Książka omawia przepisy Aktu o usługach cyfrowych (DSA) od strony
praktycznej z uwzględnieniem aktualnego dorobku nauki polskiej i
zagranicznej. Przedstawia ona zmiany, jakie wprowadza DSA w
stosunku do wcześniejszych regulacji dyrektywy o handlu
elektronicznym oraz ustawy o świadczeniu usług drogą
elektroniczną.
Unikalną wartością komentarza jest także uwzględnienie polskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu usług drogą
elektroniczną, który ma wdrożyć Akt o usługach cyfrowych do prawa
polskiego.
Publikacja szczegółowo prezentuje nowe reguluje dotyczące m.in.:
- obowiązku moderowania
nielegalnych treści w Internecie przez platformy typu Facebook, X
(dawniej Twitter) czy Google, a także
- wprowadzania obowiązkowej oceny
ryzyka i większej przejrzystości algorytmów, co pomoże w walce ze
szkodliwymi treściami i dezinformacją w sieci.
Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla prawników
praktyków, w tym sędziów, adwokatów, radców prawnych,
prokuratorów, a także pracowników administracji oraz pracowników
naukowych. Będzie ona również pomocna przedsiębiorcom z branż
e-commerce, platform internetowych oraz dostawcom usług
pośrednich.
„Publikacja (...) wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska
prawniczego oraz IT w związku z wejściem w życie DSA, czyli Aktu
o usługach cyfrowych, stanowiącego niejako konstytucję dla
Internetu. Lektura obowiązkowa dla specjalistów prawa nowych
technologii. Regulacja ta jest odpowiedzią na wyzwania związane z
nowoczesnymi platformami internetowymi i zmianami w Internecie,
jakie nastąpiły od 2000 roku, to jest od przyjęcia dyrektywy o
handlu elektronicznym”.
Z recenzji prof. Dariusza Szostka
Wykaz skrótów | str. 19
Wprowadzenie | str. 25
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
2022/2065
w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany
dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) |
str. 31
Rozdział I
Przepisy ogólne | str. 103
Artykuł 1. Przedmiot
i zakres stosowania | str. 103
Artykuł 2. Zakres stosowania
| str. 108
Artykuł 3. Definicje | str.
114
- Usługa społeczeństwa informacyjnego (lit. a) | str. 116
- Odbiorca usługi (lit. b) | str. 118
- Konsument (lit. c) | str. 120
- Oferować usługi w Unii (lit. d) | str. 123
- Istotne powiązanie z Unią (lit. e) | str. 124
- Przedsiębiorca (lit. f) | str. 125
- Usługa pośrednia (lit. g) | str. 128
7.1. Uwagi ogólne | str. 128
7.2. Usługa zwykłego przekazu | str. 129
7.3. Usługa cachingu | str. 129
7.4. Usługa hostingu | str. 130
- Nielegalne treści (lit. h) | str. 132
- Platforma internetowa (lit. i) | str. 135
- Wyszukiwarka internetowa (lit. j) | str. 138
- Publiczne rozpowszechnianie (lit. k) | str. 141
- Umowa zawierana na odległość (lit. l) | str. 145
- Interfejs internetowy (lit. m) | str. 146
- Koordynator ds. usług cyfrowych właściwy dla miejsca
siedziby (lit. n) | str. 147
- Koordynator ds. usług cyfrowych właściwy dla miejsca
przeznaczenia (lit. o) | str. 148
- Aktywny odbiorca platformy internetowej (lit. p) | str.
