Artykuły prezentowane w niniejszym zbiorze odnoszą się do popularnego w ostatnich latach pojęcia transkulturowości. Termin ten wprowadzony został w estetyce w latach 90. minionego wieku. Prefiks trans- miał wskazywać, że nie ma kultur monolitycznych, wewnętrznie jednorodnych. Przeciwnie, wszystkie kultury są wielokulturowe, to znaczy przemieszane, heterogeniczne i hybrydalne. Tak było zawsze, ale dzisiaj, w czasach wzmożonego przepływu ludzi, towarów, a zwłaszcza informacji, owo przenikanie się kultur unaocznia się bardzo wyraźnie. Dlatego trzeba wyraźnie stwierdzić, że istnieje rozdźwięk pomiędzy dotychczasowymi teoriami kultury a faktycznymi strukturami kultur, które w globalizującym się świecie wymagają odmiennej metodologii badawczej, wrażliwej na zachodzące zmiany i sprawnej w ich ujmowaniu.
Spis treści
Krystyna WilkoszewsKa, Estetyka pośród kultur – próby badawcze
Rozdział I
W stronę kultur Wschodu
Aleksandra Łukaszewicz-Alcaraz, Wykroczenie poza referencję
w dziełach sztuki, czyli czego uczą nas inne kultury i rzeczywistość
digitalna na przykładzie obrazowych opowieści Miwa Yanagi
Maria Porębska, Poszukiwanie piękna w architekturze ponowoczesnej w twórczości SANAA
Anna Wolińska, Haiku – bezczasowość zaktualizowana w życiu
Ewa Izabela Nowak, Między Wschodem a Zachodem. Gao Xingjian,
Chen Zhen i Yang Fudong
Zbigniew Osiński, Jerzego Grotowskiego podróże do Indii
Anna Kawalec, Kulturowe lekcje Grotowskiego, Artauda i Barby
Rozdział II
Spotkania transkulturowe – teoria i praktyka
Jerzy Luty, Sztuka jako kategoria naturalna. Relatywizm kulturowy
i międzykulturowa uniwersalność sztuki w estetyce ewolucyjnej Denisa Duttona
Maria Gołębiewska, Wartości estetyczne a czynności performatywne w kulturze
Piotr Schollenberger, Niezamierzone piękno – intencjonalny
i nieintencjonalny charakter piękna w tradycji estetyki zachodniej
oraz w estetyce japońskiej
Anna Zofia Jaksender, Pragnienie autentyczności. Melancholia jako
konstytucja podmiotowości w kulturze zachodniej oraz relacje podmiotu do
estetycznych fenomenów kultur pozaeuropejskich
Kazimierz M. Łyszcz, Spragnione oko turysty. Fenomen pejzażu
kulturowego Toskanii
Elżbieta Staniszewska, Od sztuki użytkowej do designu –
uniwersalność motywów, form i funkcji? Jak estetycy wytwarzają
uniwersalność?
Krystyna Pankowska, Sztuka jako wstęp do edukacji międzykulturowej
Krystyna Wilkoszewska, Transkulturowe studia w estetyce
Indeks nazwisk