Działalność mikrofinansowa w Egipcie 126
5.4. Islamscy pośrednicy finansowi w Australii 129
Zakończenie 135
Bibliografia 139