Zwierciadło / Opracowanie zbiorowe

„Żeby była jasność – nie jestem teraz w momencie, o którym bym dumnie mówiła, że jestem super pewna siebie albo że właśnie tak chcę zawsze wyglądać, ale jednak cały czas siebie akceptuję i na pewno nie będę się biczować – mówi bohaterka naszej okładki Ewa Farna. – Mam teraz inne priorytety i wierzę w to, że jeśli postawiłabym siebie i swoje ciało na pierwszym miejscu, wyglądałabym inaczej. Na ten moment mam dwójkę dzieci, w tym jedno bardzo małe. To jest dla mnie pierwszorzędna kwestia. Fajnie nie porównywać siebie do innych, po prostu. O wychowaniu: „Będę się starała być otwarta, tak jak otwarci byli moi rodzice, którym nie przyszłoby do głowy, że skoro nie mam dyplomu z uniwersytetu, to nie jestem wystarczająco dobra, żeby iść przez życie. Zwłaszcza że dziś wychowujemy dzieci dla świata, o którym nie mamy pojęcia, jaki będzie”. I o śpiewaniu: „Płytę nazwałam „Umami”, jak piąty smak, ale ten tytuł to też gra słów, ma się kojarzyć ze sformułowaniem „u mamy”, bo dla mnie tym piątym smakiem życia jest właśnie macierzyństwo”.

W naszym Temacie miesiąca tym razem o tęsknocie za wolnym czasem. Mamy obsesję „niemarnowana czasu”. Choć ciągle narzekamy, jak bardzo jesteśmy zapracowane, nie pozwalamy sobie na nic nierobienie. Tymczasem warto się tego nauczyć. Zrozumieć, że to nie czyni mnie najgorszym człowiekiem na świecie. Co pomaga? Choćby stworzenie listy rzeczy, które już tego dnia zrobiłyśmy. Proste sprawy. Że wstałaś rano, pomimo zmęczenia, że zadbałaś o to, by ładnie się ubrać, że odbyłaś ważne spotkanie, że wysłałaś 20 mejli, zaprosiłaś kogoś na lunch, odpaliłaś zmywarkę… Czarno na białym widzisz, ile tego jest. I fajnie jest tak ułożyć swoją codzienność, by się w niej robiło to, co się bardzo albo w miarę lubi. Nie ma idealnych dni, są za to idealne momenty. I o te drugie warto zadbać.

Psycholożka Natalia de Barbaro mówi, żeby dokonywać wyborów z pozycji wolności, a nie lęku. „Dla mnie w sformułowaniu „własny pokój” jest zawarta zarówno moja własna przestrzeń, ale też pokój w innym, drugim znaczeniu – spokoju wewnętrznego. Wewnątrz takiej przestrzeni podejmuje się lepsze decyzje. Zawsze kiedy mam coś trudnego do przekminienia, to albo przegaduję to z mężem, albo wchodzę do swojego pokoju, czyli do siebie”.

„Świetnie sobie radzę też z logicznym myśleniem, z liczeniem i mnożeniem w pamięci, ale generalnie obracam się w obszarach bardziej intuicyjnych, w sferach odczuwania, poczucia połączenia z ludźmi, snów, znaków – mówi Agata Buzek. – Wychodząc rano z domu, biorę dwie chusteczki. Kładę je na siedzeniu w samochodzie obok i zastanawiam się, po co je zabrałam. Potem przez cały dzień coś załatwiam i wieczorem znów wracam do auta po trudnym, złym spotkaniu i zaczynam płakać. Widzę wtedy te chusteczki. Przygotowałam je rano dla siebie wieczornej. Mojej mamie śnią się rzeczy, które przytrafiają się mnie, a jestem 300 km od niej. To jest dla mnie normalna rzeczywistość. Zobaczymy ją na ekranie w roli Hanki w „lluzji” w reżyserii Marty Mironowicz.

Jerzy Skolimowski jest przede wszystkim reżyserem i scenarzystą, ale bywa też aktorem, pisze wiersze, maluje. Każdy jego film to wydarzenie. Przed nami premiera najnowszego, zachwycającego wizualnie i wstrząsającego „IO”, który upomina się o prawa zwierząt. Patrzymy w nim na świat oczyma… osiołka. „Czym się różni „IO” od moich poprzednich filmów? Otóż zdałem sobie sprawę z tego, że podczas kręcenia „IO” po raz pierwszy byłem emocjonalnie zaangażowany w los mojego bohatera” – mówi reżyser.

