Jak przetrwać zarazy w dawnej Polsce / Barbara Faron

Drogi Czytelniku, czy wiesz, że w języku polskim większość określeń związanych z chorobami epidemicznymi występuje w rodzaju żeńskim, jak dżuma – nazywana po prostu zarazą albo czarną śmiercią, cholera, hiszpanka albo trzęsawica? I czy uwierzysz, że to efekt strachu mężczyzn przez kobietami, które od zarania dziejów były postrzegane jako istoty z pogranicza światów?

Jeśli nie boisz się spotkania z Morową Dziewicą, odrażającą Hiszpanką, tajemniczą Cichą albo korowodem upiornych widziadeł podążających w podrygach za wysokim wozem, na którym siedzi rozczochrana dżuma, zapraszam cię do podróży w czasie. Dzięki niej odkryjesz, jakie zarazy siały największe spustoszenie, będziesz umiał rozpoznać ich zwiastuny i objawy, zajrzysz do leprozoriów i szpitali dla zapowietrzonych, przeżyjesz kwarantannę oraz poznasz wiele sposobów przeciwko zarazie.

Dowiesz się, do którego patrona najlepiej się modlić w intencji ustania pomoru, jakie poradniki antyepidemiczne czytać, gdzie i u kogo szukać pomocy, jak zabezpieczyć dom przed morowym powietrzem, jakie lekarstwa stosować, jakie amulety nosić oraz co jeść, a czego unikać, żeby w ciele nie tworzyła się zgnilizna przyciągająca chorobotwórcze miazmaty.

Od Wydawcy

Wstęp

Garść dobrych rad

Jak rozpoznać demona zarazy

Do kogo się modlić

Jakich ludzi unikać

Jakich ziół i przypraw używać

Jakie książki czytać

Jak się modlić

Jak sporządzić uniwersalne lekarstwa

1. Zarazy morowe

Trąd, najstraszliwszy dopust Boży

Czarna śmierć, najgorsza z plag

Kiła, czyli niemoc kurewników

Tyfus, wszawa choroba albo wojenna plaga

Czerwonka, czyli gówniana choroba

Ospa, wielkie utrapienie matek

Suchoty albo biała zaraza

Cholera, niebieska śmierć

Tajemnicza influenza

2. Zwiastuny zarazy

Kometa pewną zapowiedzią moru

Górne planety źle prognostykują

Miecz ognisty i inne fenomena na niebie

Mgliste powietrze zarazę za sobą ciągnie

Plagi robactwa, żab i inne osobliwości natury

Anomalie w świecie ludzi

Staje widomie morowa dziewica

3. Przyczyny zarazy

Kara zesłana przez Boga

Planety złym ku szkodzie i karaniu nakręcać zwykłe

Diabelska sprawka

Powietrze zarażone smrodliwościami upiorów

Gusła uprawiane przez baby-czarownice

Nikczemne postępki siewców zarazy i mazaczy morowych

Zmowa trędowatych i „spiski” homines miseri

Złośliwe jady rozsiewane przez Żydów

Nikczemne postępki grabarzy morowych

Zwierzęta roznoszące zarazę

Miazmaty zatruwające dobre powietrze

Żywe nasiona chorobowe

4. Jak trwoga, to do Boga

Od morowego powietrza zachowaj nas, Panie!

Okryj nas, Matko, płaszczem swej opieki

Święci od zarazy przeproście Boga rozgniewanego

Zakreślajcie procesjami bezpieczne przestrzenie

Krew biczowników ułagodzi gniew Pana

5. Odgrodzić się od zarazy

Ucieczka z miejsca zapowietrzonego

Kwarantanna dla przybywających z daleka

Leprozoria dla trędowatych

Szpitale dla zapowietrzonych i domy zarazy

Izolacja domów zapowietrzonych

Pochówki morowe

6. Medycyna wobec zarazy

Właściwe miejsce dla domu

Utrzymanie czystości powietrza

Utrzymanie czystości ciała

Zdrowa i niezdrowa dieta

Zdrowe alkohole i wódki przeciwmorowe

Ochrona przeciwmorowa

Panacea przeciwmorowe

Łakocie lekarskie i osobliwe proszki

Oczyszczanie organizmu chorego na dżumę

Leczenie preparatami rtęciowymi

Wariolizacja i wakcynacja

7. Niezwykłe środki na zarazę

Bezoar przeciwny jadowi

Róg jednorożca

Egzotyczne używki

Amulety aptekarskie

Krzyże karawakowe

Krzyże, medaliki i monety przeciwmorowe

Dzwony, dzwonki i armaty

8. Zarazy w historii

Najsłynniejsze epidemie w dziejach

Zarazy na ziemiach polskich

Kalendarium

Zakończenie

Bibliografia

Źródła ilustracji