Społeczno-edukacyjne uwarunkowania startu zawodowego młodych osób niepełnosprawnych / Beata Jachimczak

Dyskusja dotycząca problemu startu zawodowego osób z niepełnosprawnością  jest tematem istotnym dla prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa i jakości życia poszczególnych jego uczestników.

„W myśl obecnie obowiązującej polityki społecznej osoby z niepełnosprawnością nie tylko mogą, ale są wręcz zachęcane do uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim. Wciąż jednak struktury samorządowe nie są wystarczająco przygotowane do wspierania tego typu inicjatyw” – pisze we wstępie autorka opracowania, wskazując równocześnie na sposoby i modele naprawcze tego wycinka społecznej rzeczywistości.

Autorka rozważa poszczególne elementy składające się jakość życia i udział i ich wpływ na funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością. Głównym z nich jest edukacja, czyli „jeden, z pierwszych obszarów, w których może dojść do zniesienia barier różnicujących pozycję osoby w grupie, a tym samym dać wszystkim równe szanse dostępu”. Publikacja jest próba dopełnienia twierdzenia o niezwykle istotnej wadze prawidłowego diagnozowania rezultatów działań edukacyjnych podejmowanych wobec osób z niepełnosprawnością.

Wstęp ..................................................................................................    9

Rozdział 1

Uwarunkowania sytuacji zawodowej osób niepełnosprawnych

społeczeństwie i gospodarce wolnego rynku ...................................... 13

1.1. Praca w perspektywie zmian społecznych i cywilizacyjnych ......   18

1.2. Istota niepełnosprawności – implikacje dla zatrudnienia

i pracy zawodowej .......................................................................   26

Rozdział 2

Niepełnosprawni na rynku pracy – idee i konfrontacja

z rzeczywistością ................................................................................   41

2.1. Niepełnosprawny w sytuacji pracy – nadzieje, możliwości

i oczekiwania ................................................................................   41

2.2. Sytuacja społeczno-zawodowa osób niepełnosprawnych –

współczesna perspektywa ............................................................   47

2.3. Praca z perspektywy niepełnosprawnego pracownika .................   57

2.4. Praca niepełnosprawnych – perspektywa pracodawcy  ...............   64

Rozdział 3

Rehabilitacja jako podstawa nabywania

kompetencji zawodowych ..................................................................   75

3.1. Rehabilitacja w ujęciu normalizacyjnym .....................................   75

3.2. Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych –

działania rzeczywiste i deklarowane ............................................   81

3.3. Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych –

deklarowane i rzeczywiste ramy wsparcia ...................................   87

Rozdział 4

Edukacja niepełnosprawnych w perspektywie

możliwości podjęcia pracy ..................................................................   91

4.1. Kształcenie zawodowe na poziomie szkoły średniej i zasadniczej

szkoły zawodowej w Polsce i w wybranych krajach

Unii Europejskiej ..........................................................................   91

4.2. Niepełnosprawność a wyższe wykształcenie ...............................  103

Rozdział 5

Założenia metodologiczne badań własnych nad edukacyjnymi

uwarunkowaniami startu i aktywności zawodowej młodych

osób niepełnosprawnych .....................................................................  111

5.1. Uzasadnienie podjęcia problemu badawczego ............................  112

5.2. Co, dlaczego i jak było badane ....................................................  116

5.3. Pytania problemowe ....................................................................  118

5.4. Metody, techniki i narzędzia badawcze ......................................  120

5.5. Charakterystyka badanej grupy i zasady doboru próby ..............  125

Rozdział 6

Edukacyjne uwarunkowania startu i aktywizacji zawodowej

młodych osób z niepełnosprawnością i pełnosprawnych

kończących edukację na etapie szkoły zawodowej.

Relacja z badań własnych ...................................................................  135

6.1. Poziom podstawowych kompetencji osób niepełnosprawnych

i pełnosprawnych kończących kształcenie w szkołach zawodowych.

Relacja z badań własnych ............................................................  135

6.1.1. Analiza wariancji dla wyników testu kompetencyjnego

w grupach osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych ......  147

6.1.2. Korelacje zmiennych w teście kompetencji kluczowych w grupie

osób z niepełnosprawnością i pełnosprawnych kończących

kształcenie na etapie średniej i zasadniczej szkoły zawodowej       151

6.2. Poziom motywacji do uczenia się i lęku szkolnego

osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych kończących kształcenie

w średnich i zasadniczych szkołach zawodowych.

Relacja z badań własnych ............................................................  156

6.2.1. Analiza wariancji w teście „Ja i moja szkoła”

dla podskal motywacja do nauki szkolnej i lęk szkolny .....  160

6.2.2. Korelacje zmiennych w teście „Ja i moja szkoła”

dla podskal motywacja do nauki szkolnej i lęk szkolny

oraz kompetencji kluczowych w grupie osób

z niepełnosprawnością i pełnosprawnych kończących

kształcenie na etapie średniej i zasadniczej

szkoły zawodowej ...............................................................  164

6.3. Poziom samooceny osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych

kończących kształcenie w średnich i zasadniczych szkołach

zawodowych. Relacja z badań własnych .....................................  171

6.3.1. Analiza wariancji dla skali samooceny ...............................  175

Rozdział 7

Praca w perspektywie oczekiwań, potrzeb

i kompetencji badanych ......................................................................  181

7.1. Wizja pracy młodych osób niepełnosprawnych

i pełnosprawnychkończących kształcenie na etapie średniej

i zasadniczej szkoły zawodowej. Potrzeby i oczekiwania.

Relacja z badań własnych ............................................................  181

7.1.1. Analiza wariancji dla wyników dotyczących

potrzeb zawodowych ..........................................................  187

7.2. Wizja przyszłej pracy w zainteresowaniach i planach życiowych

młodych osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych

kończących kształcenie na etapie średniej i zawodowej

szkoły zawodowej. Relacja z badań własnych ...................  193

7.2.1. Analiza wariancji dla zainteresowań zawodowych

w planach życiowych ..........................................................  210

Zakończenie. Próba odpowiedzi na najważniejsze pytania ................  219

Bibliografia .........................................................................................  235

Netografia