"Książka ta wywołała również bardzo ciekawe reakcje Czytelników: odbyłem wiele rozmów, otrzymałem wiele listów – za co wszystkim najserdeczniej dziękuję. Pragnę podzielić się tu tylko jedną refleksją, która najczęściej pojawiała się w tych wypowiedziach. Moi rozmówcy zgadzali się lub polemizowali z przedstawianą kilkakrotnie tezą autora, że największym historycznym wrogiem Rosji był bolszewizm oraz że nieprawdziwy jest powszechnie akceptowany w naszym kraju pogląd, że Związek Radziecki był tylko kolejną, niejako naturalną postacią tego kraju („Od białego do czerwonego Caratu”). Nic bardziej błędnego: bolszewizm był tworem zachodnioeuropejskiej myśli socjalistycznej, nienawidził i pogardzał Rosją, miał ją ograbić i zniszczyć – co zrobił bardzo skutecznie, nadając jej co najwyżej rolę mięsa armatniego „światowej rewolucji”. "
Spis treści
Wstęp do wydania drugiego............................... 9
Wstęp do wydania pierwszego........................... 12
Część I. Prolog: do którego wieku nam dziś bliżej – XIX czy XX?............................ 15
1. Między rusofobią a fascynacją.......... 17
2. Odwrócenie ról................................... 21
3. Nie wróci sowieckie imperium........ 23
4. Nasza polska wizja historii Rosji...... 25
5. Kto był i jest w Rosji „prozachodni”?....... 28
Część II. Zapomniany wiek XIX....................... 31
6. Przepowiednia generała Antoniego Amilkara Kosińskiego....................... 33
7. Czy książę Pepi mógłby być namiestnikiem Aleksandra I? ........................ 36
8. O pierwszym z Aleksandrów........... 39
9. Skąd się wzięli dekabryści?............... 44
10. Wielki Książę Konstanty jako „nasz” demon rodzącej się nowej polskości .... 47
11. Czy był możliwy pochód Cara Konstantego Pawłowicza I z Wojskiem Polskim na Petersburg?..................... 51
12. „Bóg nie kocha moich dzieci”........... 53
13. Czy prowokacja mogłaby zmienić bieg historii, czyli o Nocy Listopadowej....................................... 56
14. Zapomniane słowa Mikołaja I o Niemcach....... 59
15. O drugim z Aleksandrów, czyli nietuzinkowy
władca jako nasz przeciwnik.........................................................
61
16. Uwłaszczenie dokonane przez Aleksandra
II jako czynnik odrodzenia
polskości.............................................. 64
17. Czy margrabia Aleksander Wielopolski
musi być negatywnym symbolem
stosunków polsko-rosyjskich?.......... 67
18. Czy tylko Wokulski?.......................... 70
19. Wspominając Karola Borowieckiego. 74
20. Nasza nieobecność............................. 76
21. Lektury dla poważnych polityków. 78
Część III. Zrozumieć czasy współczesne – to
sięgnąć do początku XX wieku......... 81
22. Polska niepodległość, czyli coś o naszej
podległości................................... 83
23. Czy Parvus, Hanecki i Kozłowski
należą do naszej polskiej historii?.... 86
24. Nie mogę być po stronie Jakowa Jurowskiego...................88
25. Polska „mafia” we władzach bolszewickiego państwa............................... 91
26. Zasługi Juliana Marchlewskiego...... 93
27. Poprawność w spojrzeniu na bolszewickie zbrodnie................................... 95
28. Wiek wielkiej grabieży...................... 99
29. Proradzieccy Amerykanie................. 103
Część IV. Zagubieni w teraźniejszości.............. 107
30. Czy Putin może stać się Mikołajem I dwudziestego pierwszego wieku?... 109
31. Między Niemcami i Rosją – fałszywy dylemat................................................ 112
32. Druga Rzeczpospolita kontra PRL... 115
33. Strawiński i Szostakowicz mogliby należeć do polskiej kultury............... 118
34. Na marginesie książki Zychowicza.... 120
35. Przyczynek do fasadowej historii dwudziestowiecznych stosunków
polsko‑rosyjskich ..... 128
36. O Polsce i Polakach w czasie kremlowskich nocy...................................... 132
37. Nasze rosyjskie kompleksy............... 136
38. Oto głowa zdrajcy.............................. 140
39. Czy Polska Ludowa była drugą wersją Królestwa Kongresowego, przez
co powinniśmy ją zaliczyć do okresu „zaborów”?.......................................... 143
40. Dziękując za wielkie historyczne błędy brytyjskiej polityki XX wieku. 147
41. Dwie rosyjskie smuty XX wieku...... 150
42. Czy lepsze rządy międzynarodowych korporacji czy własnych oligarchów?......................................152
43. Schadenfreude z powodu rosyjskich klęsk ..................................................... 155
44. Cóż mamy do zaoferowania?........... 158
45. Katastrofa polskiej polityki wobec Ukrainy................................................ 160
46. Czy może istnieć dłużej niż kilka lat proniemiecki rząd na Ukrainie?....... 163
47. Lepsi i gorsi agenci w naszej polskiej historii.................................................. 166
48. Czy prezydent Putin jest antykomunistą?.............169
49. Etyczna ocena historii........................ 172
50. Czy Rosja powinna stać się „aneksem Europy”?.............................................. 175
51. Nasze obawy....................................... 178
52. Nieprzewidywalność współczesnej Rosji...................................................... 181
53. Mitteleuropa czy Pax Sovietica?....... 184
54. Czy potrzebny jest „historyczny
kompromis” między Polakami i Rosjanami?............ 187
55. Świat westernu.................................... 190
56. Nowoczesna definicja Europy Środkowej................. 193
57. Polska – Rosja: czy przeszłość stanie się przyszłością?.................................. 196
58. Antyrosyjska retoryka wojenna naszej klasy politycznej tylko przyspieszy dalszą emigrację.................... 203
Ważniejsze książki................................................ 207