W publikacji kompleksowo omówiono problematykę gospodarowania lekiem w podmiotach leczniczych począwszy od zamówienia leków aż do ich podania pacjentom ze szczególnym uwzględnieniem metod optymalizujących ten proces.
Zawarto w niej m.in.:
praktyczne wskazówki dotyczące poprawy efektywności zarządzania lekiem,
przykładowe formularze niezbędne w procesie szpitalnej gospodarki lekiem,
przykłady rozwiązań w zakresie zarządzania lekiem stosowanych na poziomie
międzynarodowym, które mogą być zaadaptowane do polskich warunków,
obszerne rekomendacje optymalizacji gospodarki lekiem dostosowane do sytuacji podmiotów leczniczych w Polsce.
Opracowanie przeznaczone jest dla kadry menedżerskiej szpitali, kierowników aptek szpitalnych, farmaceutów, lekarzy i pielęgniarek. Zainteresuje także wykładowców i studentów kierunków medycznych, farmacji, zdrowia publicznego, ekonomii, zarządzania.
Wykaz skrótów 9
Wstęp 11
Rozdział 1 Zarządzanie farmakoterapią w podmiotach leczniczych 17 1.1. Farmakoterapia jako komponent zarządzania chorobą 17 1.2. Standardy akredytacyjne z zakresu zarządzania farmakoterapią 19 1.3. Metody oceny użytkowania produktów leczniczych 26 1.3.1. Analiza VEN 26 1.3.2. Analiza ABC (Pareto) 29 1.3.3. Przegląd użytkowania leków 35 1.3.4. Pozostałe metody oceny zużycia produktów leczniczych 38
Rozdział 2 Znaczenie apteki szpitalnej i szpitalnej listy leków w racjonalnym gospodarowaniu produktami leczniczymi 42 2.1. Prawne aspekty funkcjonowania aptek szpitalnych w Polsce 42 2.2. Rola farmaceuty w optymalizacji wydatków na produkty lecznicze 48 2.3. Receptariusz szpitalny 53 2.3.1. Definicja i rodzaje receptariuszy 53 2.3.2. Zasady tworzenia receptariuszy szpitalnych 55 2.3.3. Metody wyboru leków do szpitalnej listy leków 59 2.3.4. Postrzeganie receptariusza szpitalnego przez personel szpitala oraz jego rola w optymalizacji gospodarki lekiem 69
Rozdział 3 Zastosowanie analiz farmakoekonomicznych w gospodarce produktami leczniczymi 73 3.1. Rola analiz farmakoekonomicznych w racjonalizacji gospodarki lekiem 73 3.1.1. Analiza efektywności kosztów 76 3.1.2. Analiza konsekwencji kosztów 81 3.1.3. Analiza użyteczności kosztów 81 3.1.4. Analiza wydajności kosztów 85 3.1.5. Analiza minimalizacji kosztów 89 3.2. Zastosowanie decyzji Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w gospodarce lekami w szpitalu 90
Rozdział 4 Zarządzanie zmianą jako istotny element racjonalizacji gospodarki lekiem 92 4.1. Specyfika zarządzania zmianą w racjonalizacji gospodarki produktami leczniczymi 92 4.2. Etapy procesu zarządzania zmianą w podmiotach leczniczych 94 4.3. Specyfika zarządzania personelem w zarządzaniu zmianą 101
Rozdział 5 Międzynarodowe doświadczenia z zakresu gospodarki produktami leczniczymi 109 5.1. Systemy szkoleń dla lekarzy jako interwencje w zakresie decyzji terapeutycznych - przykład fiński 109 5.2. Zastosowanie systemów informatycznych w gospodarce produktami leczniczymi 113 5.3. Rola firm zewnętrznych w zarządzaniu produktami leczniczymi - na podstawie firm PBM (pharmacy benefit management) funkcjonujących w Stanach Zjednoczonych 118 5.4. Funkcjonowanie centralnych pracowni leków 120 5.5. System indywidualnych dawek leków - Unit Dose 123 5.6. Rola szpitalnych centrów oceny technologii medycznych - przykład szwedzki 126 5.7. Szpitalna opieka farmaceutyczna - przykład australijski 128
Rozdział 6 Rekomendacje optymalizacji gospodarki produktami leczniczymi dla podmiotów leczniczych 131 6.1. Zakup i wytwarzanie produktów leczniczych 131 6.2. Magazynowanie produktów leczniczych 133 6.3. Zarządzanie lekiem na poziomie apteki szpitalnej 134 6.4. Zarządzanie produktami leczniczymi na oddziałach szpitalnych 141
Podsumowanie 147
Załączniki 151 Załącznik 1. Wniosek o wprowadzenie leku na szpitalną listę leków 153 Załącznik 2. Decyzja zespołu ds. farmakoterapii (komitetu terapeutycznego) w sprawie wpisania leku na szpitalną listę leków 155 Załącznik 3. Wniosek o wykreślenie leku ze szpitalnej listy leków 156 Załącznik 4. Decyzja zespołu ds. farmakoterapii (komitetu terapeutycznego) w sprawie wykreślenia leku ze szpitalnej listy leków 157 Załącznik 5. Formularz zgłoszenia niepożądanego działania produktu leczniczego 158 Załącznik 6. Zgłoszenie podejrzenia braku spełnienia wymagań jakościowych produktu leczniczego lub wyrobu medycznego 160 Załącznik 7. Formularz zgłoszenia zapotrzebowania na antybiotyk rezerwowy zastrzeżony 162 Załącznik 8. Formularz zamówienia na lek rezerwowy zastrzeżony niebędący antybiotykiem 163 Załącznik 9. Formularz zamówienia na lek zarejestrowany w Polsce nieznajdujący się na szpitalnej liście leków 165 Załącznik 10. Formularz zapotrzebowania na sprowadzenie z zagranicy produktu leczniczego niezbędnego dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta dopuszczonego do obrotu bez konieczności uzyskania pozwolenia 167
Spis rysunków i tabel 171
Akty prawne 173
Bibliografia 175