Repetytorium zawiera gruntowne powtórzenie do egzaminu dojrzałości z geografii, ale służy również jako pomoc lekcyjna, powtórzenie przed pracą klasową czy sprawdzianem. Informacje w tej książce są zgodne pod względem treści ze standardami wymagań egzaminacyjnych. W poszczególnych rozdziałach znajdują się treści z zakresu podstawowego i rozszerzonego, następnie przedstawiono zadania przekrojowe z zakresu geografii fizycznej wraz z modelem odpowiedzi oraz fragmenty arkuszy egzaminacyjnych (poziom podstawowy i rozszerzony) wraz z mapą barwną, kluczem i schematem oceniania. Książka przeznaczona jest dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych; jednak nie tylko dla tych, którzy wybrali geografię na egzaminie dojrzałości. Jest to również kompendium wiedzy dla pozostałych uczniów, osób szczególnie zainteresowanych geografią, gimnazjalistów oraz studentów kierunków przyrodniczych. Zagadnienia z zakresu geografii fizycznej zawarte w repetytorium należą do fundamentalnych dla geografii, pozwalają bowiem zrozumieć przestrzenne zróżnicowanie wszelkich procesów kształtujących Ziemię, a także wyjaśniają wpływ życia i działalności człowieka na poszczególne jej sfery. Geografia fizyczna jest bazą do zrozumienia szeregu zagadnień z zakresu geografii społeczno-gospodarczej, regionalnej i geografii Polski.
1. Geografia jako nauka 7
2. Źródła informacji geograficznej 8
2.1. Metody bezpośrednie i pośrednie zbierania informacji o Ziemi 8
2.2. Nowoczesne metody zbierania informacji o Ziemi 9
2.3. Kartograficzne metody ilościowe i jakościowe prezentacji informacji geograficznej 10
2.4. Metoda interpolacji izarytm. Profil terenu 11
3. Mapa jako źródło informacji geograficznej 12
3.1. Cechy i składniki mapy 12
3.2. Skala mapy. Generalizacja kartograficzna 13
3.3. Rodzaje odwzorowań kartograficznych 13
3.4. Rodzaje map 16
4. Układ Słoneczny 17
4.1. Budowa Układu Słonecznego 17
4.2. Teoria geocentryczna i heliocentryczna 18
4.3. Ziemia w Układzie Słonecznym 18
4.3.1. Kształt i rozmiary Ziemi 18
4.3.2. Ruchy Ziemi i ich następstwa 19
4.3.3. Współrzędne geograficzne 22
4.4. Rachuba czasu na Ziemi 23
4.4.1. Kalendarz 24
5. System przyrodniczy Ziemi – geosfery 25
5.1. Interakcje systemu przyrodniczego Ziemi 25
6. Atmosfera 25
6.1. Budowa i skład chemiczny atmosfery 25
6.2. Rozkład temperatur na kuli ziemskiej i czynniki ją różnicujące 27
6.3. Ciśnienie atmosferyczne. Cyrkulacja powietrza atmosferycznego 29
6.4. Rodzaje wiatrów 32
6.5. Wilgotność powietrza 36
6.6. Chmury, opady i osady atmosferyczne 37
6.7. Rodzaje frontów atmosferycznych i mas powietrza 39
6.8. Czynniki kształtujące pogodę i klimat 41
6.9. Strefy klimatyczne i typy klimatu wg klasyfikacji Wincentego Okołowicza 42
6.10. Prognozowanie pogody – mapy synoptyczne 44
6.11. Wpływ działalności człowieka na klimat 44
7. Hydrosfera 45
7.1. Obieg wody w przyrodzie 45
7.2. Bilans wodny Ziemi 47
7.3. Wielkość i rodzaje mórz 48
7.4. Typy wybrzeży morskich 49
7.5. Czynniki wpływające na temperaturę i zasolenie mórz 50
7.6. Morze Bałtyckie 52
7.7. Falowanie 53
7.8. Prądy morskie 55
7.9. Pływy 56
7.10. Wody podziemne 58
7.11. Rodzaje źródeł 59
7.12. Rzeki na Ziemi 61
7.13. Typy ustrojów rzecznych 63
7.14. Jeziora, ich klasyfikacja i ewolucja 65
7.15. Lodowce górskie i lądolody 67
7.16. Wieloletnia zmarzlina 70
7.17. Zlodowacenia w Polsce 70
8. Litosfera 73
8.1. Budowa wnętrza Ziemi 73
8.2. Tabela stratygraficzna 75
8.3. Najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi 77
8.4. Rodzaje skał i ich geneza 80
8.5. Metody badań geologicznych 82
8.6. Procesy geologiczne wewnętrzne (endogeniczne) 83
8.6.1. Teoria ruchu płyt litosfery wg Alfreda Wegenera 83
8.6.2. Zjawiska sejsmiczne 85
8.6.3. Zjawiska wulkaniczne 86
8.6.4. Zjawiska plutoniczne 99
8.6.5. Ruchy lądotwórcze (epejrogeniczne) 90
8.6.6. Ruchy górotwórcze (orogeniczne) 90
8.6.7. Ruchy oceanotwórcze (talassogeniczne) 93
8.7. Procesy geologiczne zewnętrzne (egzogeniczne) 94
8.7.1. Procesy wietrzenia a klimat 94
8.7.2. Procesy eoliczne. Rodzaje pustyń 97
8.7.3. Zjawiska krasowe 100
8.7.4. Grawitacyjne ruchy masowe 102
8.7.5. Działalność rzeźbotwórcza lodowców, lądolodów i ich wód roztopowych 103
8.7.6. Działalność rzeźbotwórcza wód płynących 106
8.8. Rozwój rzeźby 108
8.9. Ukształtowanie powierzchni lądów 109
8.10. Ukształtowanie dna oceanów 110
9. Biosfera i pedosfera 112
9.1. Proces glebotwórczy 112
9.2. Typy genetyczne gleb. Formacje roślinne na Ziemi 114
9.3. Piętra roślinne a klimat 117
9.4. Fauna lądów 118
9.5. Fauna mórz i oceanów 120
10. Środowisko przyrodnicze a globalne zagrożenia 121
Zadania 124
Klucz do zadań 146
Egzamin maturalny 160
Standardy wymagań egzaminacyjnych 160
Przykłady zadań maturalnych
Dla poziomu podstawowego 180
Dla poziomu rozszerzonego 184
Odpowiedzi 190
Literatura 196