Kwestia połączeń i fuzji przedsiębiorstw bankowych dążących do poprawy konkurencyjności należała do najważniejszych problemów bankowości polskiej w latach 1990. i z pewnością nadal stanowić będzie integralny element przemian strukturalnych sektora bankowego w Polsce. Ranga tego zjawiska wynikała z wielkich wyzwań, stojących przed polskimi bankami w perspektywie otwierania się krajowego systemu bankowego na konkurencję zagraniczną, potrzeby skonsolidowania rozdrobnionego sektora oraz podejmowania przez poszczególne banki działań na rzecz zwiększenia konkurencyjności. Obecnie, w sytuacji, w której europejskie instytucje finansowej są największymi zagranicznymi inwestorami w bankach w Polsce, transakcje fuzji i przejęć pomiędzy nimi będą niewątpliwie wywierały wpływ na kształt sektora bankowego w Polsce.
Niniejsza praca skupia się na problematyce połączeń banków w kontekście efektywności. Jest to pole badawcze, które z pewnością zasługuje na zainteresowanie m.in. ze względu na wagę tematu, relatywnie niski stopień zbadania zagadnienia w odniesieniu do banków w Polsce, jak również istniejącą niejednoznaczność efektów konsolidacji banków na świecie.
Omawiane w książce zagadnienia koncentrują się w obszarach bankowości, zarządzania, mikroekonomii i statystyki. Dlatego też może ona stanowić lekturę uzupełniającą dla studentów kierunków ekonomicznych, a dla bankowców stanowić cenny materiał analityczny.
WSTĘP 5
Rozdział 1
FUNKCJONOWANIE SEKTORA BANKOWEGO WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE RYNKOWEJ 11
1.1. Charakterystyka tendencji rozwojowych współczesnej gospodarki rynkowej 11
1.2. Wpływ przemian w otoczeniu na sytuację banków 23
1.2.1. Deregulacja i liberalizacja - przyczyny wzrostu konkurencji w sektorze bankowym 23
1.2.2. Globalizacja w sektorze bankowym 29
1.2.3. Nowe technologie informatyczne i innowacje finansowe jako przyczyna zmian w tradycyjnym sposobie działania banku 32
1.3. Warunki sprawności współczesnego sektora bankowego 37
1.4. Cechy współczesnego sektora bankowego 48
Rozdział 2
KONKURENCJA I KONKURENCYJNOŚĆ W SEKTORZE BANKOWYM 51
2.1. Charakter konkurencji w sektorze bankowym 51
2.2. Poglądy na temat konkurencyjności 56
2.3. Czynniki konkurencyjności banków 63
2.4. Czynniki ograniczające konkurencję w sektorze bankowym 69
Rozdział 3
ZJAWISKO KONSOLIDACJI W SEKTORZE BANKOWYM 74
3.1. Istota zjawiska konsolidacji w systemie bankowym 74
3.2. Formy i typy konsolidacji 79
3.3. Przyczyny łączenia się banków i oczekiwane efekty procesów konsolidacyjnych 83
3.3.1. Klasyfikacje przyczyn konsolidacji 83
3.3.2. Korzyści skali 89
3.3.3. Zwiększanie zakresu działalności 94
3.3.4. Synergia 95
3.4. Koszty konsolidacji 98
3.5. Stan dotychczasowych badań procesu konsolidacji w sektorze bankowym prowadzonych na świecie i w Polsce 100
Rozdział 4
PRZEBIEG PROCESU KONSOLIDACJI W WYBRANYCH KRAJACH 105
4.1. Konsolidacja w USA 105
4.2. Konsolidacja w Japonii 108
4.3. Konsolidacja w krajach UE 110
4.4. Charakterystyka konsolidacji banków w Polsce 115
4.4.1 Związek prywatyzacji banków w Polsce z procesami fuzji i przejęć 115
4.4.2. Uwarunkowania i przyczyny konsolidacji banków w Polsce w kontekście zwiększania ich konkurencyjności 120
4.4.3. Rodzaje konsolidacji banków w Polsce 123
Rozdział 5
METODYKA BADANIA WPŁYWU KONSOLIDACJI NA EFEKTYWNOŚĆ W SEKTORZE BANKOWYM 128
5.1. Efektywność jako perspektywa oceny banków 128
5.2. Analizy efektywności i produktywności banków - wprowadzenie 131
5.3. Podejście parametryczne i nieparametryczne do pomiaru efektywności i produktywności banków 133
5.4. Cele i metodyka DEA 135
5.4.1. Założenia metody DEA 135
5.4.2. Etapy pomiaru efektywności 140
5.4.3. Indeks produktywności Malmquista 143
5.5. Zalety oraz wady i ograniczenia metody DEA 144
5.6. Metody taksonomiczne jako efektywne procedury klasyfikacji wyników produktywności banków 145
Rozdział 6
PRÓBA OCENY WPŁYWU KONSOLIDACJI NA EFEKTYWNOŚĆ SEKTORA BANKOWEGO W POLSCE W LATACH 1997-2003 150
6.1. Ogólne uwagi dotyczące procesu badawczego 150
6.2. Ocena efektywności banków w Polsce z zastosowaniem metody DEA 151
6.2.1. Określenie efektów i nakładów w technologii bankowej 151
6.2.2. Uwagi dotyczące otrzymanych wyników analizy przeprowadzonej z zastosowaniem metody DEA 153
6.2.3. Klasyfikacja wyników badań z zastosowaniem procedur taksonomicznych 154
Zakończenie 176
Załączniki 182
Bibliografia 203