Księżna de Clèves, autorstwa Marie-Madeleine de Lafayette, jest – jak dotychczas – jedyną siedemnastowieczną francuską powieścią psychologiczną, z którą polski czytelnik miał możliwość się zapoznać, dzięki tłumaczeniu Tadeusza Boya-Żeleńskiego z 1927 roku. Tymczasem to nie jedyny utwór narracyjny francuskiej pisarki, a ona sama nie jest jedyną reprezentantką pisarstwa kobiet w siedemnastowiecznej Francji. Autorka publikacji oddaje do rąk czytelników polską wersję dwóch pozostałych nowel pani de Lafayette (Księżna de Montpensier oraz Hrabina de Tende), a także opowieści Catherine Bernard (Hrabia d’Amboise) i Claudine-Alexandrine de Tencin (Pamiętniki hrabiego de Comminge). Są one przykładem dyskusji z Księżną de Clèves, a nawet próbą reinterpretacji, czy wręcz prze-pisania tej powieści, pozostającej punktem odniesienia dla francuskich pisarzy końca XVII wieku. Tragi-komiczna nowela Niezawinione cudzołóstwo Paula Scarrona, stanowiąca swoisty kontrapunkt dla pozostałych tekstów zawartych w tym wyborze, pozwoli dostrzec kontrast między poetyką francuskich romansów barokowych pierwszej połowy XVII stulecia a zupełnie nową formułą noweli historyczno-sentymentalnej epoki Ludwika XIV.
Przekłady zawarte w tej edycji czyta się bardzo dobrze. Wykonane są z filologicznym znawstwem, opatrzone cennymi, zróżnicowanymi przypisami, polszczyzna przekładu jest finezyjna, a tłumaczenie w pełni oddaje treści oryginału. Tłumaczka znakomicie poradziła sobie z zawiłymi czasami zdaniami wyrażającymi stany psychologiczne postaci. […] Polski tekst zachowuje głębię oryginału, a jednocześnie sens nie budzi żadnych wątpliwości. Użyty język jest współczesny, zrozumiały dla czytelnika, ale też wyszukany i elegancki, dopasowany do typu tłumaczonego tekstu.
Z recenzji dr hab. Moniki Kuleszy, prof. UW
Dr hab. Barbara Marczuk, prof. UJ, wykładowca literatury francuskiej w Instytucie Filologii Romańskiej UJ, autorka licznych publikacji dotyczących pisarstwa kobiecego w XVI i XVII wieku oraz polsko-francuskich związków literackich w tych epokach. W swym dorobku ma także cenione przekłady literatury francuskiej na język polski: Krwawy amfiteatr. Antologia francuskich historii tragicznych epoki renesansu i baroku (Kraków 2007); Francuskie pisma o dramacie (1537–1631) (Kraków 2016). Jej ostatnia monografia to Marie de Gournay (1565–1645) pierwsza francuska emancypantka (Kraków 2020).
Nota od Tłumacza
Przedmowa
I. Wprowadzenie do lektury
Narodziny noweli historyczno-sentymentalnej
Nowy bohater, czyli romans kobiety zamężnej
W stronę literatury „czułej”
II. Paul Scarron, Niezawinione cudzołóstwo (1656)
Wstęp
Tekst
III. Marie-Madeleine de Lafayette – pierwsza dama klasycyzmu
1. Historia Księżnej de Montpensier za panowania Karola IX, króla Francji (1662)
Wstęp
Tekst
2. Historia Hrabiny de Tende (ok. 1664?)
Wstęp
Tekst
IV. Catherine Bernard, Hrabia d’Amboise (1689)
Wstęp
Tekst
V. Claudine-Alexandrine de Tencin, Pamiętniki hrabiego de Comminge (1735)
Wstęp
Tekst
Bibliografia