149
- Aktywny odbiorca wyszukiwarki internetowej (lit. q) |
str. 151
- Reklama (lit. r) | str. 151
18.1. Definicja „reklamy” we wcześniejszych aktach prawnych
| str. 151
18.2. Reklama jako informacja przeznaczona do propagowania
przekazu | str. 152
18.3. Przekaz osoby prawnej lub fizycznej | str. 154
18.4. Komercyjny i niekomercyjny cel propagowanego przekazu
| str. 154
18.5. Informacja prezentowana przez platformę internetową
na jej interfejsie internetowym | str. 156
18.6. Otrzymywane przez platformę wynagrodzenie
za promowanie przekazu | str. 156
18.7. Obowiązki dotyczące reklam wynikające z DSA | str.
157
- System rekomendacji (lit. s) | str. 157
- Moderowanie treści (lit. t) | str. 160
- Warunki korzystania z usług (lit. u) | str. 162
- Osoby z niepełnosprawnościami (lit. v) | str. 163
- Informacja handlowa (lit. w) | str. 164
- Obrót (lit. x) | str. 164
Rozdział II
Odpowiedzialność dostawców usług pośrednich | str. 167
Artykuł 4. „Zwykły przekaz”
| str. 167
- Uwagi ogólne | str. 167
- Charakterystyka usługi zwykłego przekazu w kontekście
odpowiedzialności jej dostawcy | str. 168
- Zasady wyłączenia odpowiedzialności i możliwość
skorzystania z warunków wyłączenia odpowiedzialności | str.
171
- Obowiązek podporządkowania się nakazom sądowym
i administracyjnym | str. 173
Artykuł 5. „Caching” | str.
175
- Uwagi ogólne | str. 175
- Charakterystyka usługi cachingu w kontekście
odpowiedzialności jej dostawcy | str. 176
- Zasady wyłączenia odpowiedzialności i możliwość
skorzystania z warunków wyłączenia odpowiedzialności | str.
179
- Wnioski końcowe | str. 180
Artykuł 6. Hosting | str.
181
- Uwagi ogólne | str. 181
- Uwagi ogólne na temat wyłączenia odpowiedzialności
dostawców hostingu, w tym platform internetowych,
za informacje przechowywane na żądanie odbiorców usługi |
str. 183
2.1. Brak wiedzy o nielegalnych
treściach | str. 183
2.2. Źródła konkretnej wiedzy | str. 185
2.3. Aktywna rola i neutralność |
str. 186
2.4. Bezzwłoczne podjęcie działań
w celu eliminacji treści nielegalnych | str. 189
2.5. Działanie z upoważnienia lub
pod kontrolą | str. 190
2.6. Nakazy wobec pośredników | str. 191
- Dodatkowe uwagi na temat platform internetowych
umożliwiających konsumentom zawieranie z przedsiębiorcami
umów zawieranych na odległość (platformy B2C) | str. 192
3.1. Przesłanki wyłączenia
odpowiedzialności | str. 192
3.2. Dodatkowe wytyczne dotyczące
działania z upoważnienia lub pod kontrolą | str. 196
Artykuł 7. Dobrowolne
czynności sprawdzające prowadzone z własnej inicjatywy
i zgodność z prawem | str. 197
- Uwagi ogólne | str. 197
- Cel przepisu | str. 198
- Warunki korzystania
z art. 7 – dobra wiara i należyta
staranność | str. 201
- Wnioski ogólne | str. 202
Artykuł 8. Brak ogólnych
obowiązków w zakresie monitorowania
lub aktywnego ustalania faktów | str. 203
- Uwagi ogólne – granica obowiązków dostawców usług
pośrednich | str. 203
- Wcześniejszy stan prawny – prawo UE –
art. 15 dyrektywy 2000/31/WE | str. 205
- Wcześniejszy stan prawny. Prawo polskie –
art. 15 u.ś.u.d.e. | str. 205
- Zmiana znaczenia zakazu ogólnego monitorowania informacji
względem orzecznictwa TS | str. 207
- Dopuszczalne monitorowanie szczególne | str. 209
- Inne przykłady wykorzystania art. 8 DSA | str. 210
Artykuł 9. Nakaz podjęcia
działań przeciwko nielegalnym treściom | str. 212
- Uwagi ogólne | str. 214
- Wcześniejszy stan prawny | str. 214
- Obowiązek informowania organu przez pośrednika
o wszelkich podjętych działaniach w odpowiedzi na nakaz
(ust. 1) | str. 215
- Minimalne zasady wydawania nakazów | str. 216
- Pierwszy warunek nakazu: sześć elementów | str. 217
- Drugi warunek nakazu: zakres terytorialny | str. 218
- Trzeci warunek nakazu: odpowiedni język | str. 220
- Ciąg przekazywania informacji między organami
oraz koordynatorami ds. usług cyfrowych
(ust. 3–4) | str. 221
- Przekazanie informacji użytkownikowi (ust. 5) | str.
