Wiedza (nie)umiejscowiona. Jak uczyć o Zagładzie w Polsce w XXI wieku? / Katarzyna Liszka

Książka ta jest interdyscyplinarnym wielogłosem na temat umiejscowienia nauczania o Zagładzie w Polsce. W żywym i propedeutycznym namyśle autorzy – teoretycy i praktycy – odpowiadają na potrzebę zdiagnozowania społecznych ram nauczania o Zagładzie w Polsce i barier, jakie ono napotyka. Z tych rozważań wyłania się podstawowe wyzwanie: jak uczyć o Zagładzie, integrując historię polskiego otoczenia Zagłady. Odpowiadając na nie, autorzy analizują usytuowanie nauczania o Zagładzie w programach nauczania i praktykach edukacyjnych, w klasie szkolnej i w edukacji nieformalnej, wskazują przykłady dobrych praktyk i zagrożenia, jakie niesie ze sobą niszczenie pamięci, a także kreślą warunki podmiotowego przyjęcia tej wiedzy.
Fragment recenzji

Książka ma formułę ,,rozmowy” prowadzonej przez znanych w Polsce ekspertów, reprezentujących różne dziedziny nauki i praktyki edukacyjnej: nauczycieli, historyków, socjologów, filozofów, artystów, literaturoznawców i innych. Konstrukcja książki oparta została na nowatorskiej koncepcji badań w działaniu, której jedną z podstawowych składowych jest dialog na temat praktyk edukacyjnych i ich założeń. Tematem tej swoistej konwersacji ekspertów są praktyki edukacyjne rozumiane w kategoriach zaangażowanego działania, analizy tkwiących u ich podstaw założeń oraz ich kulturowo-historycznego umiejscowienia.

[Z recenzji dr hab. Piotra Trojańskiego]

Katarzyna Liszka – dr, adiunkta w Katedrze Judaistyki im. T. Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego, absolwentka kulturoznawstwa i filozofii na Uniwersytecie Wrocławskim. Zajmuje się problematyką Zagłady, współczesną filozofią, etyką, w tym filozofią żydowską. Jest autorką licznych przekładów i artykułów z zakresu współczesnej humanistyki, w tym monografii Etyka i pamięć o Zagładzie (2016), a także współredaktorką Beauty, Responsibility, and Power: Ethical and Political Consequences of Pragmatist Aesthetics (z L. Koczanowiczem, 2014), Między rozumieniem a porozumieniem. Eseje o demokracji niekonsensualnej (z R. Włodarczykim i L. Koczanowiczem, 2015), numeru „Studia Judaica” pt. Przeszłość teraźniejsza. Reprezentacje koegzystencji polsko-żydowskiej w obrazie i słowie (z M. Silberem, 2019) oraz numeru „Prac kulturoznawczych” pt. Czytanie Margalita (z J. Jezierską, 2020).

Katarzyna Liszka, Wstęp. Nauczanie o Zagładzie w działaniu, wiedza (nie)umiejscowiona i zintegrowana świadomość historyczna

Część 1. Nauczanie o Zagładzie w Polsce. Diagnozy, interpretacje, perspektywy

Robert Szuchta, Zagłada Żydów jako temat nauczania w systemie formalnej edukacji historycznej

Adam Musiał, Wyzwania edukacji o Zagładzie w polskiej oświacie. Refleksje z klasy szkolnej (i nie tylko)

Violetta Julkowska, Problem edukacji o Żydach w XXI wieku w kontekście szkolnego obrazu wieloetnicznej historii Polski

Lech M. Nijakowski, Edukacja o Holokauście i innych ludobójstwach. Szanse, zagrożenia i przeszkody

Jolanta Ambrosewicz-Jacobs, Jak uczyć o relacjach polsko-żydowskich i Zagładzie, nie wzbudzając poczucia zagrożenia dla tożsamości zbiorowej Polaków?

Katarzyna Liszka, Jak (nie) mówić o Zagładzie? W stronę pamięci przyzwoitej

Część 2. Nauczanie o Zagładzie w Polsce.

Studia przypadku

Jolanta Wróblewska, Przegląd materiałów do nauczania o Zagładzie

Bente Kahan, Nauczanie o Holokauście przez sztukę – osobiste przemyślenia

Monika Krzykała, Jak dbać o pamięć zdarzeń i dziedzictwo kulturowe? Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”

Ewa Skrzywanek, Edukacja w miejscach pamięci. Wrocławski projekt edukacyjny 2013–2020

Justyna Majewska, Świadkowie i świadectwa Zagłady

Część 3. Przyszłość i wyzwania dla edukacji o Zagładzie w Polsce i Europie. Dyskusja

Dyskusja

English Abstracts

O Autorach

Indeks nazwisk