Odwaga i strach / prof. Ola Hnatiuk

Odwaga i strach to opowieść o postawach ludzkich w obliczu zagrożenia życia. Autorka ukazuje historię okupowanego Lwowa na poziomie mikrohistorii, z perspektywy historii osobistych. Jednak nie tylko na tym polega niezwykłość tej książki, opartej na pamiętnikach, wspomnieniach, listach, a nawet zeznaniach. To opowieść o ludzkich losach, a zarazem o historii polskiej, ukraińskiej i żydowskiej inteligencji, o skomplikowanych relacjach między jej przedstawicielami, o różnych przejawach solidarności i wrogości, u których podstaw leżały odwaga i strach.

Jest to historia Lwowa, Polaków, Ukraińców i Żydów, opowiedziana w niezwykły sposób. Piękne i ciemne strony historii narodowych, heroiczne chwile i potworna tragedia wojny, etnicznych czystek, Holocaustu zyskują tu ludzki wymiar, by przemawiać tym mocniej i bardziej boleśnie. Nie jest to kolejna opowieść o tolerancji, nostalgiczny portret minionych czasów ani celebrowanie tragizmu utraty. To przekonujące studium pluralizmu, znajdującego odzwierciedlenie w konkretnych uczynkach, w konkretnym mieście, wśród przyjaciół, w rodzinie czy choćby własnym umyśle.
To książka napisana na literackim poziomie najlepszych wspomnień, a zarazem traktująca źródła z równym krytycyzmem, jak czynią to monografie naukowe.

Timothy Snyder

Książka otrzymała najważniejszą ukraińską nagrodę literacką – Grand Prix Forum Wydawców we Lwowie oraz Nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej.

Przedmowa

Rozdział 1: dziewczynka z pieskiem

Rozdział 2: przystań w klinice

Podróż w czasie i przestrzeni:

Paryż–Lwów–Paryż (1939–1957)

Vive la France!

Towarzysze podróży

W gronie kolegów z kliniki Groera

Pod patronatem lekarza i pasjonata

Mord profesorów lwowskich. Kontrowersje

Wykładowcy Instytutu Medycznego

i Fachowych Kursów Medycznych

Moje życie Ireny Lille

Dziecięca przysięga

Konflikt serologiczny

„Polskie pany” pochodzenia żydowskiego

Według klucza narodowościowego

Kwiaty na powitanie

Mali bohaterowie

„Nowy porządek”

Koniec złudzeń

Domek na Mącznej

Ucieczka

Rozdział 3: kalejdoskop akademicki

Wakacje nad Prutem

„My nie wegetariańcy”

Ziściło się marzenie...

„Zaczyna się nowe życie”…

„Kadry decydują o wszystkim”

„Lwów będzie miastem socjalistycznej kultury i nauki”

„Wyzwolili nas i nie ma na to rady”

Praca czy współpraca?

Rozdział 4: Barbarzyńca w ogrodzie

Portret: z profilu i en face

Jak Chmielnicki z Lachami wojował...

Historia Ukrainy jako kontrrewolucja

Komunizm oczyma dziadka i wnuka

Od „Karla-Marla” do politruka

„Radosne powitanie”

Zaufany towarzysz

Sowietyzacja przez ukrainizację

Kontrowersyjny akademik

Mąż opatrznościowy

Na pozór i w rzeczywistości

Kr.tkotrwały powrót do łask

Z tej i z tamtej strony Zbrucza

Rozdział 5: wielka droga

„Tylko we Lwowi”

Uwaga, szpieg!

„Wo Lwowie riemont kapitalnyj idiot”

„Niech inni sy jadu”...

Tango śmierci

Marzenie

„Na pierwszy znak, gdy serce drgnie”…

Wielka droga

Rozdział 6: Ukraiński Hamlet

Galicyjski kosmopolita

„Wilna Ukrajina” – za pięć kopiejek

Dobre złego początki?

Krytyk w okowach

Donos – najkrótszy gatunek literacki

Na cenzurowanym

Nowa konstelacja

Nowi brązownicy

Na białym koniu

Na krawędzi

Hamlet

Kuracjusze

Pod obcymi sztandarami

Rozdział 7: Artyści z Kawiarni Pokoju

Artyści z Kawiarni Pokoju

Powrót z Paryża. W kręgu malarzy z „artesu” i anum

Świetlana przyszłość w ujęciu Kornijczuka

W nowym Związku

„Samostijnyki”

„Poslednij zał – poslednij raz!”

Awantura w Moskwie

Czworo oczu Berii

Czas próby

„Muzykanci” ze Lwowa

„Sowa”?

Symbole Skoworody

Przypisy

Bibliografia

Spis ilustracji

Indeks nazwisk