221
- Brak uszczerbku dla prawa cywilnego procesowego
i krajowego prawa karnego | str. 222
- Nakazy a zasada państwa pochodzenia | str. 222
- Egzekwowanie wykonania nakazów | str. 223
- Projekt wdrożenia | str. 224
Artykuł 10. Nakazy udzielenia informacji
| str. 224
- Uwagi ogólne | str. 226
- Treść nakazu | str. 226
- Kwestia językowa | str. 228
- Obowiązki informacyjne | str. 229
4.1. Obowiązek informowania organu
wydającego nakaz (art. 10 ust. 1) | str. 229
4.2. Obowiązek informowania koordynatora
ds. usług cyfrowych (art. 10 ust. 3) | str. 229
4.3. Obowiązek informowania innych
koordynatorów ds. usług cyfrowych (art. 10
ust. 4) | str. 229
4.4. Obowiązek informowania odbiorcy
o podjętych krokach (art. 10 ust. 5) | str. 229
- Relacja z prawem krajowym | str. 230
- Wnioski końcowe | str. 230
Rozdział III
Obowiązki w zakresie należytej staranności na potrzeby
przejrzystego i bezpiecznego środowiska internetowego |
str. 231
Sekcja 1
Obowiązki mające zastosowanie do wszystkich dostawców usług
pośrednich | str. 231
Artykuł 11. Punkty kontaktowe dla organów
państw członkowskich, Komisji i Rady Usług
Cyfrowych | str. 231
Artykuł 12. Punkty kontaktowe dla
odbiorców usług | str. 235
Artykuł 13. Przedstawiciele prawni |
str. 238
Artykuł 14. Warunki korzystania
z usług | str. 243
Artykuł 15. Obowiązki sprawozdawcze
w zakresie przejrzystości spoczywające na dostawcach
usług pośrednich | str. 248
- Uwagi ogólne | str. 249
- Adresaci normy | str. 251
- Wymogi dotyczące sprawozdania | str. 251
- Zakres danych podlegających sprawozdaniu | str. 252
- Uprawnienia Komisji Europejskiej | str. 254
- Wnioski ogólne | str. 255
Sekcja 2
Dodatkowe przepisy mające zastosowanie do dostawców usług
hostingu, w tym platform internetowych | str. 256
Artykuł 16. Mechanizmy zgłaszania
i działania | str. 256
- Zgłoszenie | str. 257
- Dostawca usługi hostingu | str. 259
- Charakter prawny zgłoszenia | str. 260
- Potwierdzenie otrzymania zgłoszenia | str. 261
- Powiadomienie o podjętej decyzji | str. 261
Artykuł 17. Uzasadnienie | str. 263
- Uwagi ogólne | str. 264
- Dopuszczalne działania w ramach mechanizmu
zgłoszenia i działania | str. 265
2.1. Ograniczenia w zakresie
widoczności treści | str. 266
2.2. Zawieszenie, zakończenie
lub inne ograniczenie płatności pieniężnych | str. 267
2.3. Zawieszenie lub zakończenie
świadczenia usługi | str. 267
2.4. Zawieszenie lub zamknięcie konta
odbiorcy usługi | str. 268
- Zawieszenie kont w przypadku powtarzających się
naruszeń | str. 268
Artykuł 18. Zawiadomienie
o podejrzeniu popełnienia przestępstwa | str. 270
- Uwagi ogólne | str. 270
- Wcześniejszy stan prawny | str. 271
- Obowiązek informowania o poważnych przestępstwach |
str. 272
- Przekazywane informacje | str. 273
- Brak obowiązku profilowania i monitorowania
użytkowników | str. 274
- Następstwa | str. 274
- Sankcje | str. 275
Sekcja 3
Dodatkowe przepisy mające zastosowanie do platform internetowych
| str. 275
Artykuł 19. Wyłączenie dotyczące
mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw | str.
