Filozofia a zarządzanie / Tadeusz Oleksyn

Do rozpoznania i oceny rzeczywistości, szczególnie kryzysowej, oraz prognozowania przyszłości konieczna jest nie tylko głębsza refleksja, ale i dystans czasowy . Ważną rolę w tym procesie pełnią filozofia i historia. Jednym z celów tej książki jest właśnie próba uchwycenia dystansu wobec współczesnego zarządzania, które wykazuje symptomy dezorientacji i zadyszki. Książka doskonale wpisuje się w dyskurs na temat natury współczesnego zarządzania, jego interdyscyplinarności, ewolucji, różnych koncepcji i rozterek. Jej autorzy, specjaliści z wielu dziedzin, podkreślają wagę filozofii w kształceniu przyszłych specjalistów zarządzania i menedżerów. Ponieważ jest to kształcenie masowe, obejmujące w skali kraju setki tysięcy osób rocznie, powinno być prowadzone w sposób dobry jakościowo, odpowiedzialny i społecznie użyteczny, aby wywierało pozytywny wpływ zarówno na stronę etyczną, jak i merytoryczną zarządzania. Filozofia kształtuje umiejętność abstrakcyjnego, twórczego i krytycznego myślenia, podejścia analitycznego i systemowego, uczy argumentacji, etycznego postępowania, rozpoznawania wartości i szacunku dla nich. Zdobyte dzięki niej umiejętności ułatwiają zarządzanie strategiczne, taktyczne, rozwiązywanie problemów, wspierają proces podejmowania decyzji, komunikację i negocjacje. Autorzy wyjaśniają znaczenie terminu filozofia zarządzania, opisują antynomie w zakresie filozofii zarządzania w przedsiębiorstwach, odnosząc się do kryzysu zarządzania strategicznego. Sporo miejsca poświęcają krytyce współczesnej nauki o zarządzaniu. Wypowiadają się na temat etosu i filozofii zarządzania klasycznych przedsiębiorców, specyfiki zarządzania zawodowych menedżerów oraz blasków i cieni filozofii menedżeryzmu. Dokonują przeglądu inspiracji religijnych, filozoficznych i etycznych związanych z kategoriami obowiązku i odpowiedzialności. Prowadzą rozważania na temat kultury jakości jako specyficznej i wyrazistej filozofii zarządzania. Książka zainteresuje zarówno pracowników naukowych dydaktyków z dziedzin zarządzania, filozofii, socjologii organizacji i zarządzania, psychologii zarządzania, jak i praktyków menedżerów i przedsiębiorców. Jest to publikacja oryginalna w swym pomyśle i realizacji, o interdyscyplinarnym podejściu do niezwykle ważnej we współczesnej kulturze, rozległej problematyki zarządzania. Bogata zawartość merytoryczna książki idzie w parze ze stylem zaciekawiającej narracji. Dr hab. Tadeusz Klimski, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Książka jest poświęcona zagadnieniom filozofii zarządzania widzianej przez pryzmat różnych nauk i podejść. Praca ma charakter interdyscyplinarny, wychodzi poza powszechne, wąskie spojrzenie na zarządzanie i jest ciekawą, godną upowszechnienia pozycją. Prof. zw. dr hab. Andrzej P. Wiatrak, Prodziekan ds. Nauki kierownik Zakładu Jakości Zarządzania na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego

Wprowadzenie 9 Tadeusz Oleksyn
1. Filozofia a zarządzanie - trzy spojrzenia 23
1.1. Genus humanum arte et ratione vivit 23
Emil Orzechowski
Literatura 28
1.2. Aksjologia w zarządzaniu 28
Tadeusz Borkowski
1.3. Filozofia w praktyce zarządzania 33
Adam Hernas
2. Różne filozofie zarządzania 44 Tadeusz Oleksyn
2.1. Wyjaśnienie pojęcia 44
2.2. Zarządzanie - administrowanie - dowodzenie 46
