Platformizacja gospodarki cyfrowej. Nowe wyzwania dla regulacji / prof. Włodzimierz Szpringer

"Biznes Nowe technologie Prawo

Rozwój wiedzy i technologii tworzy nowe rodzaje niepewności i ryzyka, które wymagają nowego podejścia do prawa. Regulacja technologii i optymalne projektowanie instytucji prawnych w środowisku niepewności i ryzyka to dwa najważniejsze wyzwania polityczne XXI wieku. Wiadomo, że innowacje mają kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego. Jednak decyzje regulacyjne, zwłaszcza te dotyczące konkurencji i własności intelektualnej, także mogą mieć głębokie konsekwencje dla wzrostu gospodarczego.

Istniejące modele regulacji są zbyt powolne i nie reagują dostatecznie szybko na błyskawicznie zmieniający się świat innowacji cyfrowych. Nie jest to nowa sytuacja: organy regulacyjne zawsze stawały przed nieuniknionym dylematem czasu. Jednak obecne tempo zmian stwarza zupełnie nowe wyzwania. Zbyt wczesne działanie w celu uregulowania nowej technologii lub innowacji może opóźnić, zniszczyć lub zamrozić innowacyjne modele biznesowe. Z kolei zbyt późne działanie może narazić konsumentów na krzywdę lub umożliwić utrwalenie się nowych monopoli. Ponadto często pojawiają się sprzeczne oczekiwania dotyczące regulacji. Z jednej strony mówi się, że prawo nie nadąża za technologią. Z drugiej strony pojawia się postulat, aby ustawodawca był powściągliwy i nie ingerował w nową technologię zbyt wcześnie, aby nie hamować postępu technicznego i rozwoju rynku.

Wyzwania dla regulacji wynikają z coraz szerszej i częstszej interakcji między człowiekiem a maszyną. Celem książki jest zbadanie zmieniającej się roli regulacji (a w szczególności prawa nowych technologii) w cyfrowej gospodarce opartej na danych. Przemysł 5.0 będzie erą uczenia maszynowego, sztucznej inteligencji, internetu rzeczy i konkurencji platform cyfrowych. Postęp technologiczny umożliwia tworzenie systemów, które nie tyle korzystają z klasycznych baz danych, ile wykorzystują łączące się ze sobą obiekty. Systemy te zdefiniują połączenia, które mogą być przechowywane przy użyciu technologii blockchain.

Autor wykorzystuje dorobek teoretyczny i praktyczny z zakresu prawa i ekonomii, interdyscyplinarnej analizy prawa, orzecznictwa i praktyki compliance oraz innowacji regulacyjnych w wiodących technologicznie krajach świata. Głównym przedmiotem badań są ekosystemy platform cyfrowych. Nacisk kładziony jest również na ocenę skutków regulacji, eksperymenty (takie jak piaskownice regulacyjne lub huby technologiczne) często poprzedzające głębsze reformy regulacyjne, a także w szczególności na regulacje dotyczące konkurencji. Autor omawia również podejmowane próby regulacji BigTechów. Inne ważne wątki to operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego, rynek kryptoaktywów opartych na technologii blockchain oraz systemy płatności (pakiet regulacji finansów cyfrowych), a także zarządzanie datafikacją (regulacja dostępu do danych w kontekście ochrony prywatności).

Książka nawiązuje do poprzednich publikacji autora dotyczących FinTechów, technologii blockchain, zarządzania przez algorytmy oraz gospodarki współdzielenia i platform cyfrowych.

1.Regulacja a konkurencja

1.1.Regulacja - uwagi ogólne

1.2.Law&Political Economy kontynuacją Law&Economics

1.3.Regulacja w erze transformacji cyfrowej (RegTech)

1.4.Nowe technologie – regulacja a konkurencja

1.5.Koncepcja regulacji sztucznej inteligencji

1.6.Platformy cyfrowe – kierunki rozwoju regulacji i konkurencji

1.7.Datafikacja i innowacje – punkty ciężkości regulacji konkurencji w erze platformizacji

1.8.Regulacja antymonopolowa – w kierunku koncepcji zrównoważonego rozwoju

2.Problemy regulacji przez algorytmy

2.1.Zarządzanie algorytmiczne – koncepcje regulacji

2.2.Dylematy regulacji algorytmicznej

2.3.Proste i złożone formy regulacji algorytmicznej

2.4.Algorytmy ewolucyjne – czy nowy kierunek regulacji algorytmicznej?

2.5.Platformizacja – w kierunku regulacji „Code is Law”

3.Problemy regulacji rynków i usług cyfrowych

3.1.Problem regulacji fintechów (bigtechów)

3.2.Platformy cyfrowe – fintech a bigtech (techfin)

3.3.W kierunku modelu biznesowego „centrum ekosystemu”

3.4.Pakiet regulacji usług i rynków cyfrowych

3.5.Gospodarka oparta na danych a konkurencja

3.6.Regulacja gospodarki opartej na danych

4.Problemy regulacji finansów cyfrowych

4.1.Doświadczenia regulacji finansów cyfrowych

4.2.Pakiet regulacji finansów cyfrowych

4.3.Nowa regulacja cyberbezpieczeństwa, usług zaufania oraz infrastruktury krytycznej a cyfrowa odporność operacyjna sektora finansowego

4.4.Wbudowane finanse – dalszy rozwój finansjalizacji, fintechów i bigtechów

4.5.DLT blockchain - tokenizacja

4.6.DLT blockchain jako infrastruktura na rzecz zrównoważonego rozwoju

4.7.Krajowe próby regulowania blockchain, kryptoaktywów i DeFi - wybrane przykłady

4.8.Ciekawy przykład regulacji DeFi (Lichtenstein)

4.9.Nowe podejście do regulowania DeFi

4.10.Problem odpośredniczenia w DeFi a regulacja – doświadczenia amerykańskie

4.11.Systemy płatności a DeFi – problemy regulacji

5.Problemy regulacji systemów płatności

5.1.Systemy płatności - wprowadzenie

5.2.PSD 2 – w kierunku otwartej bankowości

5.3.Kierunki zmian w systemach płatności

5.4.Systemy płatności a fintechy(paytechy)– wyzwania dla regulacji

5.5.Facylitatorzy płatności – nowe usługi na rynku płatności

5.6.Programowalne płatności

5.7.Cyfrowe waluty banków centralnych – kluczowe problemy regulacji

5.8.Rynek płatności a CBDC i kryptowaluty

5.9.Problem programowalnego, cyfrowego euro

Wnioski

Bibliografia