275
- Zasada proporcjonalności | str. 276
- Zakres wyłączenia | str. 276
- Dobrowolne spełnianie dodatkowych obowiązków
przez podmioty objęte wyłączeniem zawartym
w art. 19 DSA | str. 277
- Wyjątek dotyczący bardzo dużych platform internetowych |
str. 277
Artykuł 20. Wewnętrzny system
rozpatrywania skarg | str. 277
- Uwagi ogólne | str. 278
- Wcześniejszy stan prawny | str. 279
- Decyzje podlegające zaskarżeniu | str. 280
- Podmioty uprawnione do złożenia skargi | str. 281
- Dostępność oraz terminy | str. 281
- Przywrócenie treści | str. 283
- Dodatkowe środki odwoławcze | str. 284
- Używanie zautomatyzowanych systemów | str. 285
Artykuł 21. Pozasądowe rozstrzyganie
sporów | str. 286
- Upowszechnianie alternatywnych (pozasądowych) mechanizmów
rozstrzygania sporów | str. 289
- Organy pozasądowego rozstrzygania sporów | str. 291
- Dobrowolność i obligatoryjność pozasądowego
rozstrzygania sporów | str. 294
- Współpraca i postępowanie przed organami pozasądowego
rozstrzygania sporów | str. 295
- Opłaty w postępowaniu przed organem pozasądowego
rozstrzygania sporów | str. 296
- Projektowane polskie prawo dostosowujące do DSA | str.
297
Artykuł 22. Zaufane podmioty
sygnalizujące | str. 298
- Wstęp | str. 299
- Definicja zaufanych podmiotów sygnalizujących | str. 301
- Zaufane podmioty sygnalizujące w świetle DSA |
str. 302
- Kryterium szczególnej wiedzy eksperckiej i kompetencji
dla celów wykrywania, identyfikowania i zgłaszania
nielegalnych treści | str. 304
- Niezależność od platform internetowych | str. 304
- Podejmowanie działań mających na celu dokonywanie zgłoszeń
w sposób dokładny i obiektywny
oraz z zachowaniem należytej staranności | str. 305
- Przyznawanie statusu zaufanego podmiotu sygnalizującego |
str. 306
- Odebranie statusu zaufanego podmiotu sygnalizującego | str.
307
- Obowiązki sprawozdawcze | str. 308
- Rola zaufanych podmiotów sygnalizujących | str. 309
- Zaufane podmioty sygnalizujące w świetle projektu ustawy
o zmianie ustawy o świadczeniu usług drogą
elektroniczną | str. 310
Artykuł 23. Środki podejmowane
przeciwko nadużywaniu i ochrona przed nim | str. 314
- Art. 23 ust. 1 – zawieszenie usług na rzecz
odbiorców usługi | str. 315
- Art. 23 ust. 2 – zawieszenie rozpatrywania zgłoszeń
oraz skarg | str. 318
- Art. 23 ust. 3 – kryteria oceny przez dostawców
platform internetowych podstaw zawieszenia | str. 319
- Art. 23 ust. 4 – polityka dostawcy platform
internetowych dotycząca nadużywania | str. 320
Artykuł 24. Obowiązki sprawozdawcze
w zakresie przejrzystości spoczywające na dostawcach
platform internetowych | str. 322
- Uwagi ogólne | str. 323
- Adresaci normy | str. 324
- Wymogi dotyczące sprawozdania oraz zakres danych
podlegających sprawozdaniu | str. 324
- Dane do celów wyznaczenia bardzo dużej platformy lub
wyszukiwarki internetowej | str. 325
- Baza danych Komisji | str. 326
Artykuł 25. Projekt
i organizacja interfejsów internetowych | str. 327
- Zakres regulacji | str. 327
- Zwodnicze interfejsy | str. 328
- Występowanie zwodniczych interfejsów | str. 329
- Taksonomia zwodniczych interfejsów | str. 329
- Zakres zastosowania | str. 332
- Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym | str. 332
- Zwodnicze interfejsy a przepisy RODO | str. 334
- Wytyczne KE | str. 334
- Fragmentaryzacja regulacji | str. 335
Artykuł 26. Reklamy na platformach
internetowych | str. 336
- Ratio legis oraz zakres regulacji | str. 336
- Obowiązek informacyjny dotyczący reklam (art. 26
ust. 1 DSA) | str. 338
- Obowiązek dostarczania funkcji pozwalającej użytkownikom
na oznaczanie informacji handlowych (art. 26
ust. 2 DSA) | str. 342
