Nie spełniły się nadzieje na ustanowienie harmonijnego ładu międzynarodowego po zakończeniu zimnej wojny u progu lat dziewięćdziesiątych. Ćwierć wieku później świat wszedł w niekontrolowany poślizg.
Państwo narodowe zawodzi. Nie potrafi mądrze odnieść się do najważniejszych wyzwań współczesności i ignoruje istotne problemy globalne. Co najważniejsze, nie zamierza się zmienić. Przeciwnie, pazernie broni swoich atrybutów i zazdrośnie strzeże swojego stanu posiadania. Zamiast stawać się organizmem przyzwoitym i dobrze służyć swoim obywatelom, powoli staje się „grobem narodów”, coraz bardziej opresyjnym i coraz mniej odpowiedzialnym. Zamiast w sposób twórczy szukać dróg do wprowadzenia pokoju i stabilności, coraz częściej wybiera ścieżkę konfliktu i wojny. Jest przekonane, że dla tej drogi nie ma alternatywy, i nawet nie jest świadome, jak szybko kroczy ku przepaści.
Tematem książki jest nie tylko państwo jako takie, ale także jeden konkretny przypadek: Polska. Polska, która nie potrafi się wyzbyć natręctw swojej przeszłości. Polska, która ma problem ze swoją tożsamością i przynależnością. Polska, która robi bardzo niewiele, by stać się państwem przyzwoitym, a na arenie europejskiej – innowacyjnym i konstruktywnym. Polska, która potrzebuje dziś nowatorskiego i nieszablonowego myślenia o świecie oraz właściwie ukierunkowanej aktywności, która mogłaby się przyczynić do zespolenia pękniętych części Europy. Oto wyzwania dla przyszłych generacji.
Przemysław Grudziński – historyk, były wykładowca akademicki i dyplomata. Do przemian 1989 r. pracował w Instytucie Historii PAN, specjalizując się w tematyce amerykańskiej. W tym czasie opublikował książki: Przyszłość Europy w koncepcjach Franklina D. Roosevelta (rozprawa doktorska), Uczeni i barbarzyńscy. Strategia nuklearna Stanów Zjednoczonych 1939–1945 (rozprawa habilitacyjna poświęcona budowie pierwszej bomby atomowej i projektowi „Manhattan”), a także Teologia bomby. Geneza nuklearnego odstraszania (kontynuacja tematu, doprowadzenie do czasu wyprodukowania budowy wodorowej). Pracował na uniwersytetach amerykańskich i wykładał przez siedem lat w amerykańsko-niemieckim Centrum Studiów nad Europejskim Bezpieczeństwem G.C. Marshalla w Garmisch-Partenkirchen. W książce Państwo inteligentne. Polska w poszukiwaniu międzynarodowej roli (2008) przedstawił autorską doktrynę polityki zagranicznej dla państwa średniej wielkości w Europie.
Po 1989 r. Przemysław Grudziński przeszedł do służby publicznej. W początkach lat 90. XX wieku stworzył „trust mózgów” w Kancelarii Sejmu RP w postaci Biura Studiów i Ekspertyz. Jako ekspert od spraw bezpieczeństwa został wiceministrem Obrony Narodowej (wprowadzał zasadę cywilnej kontroli nad siłami zbrojnymi, negocjował rozwiązanie Układu Warszawskiego). Był także dwukrotnie podsekretarzem stanu w MSZ (1997–2000 i 2008–2009). Jego domeną była polityka bezpieczeństwa Polski, zwłaszcza działania na rzecz przystąpienia Polski do NATO. Stworzył pierwszą Strategię Narodowego Bezpieczeństwa po wyjściu Polski z Układu Warszawskiego (1992) i następną – po uzyskaniu członkostwa w NATO (1999). W MSZ zajmował się relacjami ze Stanami Zjednoczonymi i z państwami Europy Wschodniej, w tym z Rosją. Był ambasadorem Polski w Waszyngtonie (2000–2005), w Wiedniu przy ONZ i OBWE (2009–2014) oraz w Helsinkach (2015–2017).
Słowo od redaktora 11
Wstęp 13
Część I. Przeszłość wraca
Przeznaczenie w dziejach 21
Przeszłość wraca 27
Śmierć i reinkarnacja Polski 33
Nowa organizacja polityki międzynarodowej 40
Jeszcze o celu polityki polskiej 45
Nowe państwo polskie w naszej historii najnowszej 54
Opowieść o dwóch krajach (na literę P) 59
Część II. GRÓB NARO DÓW
Elzenberg wobec nacjonalizmu 73
Grób narodów 85
Upaństwowieni 95
Państwo. Czy jest coś lepszego? 98
Część III. Przyzwoite państwo
Pamiętniki Hadriana 109
Rządzić i zarządzać z pożytkiem dla wszystkich 112
Przyzwoite państwo 116
Pochwała łagodności 119
Delfin, orzeł i skarabeusz 124
Ten sam, ale wciąż nie jeden świat 129
Część IV. Przyszła wojna
Przyszła wojna 135
Orwella szkoła przeczuć 139
Niewidzialny cień słowiańszczyzny 144
Koła olimpijskie 150
Z archiwum niewinności: Raport Polska-Rosja 155
George F. Kennan 160
Woodrow Wilson i Nowy Porządek Światowy 165
Miłość w czasie wojny 172
Słowem podsumowania. Zadania dla przyszłych generacji 177
Podziękowania 181
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka