Darwin przed sądem / Phillip E. Johnson

Autorem książki Darwin przed sądem jest Phillip E. Johnson, amerykański profesor prawa i jeden z założycieli Ruchu Inteligentnego Projektu.

Pierwsze, anglojęzyczne wydanie książki ukazało się w 1991 roku nakładem wydawnictwa Regnery Gateway. Kilka lat wcześniej Johnson zapoznał się z poglądami Michaela Dentona i Richarda Dawkinsa. Uczeni ci przedstawiali różne podejścia do darwinowskiej teorii ewolucji – pierwszy jest jej krytykiem, a drugi wieloletnim zwolennikiem. Po przeczytaniu tych i innych publikacji Johnson zdecydował się przedstawić własne poglądy na temat darwinizmu.

Autor zastanawia się nad różnymi scenariuszami pochodzenia i rozwoju życia na Ziemi. Twierdzi między innymi, że istniejąca różnorodność biologiczna nie mogła być efektem działania przypadkowych mutacji i doboru naturalnego. Darwinowski mechanizm ewolucji może – jak twierdzi Johnson – być jedynie odpowiedzialny za niewielkie (mikroewolucyjne) zmiany w określonych granicach. Amerykański profesor prawa podkreśla, że nie ma żadnych wiarygodnych świadectw empirycznych przemawiających na rzecz podstawowej tezy ewolucjonistów, iż nagromadzenie niewielkich zmian w budowie organizmów może prowadzić do zupełnie nowych form życia.

Krytyka darwinizmu zawarta w tej książce dotyczy przede wszystkim postaw uczonych, którzy – jak pisze Johnson – są tak głęboko przekonani o słuszności filozoficznej zasady naturalizmu w nauce, że nawet nie biorą pod uwagę ujęć alternatywnych. Amerykański prawnik argumentuje, że w nauce należy dopuścić wyjaśnienia wykraczające poza przyjęty paradygmat naturalizmu, ponieważ tylko wtedy można dostrzec słabości obecnego punktu widzenia i poszukać innej drogi do zrozumienia różnorodnego świata przyrody.

Phillip E. Johnson był amerykańskim profesorem prawa. Urodził się 18 czerwca 1940 roku w Aurora w stanie Illinois. W 1961 roku uzyskał stopień licencjata z literatury angielskiej na Harvard University. W kolejnych latach studiował prawo na University of Chicago, które z doskonałymi wynikami ukończył ze stopniem doktora prawa w 1965 roku. Następnie pracował w biurze sędziego Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych Earla Warrena, a także dołączył do zespołu sędziego Sądu Najwyższego stanu Kalifornia Rogera J. Traynora. Od roku 1967 wykładał prawo na University of California w Berkeley.

W tamtym czasie doszło do istotnego wydarzenia w życiu Johnsona. Po tym, jak się ożenił i założył rodzinę, nawrócił się na chrześcijaństwo. Pierwsze wątpliwości dotyczące teorii ewolucji Darwina pojawiły się u niego już na początku lat 80. W roku 1987 przeczytał dwie książki, które przedstawiały radykalnie różne podejścia do zagadnienia pochodzenia i rozwoju życia na Ziemi. Autorem pierwszej był Michael Denton – krytyk teorii ewolucji, natomiast drugą napisał Richard Dawkins – największy współcześnie propagator darwinizmu. Johnson po przeczytaniu książki Dawkinsa doszedł do wniosku, że ewolucjoniści nie posiadają wystarczających świadectw empirycznych na rzecz teorii ewolucji i dlatego uciekają się do rozmaitych chwytów retorycznych, aby ukryć słabości teorii, którą głoszą. W kolejnych latach Johnson postanowił dokładniej przyjrzeć się sprawie i efektem jego rozmyślań była książka Sąd nad Darwinem, która ukazała się w 1991 roku. Główna teza owej pracy głosi, że darwinizm nie jest stanowiskiem wspieranym przez świadectwa empiryczne, ale jest motywowany głównie filozoficzną zasadą naturalizmu, która z definicji wyklucza wszystko to, co do niej nie należy.

Kolejne lata okazały się niezwykle pracowite dla Johnsona. W Stanach Zjednoczonych na początku lat 90. istniała grupa intelektualistów nastawionych krytycznie względem darwinizmu i naturalistycznej wizji nauki. Ich działania były jednak mało skuteczne, ponieważ działali w rozproszeniu. To właśnie pod batutą Johnsona doszło do powołania Ruchu Inteligentnego Projektu, a on sam stał się jego liderem. W 1995 roku ukazała się kolejna książka Johnsona – Reason in the Balance [Rozum w równowadze]. Praca ta jest rozwinięciem wcześniejszej krytyki naturalizmu w nauce, który – jak twierdzi jej autor – występuje nie tylko w biologii, lecz także w innych dziedzinach nauki. Johnson argumentuje, że wszechobecność naturalizmu w nauce sprawia, że jest ona poznawczo uboższa, ponieważ nie dopuszcza wyjaśnień alternatywnych. Kolejna książka Johnsona – The Wedge of Truth: Splitting the Foundations of Naturalism [Klin prawdy. Wyburzanie fundamentów naturalizmu], która jest kontynuacją krytyki współczesnego rozumienia naukowości, ukazała się w 2000 roku. Autor na stronach tej pracy przewiduje, że naturalistyczna wizja nauki upadnie, ponieważ znajduje się pod ciągłym naciskiem „klina”. Johnson jest twórcą „strategii klina”, w ramach której porównuje się naturalizm do ogromnej kłody, którą trzeba rozłupać. Aby tego dokonać, należy coraz głębiej wbijać klin w widoczne pęknięcia pnia. Podobną strategię trzeba zastosować, aby „rozłupać” naturalizm w nauce, czyli zadawać właściwe pytania i tym sposobem poszukiwać jego słabości.

W 2001 roku z powodu problemów zdrowotnych Johnson odsunął się w cień, a walkę z darwinizmem i naturalizmem w nauce przekazał swoim następcom. Phillip E. Johnson zmarł 2 listopada 2019 roku.

Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu – Intelligent Design (ID).

Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet?

Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu i ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.