- Zakaz prezentowania odbiorcom usługi platformy internetowej
reklam opartych na profilowaniu z wykorzystaniem
szczególnych kategorii danych osobowych (art. 26
ust. 3 DSA) | str. 343
Artykuł 27. Przejrzystość systemu
rekomendacji | str. 347
- Uwagi ogólne, umiejscowienie, struktura przepisu | str. 347
- Cel i znaczenie regulacji | str. 348
- Obowiązki dotyczące informowania o działaniu systemów
rekomendacji | str. 349
- Główne parametry stosowane w systemach rekomendacji |
str. 351
- Skuteczność informowania | str. 352
- Systemy algorytmiczne | str. 353
- Obowiązki VLOPs i VLOSEs oraz sankcje | str. 354
Artykuł 28. Ochrona małoletnich
w internecie | str. 356
Sekcja 4
Dodatkowe przepisy dotyczące dostawców platform internetowych
umożliwiających konsumentom zawieranie z przedsiębiorcami
umów zawieranych na odległość | str. 365
Artykuł 29. Wyłączenie dotyczące
mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw | str.
365
Artykuł 30. Identyfikowalność
przedsiębiorców | str. 367
- Uwagi ogólne, umiejscowienie, struktura przepisu | str. 369
- Cel i znaczenie regulacji | str. 369
- Dane pozyskiwane od przedsiębiorcy | str. 370
- Weryfikacja podanych informacji | str. 371
- Zawieszenie świadczenia usług platformy handlowej na rzecz
przedsiębiorcy | str. 373
- Przechowywanie i ujawnianie informacji | str. 374
- Stosunek do innych przepisów | str. 376
Artykuł 31. Zgodność w fazie
projektowania | str. 376
- Uwagi ogólne | str. 377
- Adresaci normy | str. 378
- Wymogi dotyczące zgodności w fazie projektowania | str.
378
- Sprawdzenie kompletności informacji przed umożliwieniem
odbiorcy usługi oferowania produktów i usług | str. 379
- Losowa weryfikacja | str. 382
- Wnioski ogólne | str. 383
Artykuł 32. Prawo do informacji |
str. 383
- Uwagi ogólne | str. 384
- Adresaci normy | str. 384
- Wymogi dotyczące prawa do informacji | str. 385
- Uruchomienie obowiązku z art. 32 | str. 386
- Podanie informacji o zakupie do wiadomości publicznej |
str. 387
- Informacje, jakie należy przekazać | str. 387
Sekcja 5
Dodatkowe obowiązki spoczywające na dostawcach bardzo dużych
platform internetowych i bardzo dużych wyszukiwarek
internetowych w zakresie zarządzania ryzykiem systemowym |
str. 388
Artykuł 33. Bardzo duże platformy
internetowe i bardzo duże wyszukiwarki internetowe |
str. 388
Artykuł 34. Ocena ryzyka | str. 395
- Uwagi ogólne, umiejscowienie, struktura przepisu | str. 397
- Podejście oparte na ryzyku | str. 397
- Ocena ryzyka systemowego | str. 400
- Przeprowadzanie oceny ryzyka | str. 402
- Przechowywanie dokumentów związanych z oceną ryzyka |
str. 404
- Uwagi końcowe, stosunek do innych przepisów | str. 405
Artykuł 35. Zmniejszanie ryzyka |
str. 407
- Uwagi ogólne, umiejscowienie, struktura przepisu | str. 408
- Znaczenie regulacji | str. 409
- Środki zmniejszające ryzyko | str. 409
- Łagodzenie negatywnych skutków spersonalizowanych
rekomendacji i reklam | str. 413
- Dostosowanie projektu usług i interfejsu do małoletnich
| str. 413
- Automatyzacja zmniejszania ryzyka | str. 414
- Sprawozdania Rady Usług Cyfrowych i Komisji | str. 414
- Wytyczne Komisji | str. 415
Artykuł 36. Mechanizm reagowania
kryzysowego | str. 415
- Uwagi ogólne | str. 418
- Adresat obowiązku i organ uprawniony (ust. 1) |
str. 418
- Przesłanki przyjęcia decyzji przez Komisję | str. 419
- Wymogi decyzji Komisji (ust. 3) | str. 420
- Działania, do jakich mogą zostać zobowiązani VLOPs oraz
VLOSes (ust. 1 i ust. 5) | str. 421
- Obowiązki Komisji po przyjęciu decyzji (ust. 4,
ust. 7, ust. 11) | str. 422
- Zmiana decyzji (ust. 8–9) | str. 423
Artykuł 37. Niezależny audyt | str.
