Książka będzie się składać ze stu biogramów drugo- i trzecioplanowych postaci z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów z czasów panowania Zygmunta Augusta i królów elekcyjnych do 1668 roku. Zamysł polega na zobrazowaniu wielokulturowości i wielowyznaniowości dawnej Rzeczypospolitej, spojonej przez zasadę obywatelskiej odpowiedzialności. W książce znajdą się życiorysy osób pochodzenia polskiego, ruskiego, litewskiego, żydowskiego, ormiańskiego, tatarskiego, niemieckiego w wydaniu pruskim i inflanckim a także włoskiego, greckiego, wołoskiego (rumuńskiego) i szwedzkiego, które wywodziły się ze szlachty lub zostały uszlachcone, stając się pełnoprawnymi członkami społeczeństwa obywatelskiego Rzeczypospolitej. Większość biogramów będzie ukazywać osobowości złożone, w różnym stopniu łączące typowe cechy pozytywne i negatywne staropolskiego społeczeństwa, ale ideą główną jest ukazanie spajającego tę wspólnotę poczucia obywatelskiej wolności.
Spis treści
Setnik białogłów i mężów sarmackich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Skróty bibliograficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1–2. Filip Padniewski i Franciszek Krasiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3. Hawryło Bokiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
4. Dobrogost Potworowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
5. Mikołaj Pac . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
6. Michał Haraburda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
7. Filon Kmita Czarnobylski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
8–9. Wacław i Wiktoryn Wierzbiccy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
10. Walenty Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
11–13. Piotr Statorius, Piotr Stojeński, Jan Stoiński . . . . . . . . . . . . . . . 73
14. Maciej Stryjkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
15–16. Jakub i Jan Ponętowscy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
17. Podskarbi Dymitr Chalecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
18. Józef Wereszczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
19. Stanisław Reszka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
20. Stanisław Niegoszewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
21–22. Marusza ze Zbaraskich i Katarzyna
z Czartoryskich Zahorowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
23–24. Jurgen i Wolmar Farensbachowie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
25. Krzysztof Warszewicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
26–28. Korniaktowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
29. Teodor Jewłaszewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
30. Jan Tomasz Drohojowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
31. Ławryn Piaseczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
32. Fryderyk Bartsch (Barscius) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
33. Dawid Hilchen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
34–35. Wolan i Rotundus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
36. Jan Januszowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
37. Maciej Konopacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
38. Krzysztof Mikołaj Moniwid Dorohostajski . . . . . . . . . . . . . . . 231
39. Jan Szczęsny Herburt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
40. Andrzej Lubieniecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
41. Bartłomiej Nowodworski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
42. Jan Wejher . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
43. Anna z Chodkiewiczów Korecka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
44–46. Jan, Krzysztof i Paweł Palczowscy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
47. Paweł Rzechowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
48. Stefan Chmielecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
49. Matka Magdalena Mortęska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
50. Seweryn (Sefer) Muratowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
51. Samuel Maskiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
52. Anna z Kostków Ostrogska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
53. Fabian Birkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
54. Abraham Bzowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
55. Aleksander Zborowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
56. Kapitan Butler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
57–59. Hermann Maydell i jego synowie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
60. Maciej Kazimierz Sarbiewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
61. Filip Wołucki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
62. Janusz Skumin Tyszkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
63. Paweł Jan Działyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
64–65. Adam i Ludwik Olizarowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
66. Kalikst (Kasjan) Sakowicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
67. Fedor Proskura-Suszczański. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
68–70. Kacper, Gerard i Władysław Denhoffowie . . . . . . . . . . . . . . . . 445
71. Krzysztof Serebkowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
72. Mikołaj Ostroróg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
73. Szymon Okolski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
74–76. Zofia, Katarzyna i Anna Alojza z Ostrogskich . . . . . . . . . . . . . . 479
77–78. Maciej i Gabriel Stempkowscy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489
79. Samuel Nadolski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
80. Sylwester Kossow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
81. Zofia z Opalińskich Korecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
82. Mikołaj Korff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
83. Łukasz Opaliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
84. Domenico Roncalli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
85–86. Remian i Aleksander-Ignacy Jelcowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
87–90. Cztery siostry Mohylanki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553
91. Aleksander Ogiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
92–94. Judyccy Mikołaj Władysław, Stanisław Michał i Aleksander . . . . . 575
95. Krzysztof Żegocki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
96. Joachim Jerlicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
97. Wojciech Wijuk Kojałowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
98. Stanisław Kazimierz Bieniewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
99. Jan Kazimierz Denhoff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
100. Anna Zbąska ze Stanisławskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665