Ku "nowemu barokowi". Myśl polityczna Karola Stefana Frycza (1910-1942). Wybór źródeł / Arkadiusz Meller, Patryk Tomaszewski

Młodzi politolodzy wykonali pracę niecodzienną i ze wszech miar godną pochwały. Przywrócili polskiej kulturze swego, można powiedzieć, rówieśnika, a zarazem ideowego protoplastę, Stefana Karola Frycza, młodego, niezwykle zdolnego i świetnie zapowiadającego się publicystę z kręgu polskiej myśli narodowej dwudziestolecia międzywojennego, zamordowanego przez Niemców w Auschwitz w 1942 roku.

Czytelnik tej książki doceni dzieło autorów tego wyboru pism K.S. Frycza, gdy czytając zauważy nie tylko świeżość jego myśli, jej aktualność, ale i nienaganny styl, w jakim została ona wyrażona. Frycz jest publicystą nietuzinkowym. Czytelnik tych tekstów będzie nieomal asystował, by świadczyć o tym, jak rodziła się i dojrzewała do kształtu własnego, indywidualnego dojrzałość intelektualna Karola Frycza, który obejmował swoimi zainteresowaniami zarówno sprawy cywilizacyjne, jak gospodarcze, polityczne i odnoszące się do szeroko pojmowanej kultury. Należał do pokolenia, które nie bało się marzyć i pisać o Polsce Wielkiej, ale on jednocześnie był, jak rzadko jego rówieśnicy, świadom jej słabości i małości. Można powiedzieć, że swoje wzrastanie wewnętrzne, swoją formację, samodoskonalenie widział jako element większej całości, która miałaby objąć tylu jego rodaków, ilu ciężar bycia Polakiem zdoła udźwignąć.

Czytelnik współczesny bez trudu umieści go obok postaci Stefana Kardynała Wyszyńskiego, a ślad jego myśli, niemal dosłownych sformułowań, w tych fragmentach nauczania Jana Pawła II, które odnosiły się bezpośrednio do Polaków i ich spraw narodowych. Czytelnik pamiętać zarazem powinien, że Frycz został z tego padołu odwołany w wieku zaledwie 32 lat, nie dane mu było zatem w pełni rozwinąć swych talentów, zapewne nie tylko publicystycznych.

W swej publicystyce poszukuje on tożsamości, swoistości, wyjątkowości kulturowej zarówno swojej, jako Polaka, jak i Polski, i Europy. Jest to tym ważniejsze i zarazem odważniejsze poszukiwanie, że dokonuje się w okresie wielkich triumfów ideologii i ustrojów totalitarnych: faszyzmu, hitleryzmu i bolszewizmu. Mimo tej przytłaczającej i zniewalającej machiny społeczno-politycznej, mimo zbliżającej się katastrofy wojennej, a nawet już w jej trakcie, Frycz znajduje ową tożsamość i zarazem nadzieję wyzwolenia narodowego i indywidualnego w katolicyzmie. W jednym z jego publikowanych w tym zbiorze tekstów czytamy słowa pełne niegasnącej nadziei: Świat naszej kultury ma bowiem talizman nieśmiertelności, zawarty w prostych słowach: będę z wami po wszystkie dni, aż do skończenia świata; w obietnicy, że bramy piekielne nie zwyciężą go. W chrześcijaństwie więc, a raczej w katolicyzmie, tkwi cała moc Europy i cała nadzieja w jej przyszłości (&).