Kronos 2/2019. Polityczna historia religii / Opracowanie zbiorowe

Kolejny numer kwartalnika „Kronos”, którego tematem jest „śmierć Boga”, koniec religii i perspektywy nowej, postreligijnej epoki:

* Marcel Gauchet, Apogeum i śmierć Boga. Chrześcijaństwo i rozwój Zachodu

* Marcel Gauchet, Nadejście demokracji

* Marcel Gauchet, Kondycja historyczna. Rozmowy z François Azouvi i Sylvainem Pironem

* Michał Warchala o historiozofi i Gaucheta

Ponadto:

Ernst Kantorowicz, Problem średniowiecznej jedności świata

Pierre Legendre o pojęciu tradycji w historiozofi i Kantorowicza

Robert Pawlik o pojęciu sekularyzacji (i sakralizacji) w historiozofi i Kantorowicza

Lorenzo Comensoli Antonini, Gauchet czytelnik Kantorowicza

Bronisław Świderski, Miłość na starość. Fragment powieści

Żyjemy w społeczeństwach po „śmierci Boga”. Ta formuła ma dla Gaucheta sens ściśle socjologiczny. Kres religii nie oznacza jej zaniku, lecz zasadnicze przemieszczenie: u początku dziejów rodzaju ludzkiego religia była fundamentem więzi społecznych, dzisiaj – jest ważnym elementem życia psychicznego, zaspokajając emocjonalne potrzeby jednostki. Najważniejszym argumentem za religią jest poczucie bezsensu i rozpaczy ogarniające człowieka pozbawionego wiary w Boga.

Miejsce chrześcijaństwa w tym ruchomym porządku jest paradoksalne: było ono – zgodnie z formułą Gaucheta – „religią wyjścia z religii”. Chrześcijański monoteizm, umieszczając Boga poza światem i przypisując mu nieskończone atrybuty, doprowadził do odczarowania i desakralizacji rzeczywistości widzialnej. Z kolei wiara w jednostkową nieśmiertelność i ciężar położony na moralnej świadomości jednostki stały się podstawą europejskiego indywidualizmu. Chrześcijaństwo, jego trwająca dwa tysiące lat praca złożyły religię do grobu.

PREZENTACJE

Michał Warchala, Religia, polityka, odczarowanie. Marcel Gauchet w poszukiwaniu natury nowoczesności

Marcel Gauchet, Apogeum i śmierć Boga. Chrześcijaństwo i rozwój Zachodu

Marcel Gauchet, Ostateczny zwrot teologiczno-polityczny nowoczesności

Marcel Gauchet, Kondycja historyczna (fragmenty)

ESEJE

Ernst Hartwig Kantorowicz, Problem średniowiecznej jedności świata

Robert Pawlik, Powstanie państwa jako proces sakralizacji. Ernst H. Kantorowicz w dyskusji z Maxem Weberem i Carlem Schmittem

Lorenzo Comensoli Antonini, Gauchet czyta Kantorowicza. Przyczynki do teorii odczarowania

LITERATURA

Bronisław Świderski, Miłość na starość

Eugenia Prokop -Janiec, (E)migracja i tożsamość w prozie Bronisława Świderskiego

Du Fu, Ballada o wozach wojskowych

Jacek Hajduk, Poeta i jego wiersz

ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ

Tomasz Herbich, Bóg i człowiek. Wokół filozofii Zygmunta Krasińskiego

Zygmunt Krasiński, O stanowisku Polski z Bożych i ludzkich względów (fragmenty)

ANTYKWARIAT

Alexandre Kojève, Nota o Heglu i Heideggerze

RECENZJE I POLEMIKI

Olga Śmiechowicz, Strauss, Arystofanes i Sokrates – Żyd, łysy i brzydal