Krzysztof Koehler. Uczestnictwo / Jakub Beczek

Stać po stronie jasności, ale nie z zamkniętymi oczyma.

Krzysztof Koehler, w rozmowie Klasyk i barbarzyńcy

Na każdym etapie tej wyprawy ciekaw byłem, co w istocie kryje się za Koehlerową literą, jakie tropy pozostawił w swoim piśmie poeta, ale też jakimi śladami kieruje się on sam, co jest dla niego istotne. Bo to właśnie spoza takich śladów i dzięki nim wyłania się i materializuje już nie poeta, ale żywy człowiek – z pomysłem na swoją obecność i własne uczestnictwo. I właśnie takiego Koehlera chciałem w tej książce pokazać – jako poetę, który reaguje i współdziała, jest obecny, czuły i czujny. Ale też jako kogoś, kto z rozmysłem uczestniczy w tradycji, kulturze i historii, ponieważ ma świadomość miejsca, z którego się wywodzi, i świadomość istnienia tych, którzy byli tu przed nim.

Fragment z „Mieszkam tutaj” (Zakończenie)

Autor odkrywa postawę twórczą Krzysztofa Koehlera jako kogoś, kto rozpoznaje rzeczywistość, tłumaczy ją i koryguje – przybliża do prawdy, piękna i dobra. Pokazuje przy tym Jakub Beczek narodziny autorskiej formuły klasycyzmu rozumianej jako odpowiedzialne uczestnictwo w kulturze. Podróż przez kolejne etapy życia i twórczości Koehlera to także odsłanianie przyjmowanych przez poetę ról: od estetyzującego turysty z wczesnych utworów, przez podejmującego metafizyczne ryzyko pielgrzyma i „partyzanta prawdy”, aż po uważnego rekonstruktora wspólnotowości. Autor śledzi stałość i zmienność formuły klasycyzmu, a także pokazuje towarzyszące im przemiany poetyki. W wędrówce tej kreśli również historię publicznej działalności poety i buduje jego wiarygodny portret – pełnego pasji pisarza, publicysty, naukowca, nieustannie porządkującego chaos nowoczesnego Sarmaty.

PROJEKT: EGZYSTENCJA I LITERATURA

Seria poświęcona jest wybitnym polskim pisarzom – ich twórczości ujmowanej przez nich samych i interpretowanej przez krytyków jako projekt egzystencjalny, jako próba ustanowienia i zapisania siebie i swojego sposobu odczytywania sensów rzeczywistości, indywidualnego oglądu różnych jej sfer – społecznej, politycznej, etycznej, kulturowej, metafizycznej. Istotnymi kategoriami wyjaśniającymi pisarskie dzieło są w tym przypadku biografia, tożsamość oraz kształtujące je szeroko rozumiane doświadczenie: cielesne i zmysłowe, psychiczne i społeczne, historyczne i polityczne, etniczne i estetyczne, religijne i duchowe...

W serii ukazały się tomy:

Agnieszka Kałowska, Witkacy. Etyka

Marzena Woźniak-Łabieniec, Rymkiewicz. Metafizyka

Maciej Urbanowski, Brzozowski. Nowoczesność

Anna Legeżyńska, Hartwig. Wdzięczność

Tomasz Garbol, Miłosz. Los

Adrian Gleń, Stasiuk. Istnienie

Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska, Krasiński. Świadectwo

Dariusz Kulesza, Kossak-Szczucka. Służba

Józef Olejniczak, Gombrowicz. Ja!

Marta Tomczok, Amiel. Życie

Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Tuwim. Pęknięcie

Izabella Adamczewska-Baranowska, Hugo-Bader. Włóczęga

Wykaz skrótów 9

Uczestnictwo 11

Było na początku 27

Klasycyzm jest uczestnictwem 57

Rytm źródeł 75

Uczestniczyć w pielgrzymce 101

Ciągle w ruchu 131

Podążanie za śladem 163

Sarmata w podróży 187

Jeszcze o uczestnictwie w tradycji 205

Aktywna wiara 211

Historia i obserwator 223

Współuczestnictwo 253

Tułacz albo uczestnik nowej pielgrzymki 263

Obecność w języku 277

„Mieszkam tutaj” (zakończenie) 285

Bibliografia (wybór) 295

Indeks nazwisk 311