Konstantynopol to miasto szczególne, tak ze względu na wyjątkowe miejsce w dziejach średniowiecznego świata, jak i walory swego geograficznego położenia. Usytuowane malowniczo nad zatoką Złotego Rogu, Bosforem i morzem Marmara od swoich początków, jeszcze jako Bizancjum związane było z morzem. Szczególnie uwidoczniło się to w czasach, kiedy stało się ono centrum państwowości wschodniorzymskiej, wielką aglomeracją, zamieszkiwaną przez setki tysięcy ludzi. Wówczas gros zaopatrzenia żywnościowego, materiałów budowlanych, ale i np. dóbr luksusowych docierało drogą morską i wyładowywanych było w konstantynopolitańskich portach. Drogą morską przybywali do Miasta w różnych celach także ludzie: posłowie, kupcy, duchowni, pielgrzymi, ci, którzy marzyli o zrobieniu kariery i ci, którzy na cesarskim dworze dobijać się chcieli sprawiedliwości. Właśnie związkom Konstantynopola z morzem poświęcona została prezentowana książka.
Wstęp Mirosław J. Leszka, Kirił Marinow 1
I. Konstantynopolitańskie porty IV–XII w. Mirosław J. Leszka 5
II. Wszystkie okręty cesarza. Rozważania nad stanem rzymskiej marynarki wojennej za panowania cesarza Maurycjusza (582–602) Łukasz Różycki 17
III. Konstantynopolitańska eskadra cesarska w dobie panowania Komnenów (1081–1185) Marcin Böhm 47
IV. Wygnani biskupi Konstantynopola w późnej starożytności i ich kontakty ze stolicą nad Bosforem Rafał Kosiński 63
V. Chazarowie w Konstantynopolu (VII–XI w.) Jarosław Dudek 79
VI. Miejsce portu w fabule dwunastowiecznego romansu bizantyńskiego Anna Kotłowska 103
VII. Winieta Konstantynopola na mapie z Ebstorf Piotr Kochanek 113
VIII. Hodegon – z rozważań nad pierwotną lokalizacją konstantynopolitańskiego sanktuarium Piotr Łukasz Grotowski 137
IX. Pogańskie prywatne uroczystości kommemoratywne w okresie wczesnobizantyńskim Ireneusz Milewski 215
Aneks. Itinerarium Stefana z Nowogrodu z opisem konstantynopolitańskiego portu Kontoskalion (1348/1349). Przekład i opracowanie Zofia Brzozowska 227
Summary 261
Wykaz skrótów 269
Bibliografia 273
Źródła 273
Opracowania 289
Indeks osobowy 315
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 328
Indeks nazw konstantynopolitańskich 333