Publikacja daje wgląd w rozwój warsztatu pisarskiego Sienkiewicza, ujawnia autorskie zmagania z gatunkowymi formami wypowiedzi, umożliwia wreszcie odkrycie ówczesnej mentalności, jako że Sienkiewiczowskie widzenie świata to odprysk tamoczesnych zjawisk kulturowo-społecznych, takich jak kolonializm, patriarchat, europocentryzm. Czytelnik zderzy się więc z nieakceptowanymi dziś postawami – mizoginią czy ksenofobią pisarza, trzeba jednak na te cechy patrzeć w kontekście czasów i kultury, a autora traktować jak nieodrodnego syna i świadka swoich czasów.
Z recenzji dr hab. Magdaleny Hawrysz, prof.UZ
Wszystkie poruszone w monografii kwestie, rzetelnie przeprowadzone analizy lingwistyczno-stylistyczne tekstów publicystycznych i korespondencji podróżniczej odkrywają środki świadczące o indywidualnych formach warsztatu pisarskiego Sienkiewicza, co ważne – ujawniają też przekonania, poglądy pisarza na temat obcych realiów, obserwowanych w czasie zagranicznych peregrynacji. Co więcej, wszystkie zagadnienia szczegółowe zostały zaprezentowane w szerokim kontekście historycznym, kulturowym i genologicznym. [...] Duża wartość monografii leży nie tylko w sferze stricte naukowej, lecz także kulturotwórczej i dydaktycznej.
Z recenzji dr hab. Leonardy Mariak, prof. US
Wprowadzenie 7
CZĘŚĆ I: WOKÓŁ JĘZYKA i STYLU 11
Słownictwo oceniające w recenzjach literackich 13
Wartość artystyczna 16
Wartość społeczna 25
Formy superlatywne w felietonach 29
Analiza semantyczna 29
Analiza funkcjonalna 43
„Malowanie słowem” - o stylu sprawozdań z wystaw malarskich 59
Językowe sposoby przybliżania obcej rzeczywistości w Listach z podróży do Ameryki 73
Cechy stylowe Listów z Afryki 89
Prostota 92
Jasność 106
Dynamiczność 120
Obrazowość 124
Od Listów z podróży do Ameryki (1876–1878) do Listów z Afryki (1891–1892), czyli o ewolucji warsztatu pisarskiego Henryka Sienkiewicza 139
CZĘŚĆ II: WOKÓŁ GATUNKU 155
Trudności klasyfikacyjne 157
Świadomość dziennikarska Henryka Sienkiewicza 161
Wokół Sienkiewiczowskich recenzji 179
Sprawozdania z wystaw malarskich 204
CZĘŚĆ III: SIENKIEWICZOWSKIE WISZENIE ŚWIATA 219
Przedstawiciele obcych narodowości w oczach Sienkiewicza podróżnika 221
Obraz Indian w Listach z podróży do Ameryki 247
Sposoby nazywania przedstawicieli społeczności indiańskiej 248
Sposoby prezentacji społeczności indiańskiej 257
Obraz rdzennej ludności w Listach z Afryki 271
Sposoby nazywania przedstawicieli społeczności afrykańskiej 272
Sposoby prezentacji społeczności afrykańskiej 275
Obraz języka mieszkańców Afryki w listach z podróży 289
Obraz widziany z dystansu 290
Obraz przybliżony 292
Aneksy 307
Wykaz źródeł 309
Inne skróty 310
Bibliografia 311
Nota bibliograficzna 322