Liryka Młodej Polski. Interpretacje / Bogdan Mazan, Katarzyna Badowska

Publikacja zawiera analizy i interpretacje dwunastu wierszy młodopolskich, dokonane przez cenionych badaczy literatury przełomu XIX i XX wieku. Każdy szkic poświęcony jest utworowi innego autora, dzięki czemu książka prezentuje szerokie spektrum liryki Młodej Polski - swego rodzaju miniobraz poetyckiej mapy epoki. Jak napisał w recenzji prof. Tadeusz Linkner, „pozwala wnikliwie i panoramicznie wejrzeć w Młodą Polskę i poznać z różnych perspektyw jej bogate spektrum myśli i słowa”. W aneksie Czytelnik znajdzie teksty omawianych utworów, co ułatwi lekturę książki oraz usprawni korzystanie z niej podczas pracy dydaktycznej.

Zapraszamy na wędrówkę po poetyckiej Młodej Polsce, rozpoczynając od utworów znamionujących niezwykle silną w epoce potrzebę przeniknięcia tajników istnienia i rozwiązania zagadki, jaką jest nie tylko świat, lecz także ludzkie wnętrze; będących kreacją mistycznych przeżyć i epifanijnych doświadczeń podyktowanych przekonaniem o duchowej korespondencji człowieka z rzeczywistością transcendentną oraz pragnieniem odzyskania łączności z całością bytu. Kolejne liryki poświęcone są deszyfracji znaczenia przyrody (pejzażu), miłości i cielesności dla pokolenia młodopolan, odczuciu sytuacji granicznej, eksplorują tematykę i poetykę baśniowości, odsłaniają próby poszukiwania prywatnych arkadii, oscylując wszakże niezmiennie wokół fundamentalnych kwestii ontologicznych. Zbiór zamyka szkic poświęcony utworowi powstałemu w pierwszych dniach I wojny światowej, której wybuch jest - zgodnie z literaturoznawczą chronologią - umowną zapowiedzią finału Młodej Polski jako formacji literackiej.

Ze Słowa wstępnego

Słowo wstępne               7

Małgorzata i Radosław Okulicz-Kozarynowie, Rondo wtajemniczające: Zenon Przesmycki (Miriam), Tajń           11

Katarzyna Badowska, Próba otwarcia bram Raju: Jan Kasprowicz, Przy szumie drzew    25

Dorota Samborska-Kukuć, Mroczne imaginarium. Z młodopolskich wątków sylwicznych: Stanisław Korab Brzozowski, Posępny las       51

Piotr Siemaszko, Od eskapizmu do epifanii: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, *** [I miałem chwilę, że świat przed oczami…]                69

Marek Kurkiewicz, Człowiek w niewoli krwi: Bogusław Adamowicz, Piąty żywioł             85

Bogdan Mazan, Przez rozum do serca: Tadeusz Miciński, Bądź zdrowa 101

Grzegorz Igliński, Świat wyczarowany na szkle: Józef Jedlicz, Baśń okien             131

Anna Wydrycka, Miłosny dialog: Anna Zahorska, *** [Czystszy nad śniegu białość…], *** [W rozkoszy jasnym mgnieniu…]                161

Jan Tomkowski, Podróż na wyspę umarłych: Bronisława Ostrowska, Ajaccio     173

Urszula Kowalczuk, „Gramatyka” poznania: Maria Komornicka, Odnalezienie   185

Grażyna Legutko, Dwoista natura bytu: Antoni Lange, *** [Obok naszego życia płynie inne życie…]     207

Maria Jolanta Olszewska, U progu niepodległości: Edward Słoński, Ta, co nie zginęła    235

ANEKS  253

Bogusław Adamowicz, Piąty żywioł        255

Stanisław Korab Brzozowski, Posępny las            257

Józef Jedlicz, Baśń okien              258

Jan Kasprowicz, Przy szumie drzew        260

Maria Komornicka, Odnalezienie             273

Antoni Lange, *** [Obok naszego życia płynie inne życie…]        274

Tadeusz Miciński, Bądź zdrowa!....         275

Bronisława Ostrowska, Ajaccio 276

Zenon Przesmycki (Miriam), Tajń            277

Edward Słoński, Ta, co nie zginęła           278

Kazimierz Przerwa-Tetmajer, *** [I miałem chwilę, że świat przed oczami…]   280

Anna Zahorska, *** [Czystszy  nad  śniegu  białość…], *** [W rozkoszy jasnym mgnieniu…]     281

NOTY O AUTORACH       283