Działalność szkoły we wspomaganiu rozwoju ucznia zdolnego / Agnieszka Hłobił

 

Zagadnienia dotyczące kształcenia zdolnych dzieci i zdolnej młodzieży kojarzone są najsilniej z kształceniem odbywającym się w szkole. I chociaż sporo zajęć, w których te dzieci uczestniczą, organizuje się także poza szkołą, np. w młodzieżowych domach kultury czy klubach, to trudno nie uznać, że oczekiwania i nadzieje, jakie wiąże się z działalnością szkoły w zakresie rozwijania zdolności, są zrozumiałe i w pełni naturalne.

Ale trzeba też przyznać, że te nadzieje i oczekiwania spełnione są jak dotąd w skromnym stopniu. To zaś skłania do poszukiwania lepszych niż obecnie stosowane sposobów kształcenia szkolnego uczniów zdolnych.

Celem pracy jest znalezienie odpowiedzi na powyższe zagadnienia, jak i przedstawienie realiów polskiej szkoły pod względem organizacji procesu kształcenia ukierunkowanego na rozwój ucznia zdolnego. Badaniami objęte zostały gimnazja będące osobnym szczeblem kształcenia, nazywanym ponadpodstawowym, skupiające młodzież w istotnym dla niej samej etapie rozwojowym, okresie adolescencji, w którym tempo zdolności umysłowych bardzo się zmienia (wzrasta bądź maleje) i tym samym wymaga stymulacji.

W I rozdziale pracy chcę zwrócić uwagę na szerokie rozumienie pojęć zdolności i ucznia zdolnego oraz przedstawić krótki rys historyczny koncepcji i sposobów kształcenia ucznia zdolnego (rozmaitych metod, środków i form organizacyjnych nauczania i uczenia się) w wielu krajach, które porównam z naszym krajem.

W II rozdziale pracy, opierając się na literaturze oraz wynikach badań pedagogicznych i psychologicznych dotyczących zagadnienia sposobów czy strategii kształcenia uczniów zdolnych, przedstawiam możliwości zaspokajania potrzeb uczniów zdolnych we współczesnej szkole pod kątem uwarunkowań dydaktyczno-wychowawczych, a w szczególności zaspokajania potrzeb ucznia zdolnego w świetle obowiązującego prawa oświatowego przez zajęcia prowadzone na podstawie szeroko pojętej zasady indywidualizacji, dostosowanie zakresu i tempa uczenia się do indywidualnych możliwości i potrzeb, programów indywidualnego kształcenia, zróżnicowanie treści, metod i form pracy lekcyjnej i pozalekcyjnej oraz przygotowanie nauczyciela do pracy z uczniem zdolnym.

Kolejne rozdziały pracy stanowią plan i charakterystykę terenu badań, ich przebieg, wyniki i wnioski. Wyjaśniam zarówno fakty wykryte w trakcie badań, jak i dokonuję oceny oraz określam oddziaływania dydaktyczno-wychowawcze pod kątem pracy z uczniem zdolnym; ustalam również wskazówki do praktyki szkolnej.

Prezentowana publikacja powstała na podstawie rozprawy doktorskiej napisanej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Skoncentrowano się w niej na założeniach teoretycznych i metodologicznych oraz analizie jakościowej i ilościowej wyników badań empirycznych. Stanowiły one podstawę sformułowania wniosków dotyczących praktyki edukacyjnej w zakresie podejmowania takich działań dydaktycznych, które zaspokajając potrzeby edukacyjne uczniów zdolnych, nie zmarnują ich talentów.

Wstęp

Rozdział 1

Zdolności i kształcenie ludzi zdolnych w świetle dotychczasowych badań

1.1. Analiza pojęcia zdolności

1.2. Teorie inteligencji i twórczości

1.3. Analiza podstawowych pojęć o uczniach zdolnych

1.4. Koncepcje i sposoby kształcenia uczniów zdolnych

Krótki rys historyczny

Rozdział 2

Modelowe założenia rozwijania zdolności ucznia

2.1. Podstawa prawna opieki nad uczniem zdolnym MENiS

oraz podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów MENiS

2.2. Zróżnicowane treści i programy kształcenia w pracy z uczniem zdolnym

2.3. Metody i formy pracy z uczniem zdolnym

2.4. Funkcje nauczyciela i ucznia zdolnego w procesie kształcenia

Rozdział 3

Metodologiczne podstawy badań

3.1. Cele badań, problemy i hipotezy badawcze

3.2. Charakterystyka zmiennych i wskaźników

3.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze

3.4. Organizacja, przebieg i teren badań

Rozdział 4

Charakterystyka terenu badań

4.1. Charakterystyka badanych szkół

4.2. Charakterystyka badanych uczniów

4.3. Charakterystyka badanych nauczycieli

Rozdział 5

Analiza wyników badań własnych

5.1. Dokumentacja szkolna i zapisy regulujące podejmowanie działań mających na celu rozwijanie zdolności uczniów

5.2. Sposoby rozpoznawania uczniów zdolnych przez nauczycieli

5.3. Nauczycielskie przygotowanie i planowanie lekcji z uczniem zdolnym

5.4. Metody i formy pracy lekcyjnej sprzyjające rozwijaniu zdolności uczniów

5.5. Formy zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych sprzyjające rozwijaniu zdolności uczniów
5.6. Motywowanie uczniów do nauki szkolnej przez nauczycieli

5.7. Wdrażanie uczniów do samokształcenia przez nauczycieli

Zakończenie i wnioski

Załączniki

Bibliografia

wydawnictwo, edukacja przedszkolna, edukacja kulturalna, książki pedagogiczne, książki w wersji angielskiej, księgarnia internetowa, internetowa oficyna wydawnicza, ebook pedagogika, pedagogika specjalna, internetowy katalog książek, pedagogika alternatywna, wydawnictwo naukowe, publikacje naukowe, księgarnia krakow, nowości wydawnicze,