2.3. Wojskowy rodowód zarządzania, wojskowe filozofie 50
2.4. Filozofie zarządzania w sektorze publicznym 57
2.5. Filozofie zarządzania w sektorze przedsiębiorstw 63
2.6. Zasady jako składowe racjonalnych filozofii zarządzania 82
2.7. Konkluzje 88
Literatura 90
3. Filozofia a kompetencje zarządcze 92 Jan Franciszek Jacko
3.1. Filozofia w klasycznym ideale kształcenia 93
3.2. Główne cele kształcenia wyższego w zarządzaniu 95
3.3. Niektóre funkcje filozofii w nauczaniu zarządzania 97
3.4. Dlaczego filozofia bywa niedoceniana? 105
3.5. Promujmy klasyczny ideał nauczania i sensowne praktyki 111
Literatura 112 4. Ekonomia w naukowym myśleniu o zarządzaniu 114 Kazimierz Kuciński
4.1. Ekspansjonizm zarządzania 117
4.2. Rozmywanie zarządzania 124
4.3. Refleksje końcowe 132
5. Kreatorzy zarządzania 135 Tadeusz Oleksyn
5.1. Zarządzanie - trudności z rozumieniem 136
5.2. Interdyscyplinarność zarządzania 140
5.3. Etos i filozofie zarządzania klasycznych przedsiębiorców 143
5.4. Menedżerowie a liderzy; menedżeryzm 154
5.5. Inżynierowie w zarządzaniu 160
5.6. Blaski i cienie nauk o zarządzaniu i akademickiego nauczania 168
5.7. Synteza 177
Literatura 177
6. Różne tradycje rozumienia obowiązku: deontologia jako inspiracja 179 Łukasz Skiba
6.1. Geneza pojęcia deontologia 179
6.2. Obowiązek i odpowiedzialność w wybranych religiach 181
6.3. Etyka obowiązku w filozofii starożytnej Grecji 192
6.4. Deontonomizm 196
6.5. Inne filozofie eksponujące znaczenie obowiązku 207
6.6. Konkluzje 211
Literatura 211
7. Kultura jakości jako wyraz filozofii zarządzania 213 Marek Bugdol
7.1. Wprowadzenie 213
7.2. Kultura jakości - dotychczasowe ustalenia 214
7.3. Struktura kultury jakości 216
7.4. System zarządzania jakością jako podstawa kultury jakości 221
7.5. Praktyczne problemy kształtowania kultury jakości - poziom normatywny 221
7.6. Problemy kształtowania kultury jakości - poziom koncepcyjny 229
7.7. Filozofia w służbie kultury jakości 235
7.8. Postulowane dalsze badania 237
7.9. Zakończenie: postulat etycznego postępowania 238
Literatura 240
8. Badacz organizacji jako przybysz: proces organizowania w ujęciu interpretatywnym 243 Leszek Cichobłaziński
8.1. Uwagi wstępne 243
8.2. Życie społeczne jako tekst 247
8.3. Interpretacja w zarządzaniu 254
8.4. Konsulting jako interpretacja 257
8.5. Konflikt w firmie Magnolia 261
Literatura 265
9. Filozofia dla studentów zarządzania: dylematy dydaktyki 267 Krzysztof Wojcieszek
9.1. Czego i jak uczyć studentów zarządzania w zakresie filozofii? 268
9.2. Stosowane metody dydaktyczne 277
9.3. W duchu jedności doświadczenia filozoficznego 293
9.4. Dlaczego św. Tomasz? 296
9.5. Rekomendacje 299
Literatura 300
Zamiast zakończenia. Wyzwania w szerszej skali 303 Tadeusz Oleksyn
10.1. Ograniczenie spekulacji i "nadmuchiwania baniek giełdowych" 306
10.2. Eliminowanie ciemnych stron globalizacji 307
10.3. Kto ma cywilizować globalizację? 312
10.4. Jak lepiej chronić i rekultywować środowisko naturalne? 314
10.5. Jak rozwiązać gigantyczne problemy z brakiem i złą jakością wody? 317
10.6. Jak zrestrukturyzować gospodarkę żywnościową? 319
10.7. Wyzwania demograficzne 320
10.8. Jak zwiększyć sprawność funkcjonowania państwa? 323
10.9. Jak rozwijać społeczeństwo obywatelskie? 327
10.10. Dlaczego należy wspierać przedsiębiorczość i przedsiębiorców? 328
Literatura 330
Indeks 333