Grażyna Hase to projektantka, która odmieniła polskie ulice. Z szarością PRL walczyła energią kolorów. Poświęconą jej wystawę „Zawsze w modzie” w Muzeum Warszawy obejrzało niemal 20 tys. widzów. „Pomysły mam, ale to już do szuflady – mówi. – Ciągle nie dokończyłam kolekcji „Czarny kwadrat” inspirowanej Malewiczem. Ale to już nie będą sukienki do noszenia. Może wystawa malarska? Może jeszcze zdążę? Nie chodzi o to, żebym żyła 103 lata, ale o to, jak będę żyła. Poznałam Lodę Halamę siedem lat przed jej śmiercią. Przyjeżdżałam do niej prawie codziennie, około piątej. Leżała. Wchodziło się i słyszało: „Umyj rączki!”. A potem: „Zrób mi drinka!”. Popijała i opowiadała o przyjaźni z Polą Negri, Chaplinem, o pięciu mężach. Chciałabym znów mieć taki dom jak jej, z którego wychodziłabym naładowana optymizmem”.

Polki pochodzenia nigeryjskiego. Siostry. I przyjaciółki. Osi Ugonoh – dietetyczka i modelka. Ogi – kostiumografka, na co dzień edukatorka i influencerka. Mówią o trudnych sprawach. O rasizmie. Z wyboru, ale i z konieczności, bo panuje opinia, że osoba czarnoskóra w białym społeczeństwie reprezentuje wszystkich czarnych. Ale i o tym, że świat się zmienia. Na lepsze.

Uzależnienia. Trudny temat. Mieliśmy erę heroiny, później erę amfetaminy i następującą po niej erę syntetyków, czyli dopalaczy, a teraz przyszła kolej leków przeciwlękowych i nasennych. Leki uspokajające są popularne wśród młodzieży, zwłaszcza dziewczynek, ale też wśród wysoce funkcjonujących dorosłych, w dużej mierze kobiet.

Liczba osób uzależnionych ustabilizowała się w Polsce na stałym poziomie około 15 lat temu. Dziewczynki to jedyna grupa społeczna, w której od kilku lat ta liczba systematycznie rośnie, zwłaszcza jeśli chodzi o leki. O tym, dlaczego tak się dzieje, mówi Maria Banaszak, certyfikowana specjalistka psychoterapii uzależnień, psychoterapeutka w Ośrodku Monar w Głoskowie.

O samodzielnych matkach rozmawiamy z psycholożką i terapeutką Marią Rotkiel. „Kulturowo uwarunkowane jest, że to kobieta bierze na siebie funkcjonowanie całego domu i rodziny. Tylko że ten schemat pochodzi z czasów, kiedy kobiety zajmowały się wyłącznie tym. Współczesna kobieta przeważnie pracuje zawodowo. Bo chce, a nierzadko musi. Mimo to wciąż pokutuje przekonanie, że mężczyzna to ten, który pracuje, a kobieta to ta, która zajmuje się domem. Porównajmy: przeciętna kobieta poświęca na to 5 godzin dziennie, przeciętny mężczyzna od godziny do dwóch godzin w tygodniu! Co kryje się za tym czasem? Kobiety wymieniają: pranie, gotowanie, sprzątanie, zakupy, odrabianie lekcji z dziećmi, itd., a mężczyźni – remont i drobne naprawy. To ja się pytam, ile razy w tygodniu trzeba spakować dziecko do szkoły i wstawić pranie, a ile razy na głowę spada kuchenna szafka?”

Co różni wolność od swawoli? „Rdzeń tych słów jest ten sam, ale istota jest bardzo różna – mówi Bogdan de Barbaro. – Nie jest tak, że wszystko nam wolno. Chociaż byśmy woleli, by tak nie było, to jednak nasza wolność ma swoje ograniczenia. To bardzo ważne i wiąże się z drugą okolicznością wolności, a mianowicie z odpowiedzialnością. Rozumiem to jako proces polegający na wewnętrznych negocjacjach, które mają charakter dyskusji pomiędzy kilkoma głosami. Na przykład jeden głos mówi: „Chcę, żeby mojej ukochanej osobie było dobrze”, inny: „Chcę, żeby mnie było dobrze”, jeszcze inny: „Chcę, by były respektowane zarówno moje wartości, jak i wartości drugiej osoby”. I pomiędzy nimi toczy się gorąca dyskusja, praktycznie codziennie”

Co dzieje się, kiedy kobieta kocha kobietę, tłumaczy seksuolożka Iza Jąderek. „Coraz częściej w kontekście określania seksualności mówimy o płynności seksualnej, czyli zdolności do odpowiadania erotycznie niezależnie od płci osoby. Dotyczy ona najczęściej kobiet. W skrócie i pewnym uproszczeniu polega to na tym, że kobiety, zdecydowanie częściej niż mężczyźni, patrzą w relacji na osobę, poza jej płcią i genitaliami. Czyli kobieta bardziej zakochuje się w człowieku, w jego wartościach, postawach, aniżeli orientuje się tylko na płeć i tylko na tej podstawie wybiera. I nawet jeśli tworzyła relację z mężczyzną, to po jakimś czasie może zdecydować się być z kobietą. I nie potrzebuje siebie nazywać lesbijką albo osobą biseksualną, bo to etykietowanie. Chce tworzyć relację, w której czuje się spełniona”.

