Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii / Andrzej Walicki

Książka niniejsza, podobnie jak trzy poprzednie, opublikowane przeze mnie w „Bibliotece Kuźnicy”, jest jednym z głosów lewicowej mniejszości we wciąż trwającej dyskusji o współczesnej Polsce. Dlaczego więc rozpoczynają ją artykuły dotyczące spraw bardzo odległych w czasie, mówiące o losach „projektu komunistycznego”, czyli o próbach wcielania w życie ideologii komunistycznej, bez bezpośredniego odniesienia do naszego kraju. Aby uniknąć nieporozumień, muszę mocno podkreślić, że w żadnym wypadku nie kierowała mną chęć przedstawienia całokształtu ideologicznych przemian, jakich doświadczyła w latach powojennych nasza część Europy. Chodziło wyłącznie o próbę wyjaśnienia poważnych nieporozumień co do kluczowych terminów, takich jak „komunizm”, „realny socjalizm” i „liberalizm”. Nieporozumienia te bowiem wciąż narastają w literaturze przedmiotu i wywierają deformujący wpływ na świadomość społeczną, a tym samym na kształt tworzonego przez nas ustroju.

Od redakcji

Słowo wstępne: Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii. Ideologiczne pułapki

i drogi wyjścia

I. Projekt komunistyczny: od ofensywy do odwrotu i klęski

Komunistyczna utopia i losy socjalistycznego eksperymentu w Rosji

Czy można mówić o „komunizmie politycznym”?

Tradycje myśli utopijnej w Rosji

Lekcja rewolucji

II. Początki polskiej drogi od komunizmu

Historyczny sens polskiego Października

Co zawdzięczam polskiemu Październikowi?

Popaździernikowa PRL jako droga odwrotu

Unieszkodliwianie „marksizmu-leninizmu”. Marksistowska filozofia

w PRL w świetle osobistych wspomnień

Od utopii do utopii. Pisma polityczne Jacka Kuronia

III. „Trudności wzrostu”, czyli „dziecięca choroba prawicowości” w III RP

Dzieje antykomunistycznej obsesji

Czy idea narodu musi być monopolem prawicy?

Trzy artykuły o Bronisławie Łagowskim

– Łagowski jest tylko jeden

– Łagowskiego zmagania z PRL

– Bronisław Łagowski o „Duchu i bezduszności Trzeciej Rzeczypospolitej”

Kawior i popioły

Znamienne milczenie

Odpowiedź Michnikowi

O polskiej rzeczywistości moralnej

Mesjanizm nie na nasze czasy

Patriotyczny szantaż

IV. Czy możliwy jest liberalizm lewicowy

Od autora

Nieporozumienia terminologiczne

Wolność jednostki a suwerenność ludu, czyli różne źródła liberalizmu i demokracji

Mit „klasycznego liberalizmu”

John Stuart Mill, czyli przełom

Geneza intelektualna „nowego liberalizmu”

„Nowy liberalizm” w pierwszej fazie instytucjonalizacji

Liberalizacja socjaldemokracji

Prawie całkowity konsensus ideowy w okresie rozkwitu liberalnego państwa opiekuńczego

Ofensywa prawicy i dekonstrukcja tradycji liberalnej pod hasłem „neoliberalizmu”

Co dalej?

Indeks