424
- Audyt bardzo dużych platform internetowych i bardzo
dużych wyszukiwarek internetowych | str. 426
- Cel audytu | str. 427
- Podstawowe reguły audytu | str. 427
- Organizacje przeprowadzające audyt | str. 428
- Sprawozdanie z audytu | str. 430
- Zalecenia operacyjne wynikające z audytu | str. 432
- Metodyki audytowe | str. 433
Artykuł 38. System rekomendacji |
str. 434
- Dotychczasowy stan prawny | str. 434
- Zakres podmiotowy | str. 435
- Zakres przedmiotowy | str. 436
Artykuł 39. Dodatkowa przejrzystość
reklam internetowych | str. 438
- Uwagi ogólne, umiejscowienie, struktura przepisu | str. 439
- Cel i znaczenie regulacji | str. 439
- Repozytorium reklam | str. 441
- Wymogi dotyczące repozytorium reklam | str. 442
- Skutki usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do reklamy |
str. 444
- Dobrowolne kodeksy postępowania | str. 444
Artykuł 40. Dostęp do danych
i kontrola danych | str. 445
- Dotychczasowy stan prawny | str. 448
- Zakres podmiotowy | str. 449
- Zakres przedmiotowy | str. 449
3.1. Dostęp do danych do celów
monitorowania przestrzegania rozporządzenia | str. 449
3.2. Dostęp do informacji
dotyczących działania systemów algorytmicznych | str. 450
3.3. Dostęp do danych dla badaczy | str.
452
- Zweryfikowany badacz | str. 452
- Badacz | str. 455
- Zakres dostępu do danych | str. 456
- Procedura dostępu do danych | str. 457
- Akty delegowane | str. 458
- Realizacja przepisów rozporządzenia na poziomie krajowym |
str. 458
Artykuł 41. Komórka nadzoru
przestrzegania niniejszego rozporządzenia | str. 460
- Uwagi ogólne | str. 462
- Adresaci normy | str. 463
- Cel przepisu | str. 463
- Gwarancje niezależności | str. 463
- Zadania komórki nadzoru | str. 465
- Kompetencje pracowników | str. 466
Artykuł 42. Obowiązki sprawozdawcze
w zakresie przejrzystości | str. 467
- Przejrzystość dostawców platform internetowych
i wyszukiwarek internetowych | str. 468
- Sprawozdawczość dostawców bardzo dużych platform
internetowych i bardzo dużych wyszukiwarek internetowych |
str. 470
- Przekazywanie sprawozdań z audytu przez bardzo duże
platformy internetowe i bardzo duże wyszukiwarki
internetowe | str. 471
Artykuł 43. Opłata nadzorcza | str.
471
- Obciążenie opłatą nadzorczą | str. 473
- Limit kwotowy opłaty nadzorczej | str. 473
Sekcja 6
Inne przepisy dotyczące obowiązków w zakresie należytej
staranności | str. 474
Artykuł 44. Normy | str. 474
- Standardy a obowiązki należytej staranności wynikające
z DSA | str. 475