Odporność. Słowo od czasu pandemii popularne. O odporności trochę innej – psychoimmunologicznej – rozmawiamy w naszym nowym cyklu z psychoterapeutą Wojciechem Eichelbergerem. Czym ona właściwie jest? „To wpływ psychiki, umysłu na kształtowanie i funkcjonowanie organizmu, a w szczególności na jego zdolność do radzenia sobie z patogenami. Zanim jeszcze rozwinie się psychika, odporność zależy od wielu czynników związanych z różnymi środowiskami kształtującymi architekturę naszych ciał – także poprzez modyfikowanie DNA. Mało tego, eksperymenty genetyków ujawniły, że na liście tych czynników znajdują się też stan umysłu i emocje matki w czasie ciąży i porodu. A być może także umysłu rodziców w momencie zapłodnienia”.

Poza tym:

Góry i morze, urokliwe winnice, romantyczne zamki i niespodzianki. Postprzemysłowe portugalskie miasto Covilha można zwiedzać szlakiem murali stworzonych przez najlepszych twórców street artu z całego świata. Fotoreportaż.

Kuchnia: Martin Gimenez Castro w swojej restauracji Tuna proponuje dania z ryb. Różnych, mimo nazwy znajdziemy tu nie tylko tuńczyka. W wersjach nieoczywistych. I w zgodzie z zasadą zero waste.

Kobieta we wnętrzu – kolorowe i magiczne mieszkanie Magdy Zabierzowskiej na warszawskim Zaciszu. Żadna rzecz nie znalazła się tu przypadkiem, z każdą wiąże się jakaś historia.

Moda na jesień: przyjemne w dotyku strukturalne dzianiny, ciepłe kaszmiry, otulające mięsiste wełny. Wygodne fasony i neutralna paleta barw inspirowana kolorami ziemi. Trudno o lepsze połączenie na jesienne spacery w ostatnich promieniach słońca.

Felietony
20 Maciej Stuhr Oczyma ojczyma
22 Artur Andrus Szwagier Gierka
24 Katarzyna Miller Kobiecy alfabet
26 Szymon Majewski Psychofilowanie
82 Anna Janko Pisane na lustrze
108 Monika Sobień-Górska i Jacek Dubois Inni ludzie
248 Tomasz Jastrun Do poduszki
Na okładce
30 Ewa Farna Pamiątka
Temat miesiąca
42 Dolce far niente Tęsknota za czasem wolnym
Spotkania
50 Jerzy Skolimowski Świadomość współistnienia
56 Grażyna Hase Młode wino
62 Osi i Ogi Ugonoh Aktywistki całe życie
70 Agata Buzek Metamorfozy
76 Mocne wejście Magdaleny Gajewskiej, reżyserki
Życie wewnętrzne
88 W kręgu wartości Ja to wolę
94 Porozmawiajmy o seksie Pora przypływu
100 Rodzicielstwo Jak w matni
104 Budujemy odporność Początek w genetycznym kasynie
Wokół nas
114 Fotoreportaż Murale w Covilhã
122 Zawód: architektka Dom spod kobiecej ręki
128 #Miłośćniewyklucza Kiedy kobieta kocha kobietę
132 Uzależnienie Narkolatki
138 Eko? Logiczne!
Kultura
141 Dzieje się
144 Książki
146 Filmy
148 Seriale
150 W cztery oczy Mrozu
152 Muzyka
154 Rozmowa Przemysław Pilarski
158 Sztuka Barbara Kruger
162 Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
166 Nie przegapcie!
Moda
168 Inspiracje Czas łagodności
176 Na co dzień Strefa komfortu
180 Zoom Sportowa elegancja; Luz blues
188 Aktualności
Uroda
192 Na co dzień Spa w plenerze
200 Pielęgnacja Terapia włosów
202 Pod lupą Akord miejski
204 Nowości
206 Top 10
Zdrowie
212 Przygody ciała Kto pokona parkinsona?
216 Na talerzu Oliwa sprawiedliwa
218 Nowe technologie Robot da Vinci: przyszłość chirurgii
Dom
222 Kobieta we wnętrzu Kolekcjonerka wspomnień
228 Design Popielnice
Kuchnia
230 Przy stole Od głowy do ogona
236 Aperitif Na jesienne wieczory
Inne
12 Zamiast wstępu
18 Listy
28 Istota rzeczy
244 Horoskop
246 Krzyżówka