Funkcjonalność dogmatyki prawa karnego / Michał Królikowski prof. UW

Publikacja stanowi próbę zarysowania kierunku działań mogących przynieść zmianę wyobrażenia o integracji dogmatyki prawnokarnej z potrzebami w zakresie ustalania zasadności ponoszenia odpowiedzialności karnej przez jednostkę. Autor w monografii koncentruje się wokół dogmatyki karnistycznej rozumianej jako metoda naukowa, dzięki której interpretatorzy, na podstawie posiadanej wiedzy, wywodzą z założeń wyjściowych podstawy odpowiedzialności karnej za dane zachowanie i stosują je w rozpatrywanych przypadkach. Zmierza ona do zracjonalizowania odpowiedzialności karnej.

Autor w swoich rozważaniach stara się odpowiedzieć na pytanie, kiedy oraz jaka dogmatyka prawa karnego jest warta podejmowanego wysiłku, skoro jest ona postacią nauki zorientowanej na praktykę. Przedstawia obserwacje dotyczące sensowności tego wysiłku biorąc pod uwagę różnorodność metod, pozorną jednoznaczność stosowanych kryteriów, trudności w akceptacji poglądów między ośrodkami naukowymi, percepcję uczestników wymiaru sprawiedliwości oraz funkcjonowanie środowiska procesowego.

Monografia została podzielona na 4 rozdziały:

• Rozdział I dotyczy rozumowania dogmatycznego w prawie karnym, w szczególności dogmatyki w operacjach karnistycznych oraz problemu metody w dogmatyce karnistycznej;
• Rozdział II został poświęcony zadaniom dogmatyki w prawie karnym, a więc jej właściwości porządkującej, zarządczej i gwarancyjnej;
• Rozdział III odnosi się do funkcjonalności procesowej narzędzi analizy dogmatycznej, w tym negatywnych przesłanek procesowych w trakcie wstępnej kontroli sprawy, badaniu uzasadnienia i uprawdopodobnienia popełnienia czynu zabronionego, badaniu warunków odpowiedzialności karnej w postępowaniu rozpoznawczym i kontroli rozstrzygnięcia sądu;
• Rozdział IV zawiera rozważania dotyczące dysfunkcyjności i dalszych perspektyw, w szczególności dyrektyw prawidłowej rekonstrukcji podstaw odpowiedzialności karnej.

Wpływ na kształt monografii miały zmiany w systemie sprawiedliwości zachodzące w ostatniej dekadzie. Dzięki nim przedstawione rozważania nie dotyczą jedynie przydatności i funkcjonalności narzędzi i metod analiz dogmatycznych, ale odnoszą się również do sposobu, w jaki dogmatyka może stać się narzędziem obrony przed procesami zachodzącymi w obszarze wymiaru sprawiedliwości, groźnymi dla demokratycznego państwa prawnego.