Stan prawny na 1.12.2009 r.Przedmiotem niniejszej monografii jest instytucja jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Została ona poddana kompleksowej analizie z uwzględnieniem nie tylko regulacji prawa ubezpieczeń społecznych, ale także prawa cywilnego i prawa pracy. Zmiany w zakresie unormowania jednorazowego odszkodowania wprowadzone ustawą wypadkową z 2002 r. skłoniły autorkę do rozważań na temat jego charakteru prawnego oraz rodzaju szkody, którą pokrywa. Ponadto analizie poddano obowiązek ubezpieczenia wypadkowego, wypadków przy pracy, a także - nieomawiane dotychczas szerzej w literaturze - pojęcie choroby zawodowej, przesłanki i funkcje jednorazowego odszkodowania przysługującego członkom rodziny oraz potrącenie odszkodowania wypadkowego w razie dochodzenia uzupełniających roszczeń cywilnoprawnych.Adresaci:Książka jest adresowana do prawników (teoretyków i praktyków), którzy zainteresowani są problematyką wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz związanych z nimi świadczeń. Może być ona pomocna także studentom, chcącym poszerzyć wiedzę z zakresu ubezpieczenia wypadkowego.
Wykaz skrótów 9
Od Autorki 15
Wstęp 17
Rozdział I Pojęcie jednorazowego odszkodowania z ubezpieczenia wypadkowego 25
1. Wprowadzenie 25 2. Stan prawny przed 1968 r. 29 3. Charakterystyka jednorazowego odszkodowania z ubezpieczenia wypadkowego 31 4. Pojęcie odszkodowania według prawa cywilnego 33 5. Wnioski 41
Rozdział II Krąg osób uprawnionych do jednorazowego odszkodowania 44
1. Pojęcie ubezpieczonego 44 2. Członkowie rodziny ubezpieczonego (rencisty) 52 3. Wnioski 60
Rozdział III Definicje wypadków przy pracy 63
1. Pojęcie wypadku przy pracy 63 1.1. Wprowadzenie 63 1.2. Nagłe zdarzenie 64 1.3. Przyczyna zewnętrzna 70 1.3.1. Pojęcie przyczyny zewnętrznej 70 1.3.2. Rodzaje przyczyn zewnętrznych 71 1.4. Definicja urazu 79 1.4.1. Szkoda na osobie w definicji urazu 79 1.4.2. Czynnik zewnętrzny w definicji urazu 83 1.5. Związek z pracą 84 1.5.1. Zakres okoliczności związanych z pracą 84 1.5.2. Rodzaje związków z pracą 88 2. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy 91 3. Niepracowniczy wypadek przy pracy 93 4. Wnioski 99
Rozdział IV Wyłączenie prawa do jednorazowego odszkodowania 103
1. Wprowadzenie 103 2. Naruszenie przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia (art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej) 105 2.1. "Wyłączne" naruszenie przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia 105 2.2. Naruszenie przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia 108 2.3. Wina ubezpieczonego 109 2.4. Ciężar dowodu 111 3. Stan nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych 114 4. Odmowa poddania się badaniu 117 5. Pozostałe przesłanki wyłączenia prawa do świadczeń wypadkowych 118 6. Wnioski 121
Rozdział V Pojęcie choroby zawodowej 124
1. Wprowadzenie 124 2. Wykaz jako element formalny definicji choroby zawodowej 129 3. Przyczyny choroby zawodowej 135 4. Związek z pracą 140 5. Wnioski 146
Rozdział VI Przesłanki jednorazowego odszkodowania przysługującego ubezpieczonemu 150
1. Rys historyczny 150 2. Stały lub długotrwały charakter uszczerbku na zdrowiu....................159 3. Pojęcie uszczerbku na zdrowiu 163 4. Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany wypadkiem przy pracy 166 5. Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową 167 6. Stały i długotrwały uszczerbek na zdrowiu a pojęcie szkody 169 7. Wnioski 172
Rozdział VII Przesłanki jednorazowego odszkodowania przysługującego członkom rodziny 176
1. Przesłanki jednorazowego odszkodowania przysługującego małżonkowi 176 2. Przesłanki jednorazowego odszkodowania przysługującego dzieciom 185 3. Przesłanki jednorazowego odszkodowania przysługującego pozostałym członkom rodziny 194 4. Wnioski 198
Rozdział VIII Wysokość jednorazowego odszkodowania 202
1. Wprowadzenie 202 2. Wysokość jednorazowego odszkodowania przysługującego ubezpieczonemu 205 2.1. Ocena procentowa stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu 205 2.2. Zasady ustalania kwoty jednorazowego odszkodowania 211 3. Pogorszenie się stanu zdrowia jako przesłanka zwiększenia wysokości jednorazowego odszkodowania przysługującego ubezpieczonemu 220 4. Wysokość jednorazowego odszkodowania przysługującego członkom rodziny 223 5. Obniżenie wysokości jednorazowego odszkodowania 228 6. Wnioski 230
Rozdział IX Charakter prawny jednorazowego odszkodowania 234
1. Charakter prawny jednorazowego odszkodowania z ustawy wypadkowej z 1968 r. 234 2. Charakter prawny jednorazowego odszkodowania z ustawy wypadkowej z 1975 r. 237 3. Charakter prawny jednorazowego odszkodowania z ustawy wypadkowej z 2002 r. 244 4. Jednorazowe odszkodowania z ustawy wypadkowej a odszkodowania cywilnoprawne 250 5. Jednorazowe odszkodowania a pozostałe świadczenia z ustawy wypadkowej 259 6. Wnioski 263
Rozdział X Uzupełniające świadczenia cywilnoprawne a jednorazowe odszkodowanie 268 1. Dopuszczalność dochodzenia uzupełniających świadczeń cywilnoprawnych 268 2. Wysokość uzupełniających świadczeń cywilnoprawnych a jednorazowe odszkodowanie 283 2.1. Pojęcie i przesłanki potrącenia jednorazowego odszkodowania z uzupełniających świadczeń cywilnoprawnych 283 2.2. Przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody a potrącenie jednorazowego odszkodowania 289 3. Wnioski 293
Zakończenie 297
1. Wnioski de lege lata 297 2. Wnioski de lege ferenda 316
Bibliografia 319
Wykaz orzeczeń 333