Dlaczego Przewodnik po IV Rzeczypospolitej? – „IV Rzeczypospolita, po zaniechaniach III, dociekała prawdy i moi rozmówcy w tym dociekaniu aktywnie uczestniczyli” - dopowiada Jerzy Zalewski, autor książki, twórca ważnych filmów dokumentalnych, między innymi: „Oszołom”, odsłaniający kulisy afery FOZZ i „Obywatel poeta”, o Zbigniewie Herbercie oraz filmu fabularnego „Historia Roja”.
Książka gromadzi rozmowy z ludźmi, którzy swoją bezkompromisowością i niezależnością, w myśl wypowiedzi Zbigniewa Herberta, próbują dotrzeć do źródeł, bo „z prądem płyną tylko śmiecie”. Wszyscy zapłacili za swoją postawę nieobecnością w życiu publicznym, zepchnięciem na margines, zamilczeniem. Jeden z bohaterów książki – Przemysław Górny trafnie nazywa rozmówców Jerzego Zalewskiego „Cywilami Wyklętymi”.
Książka dotyka ważnych problemów społecznych, politycznych i kulturowych, pozwala zrozumieć, dlaczego nie udało się zbudować IV Rzeczypospolitej, dlaczego mimo 25 lat budowania demokratycznej, wolnej Polski wciąż potrzeba odwagi by mówić prawdę.
Wstęp – od Autora
ROZDZIAŁ I – Rozmowa z Andrzejem Gwiazdą i Joanną Gwiazdą
ROZDZIAŁ II – Rozmowa z Leszkiem Żebrowskim
ROZDZIAŁ III – Rozmowa z Bronisławem Wildsteinem
ROZDZIAŁ IV – Rozmowa ze Stanisławem Murzańskim
ROZDZIAŁ V – Rozmowa o Ryszardzie Kuklińskim
Część 1 – Rozmowa z Romanem Barszczem
Część 2 – Rozmowa z Janem Parysem
ROZDZIAŁ VI – Rozmowa z Anną Walentynowicz
ROZDZIAŁ VII – Rozmowa z Krzysztofem Wyszkowskim
ROZDZIAŁ VIII – Rozmowa ze Stanisławem Michalkiewiczem
ROZDZIAŁ IX – Rozmowa z Marianem Zagórnym
ROZDZIAŁ X – Rozmowa z Piotrem Gontarczykiem
ROZDZIAŁ XI – Rozmowa z Wojciechem Konikiewiczem
ROZDZIAŁ XII – Rozmowa z Elżbietą Morawiec
ROZDZIAŁ XIII – Rozmowa z Piotrem Szczepanikiem
ROZDZIAŁ XIV – Rozmowa z Markiem Nowakowskim
ROZDZIAŁ XV – Rozmowa ze Stanisławem Remuszko
ROZDZIAŁ XVI – Rozmowa z Tadeuszem Witkowskim
ROZDZIAŁ XVII – Rozmowa z Przemkiem Górnym
ROZDZIAŁ XVIII – Rozmowa z Mirosławem Domińczykiem
ROZDZIAŁ XIX – Rozmowa z księdzem Stanisławem Małkowskim
ROZDZIAŁ XX – Rozmowa z Kornelem Morawieckim
ROZDZIAŁ XXI – Rozmowa ze Sławomirem Cenckiewiczem