Zarzuty apelacyjne w procesie cywilnym

Prawidłowe formułowanie zarzutów apelacyjnych to podstawa pracy zawodowej adwokata i radcy prawnego. Dlaczego więc nie uczyć się tego od najlepszych praktyków i teoretyków z najbardziej uznanych ośrodków akademickich w Polsce?

Poznaj kompendium wiedzy na temat możliwości i sposobów korzystania z procesowo dopuszczalnych środków obrony przed niekorzystnymi skutkami wyroku pierwszej instancji. Znajdziesz w nim jedynie zarzuty charakterystyczne dla procesu odwoławczego, co pozwoli Ci skupić się na doskonaleniu warsztatu sporządzania apelacji.

W kolejnych rozdziałach znajdziesz omówienie takich zarzutów, jak:

• błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy,
• niewłaściwe zastosowanie lub niezastosowanie prawa materialnego,
• błędna wykładnia prawa materialnego,
• błędna wykładnia oświadczenia woli,
• wadliwe rozłożenie ciężaru dowodów,
• naruszenie przepisów postępowania,
• uchybienie regułom prekluzji dowodowej,
• naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów,
• brak interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia,
• wadliwe uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia,
• nierozpoznanie istoty sprawy,
• nieważność postępowania.

Dzięki prawidłowo przyjętej strategii apelacyjnej możesz nie tylko skrócić czas trwania postępowania, ale także uzyskać satysfakcjonujące rozstrzygnięcie sądu odwoławczego. Publikacja pomoże osiągnąć sukces każdemu pełnomocnikowi procesowemu. Będzie przydatna także sędziom, referendarzom sądowym i asystentom: czyli wszystkim tym, na których spoczywa obowiązek umiejętności prawidłowego odczytania zarzutów i oceny ich zasadności.

Wykaz skrótów | str. 11
Wprowadzenie  | str. 13

Rozdział I
Zarzuty apelacyjne – zagadnienia ogólne  | str. 17
Przemysław Telenga
1. Uwagi wprowadzające  | str. 17
2. Pojęcie, znaczenie i rodzaje zarzutów apelacyjnych  | str.  18
3. Wymogi formalne podniesienia zarzutów apelacyjnych  | str. 26
4. Podsumowanie  | str.  29

Rozdział II
Zarzut błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy | str. 31
Bartosz Trocha
1. Uwagi wprowadzające  | str. 31
2. Uwagi pojęciowe  | str. 32
3. Istota zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy  | str. 49
3.1. Założenia wstępne  | str. 49
3.2. Przegląd zapatrywań na istotę zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy  | str. 51
3.3. Próba własnego ujęcia istoty zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy  | str. 67
3.4. Próba klasyfikacji przypadków błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy  | str. 71
3.4.1. Błędy na etapie gromadzenia i weryfikacji istotności twierdzeń o faktach  | str.  71
3.4.2. Błędy na etapie weryfikacji prawdziwości uznanych za istotne twierdzeń o faktach . | str.  74
3.4.3. Błędy na etapie ustalania sensu stricto stanu faktycznego sprawy  | str. 76
3.5. Zarzut błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy a inne zarzuty apelacyjne  | str. . 80
4. Charakter zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy  | str. 82
5. Zgłoszenie zarzutu błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy  | str. 89
5.1. Konstrukcja zarzutu  | str.  89
5.2. Konstrukcja uzasadnienia zarzutu | str.  95
5.3. Postępowanie w razie uchybienia wymogom zgłoszenia zarzutu  | str.  96
5.4. Modyfikacja zarzutu  | str. 99
6. Podsumowanie  | str. 99

Rozdział III
Zarzut niewłaściwego zastosowania lub niezastosowania prawa materialnego  | str.  101
Krzysztof Drozdowicz
1. Uwagi wprowadzające  | str. 101
2. Niewłaściwe zastosowanie lub niezastosowanie prawa materialnego w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego  | str.  101
3. Prawo materialne w kontekście jego niewłaściwego zastosowania lub niezastosowania  | str. 104
4. Zarzut niewłaściwego zastosowania lub niezastosowania prawa materialnego w praktyce sądowej  | str. 106
5. Zarzut niewłaściwego zastosowania prawa materialnego a zarzut błędnej wykładni prawa  | str. 110
6. Podsumowanie  | str.  111

Rozdział IV
Zarzut błędnej wykładni prawa materialnego  | str.  113
Paweł Wrzaszcz
1. Uwagi wprowadzające  | str. 113
2. Błędna wykładnia prawa materialnego jako zarzut procesowy | str. 113
3. Pojęcie błędnej wykładni prawa materialnego | str.  114
4. Warunki powoływania się na zarzut błędnej wykładni prawa materialnego  | str. 116
5. Błąd a wykładnia  | str. 117
6. Zasady dokonywania prawidłowej wykładni prawa materialnego  | str.  120
7. Rola doktryny i judykatury przy dokonywaniu wykładni prawa materialnego  | str. 123
8. Formułowanie zarzutu błędnej wykładni prawa materialnego | str.  124
9. Podsumowanie . | str.  127

Rozdział V
Zarzut błędnej wykładni oświadczenia woli  | str. 129
Aleksandra Partyk
1. Uwagi wprowadzające  | str.  129
2. Istota oświadczenia woli  | str. . 131
3. Uzewnętrznienie oświadczenia woli  | str. 133
4. Wykładnia oświadczeń woli  | str. 135
5. Ograniczenia dowodowe  | str. 138
6. Sytuacja konsumenta przy ocenie wykładni oświadczeń woli  | str. 40
7. Zarzuty apelacyjne odnoszące się do sfery oświadczeń woli oraz ich wykładni  | str.  143
8. Podsumowanie . | str.  148

Rozdział VI
Zarzut wadliwego rozłożenia ciężaru dowodu  | str. 151
Ireneusz Wolwiak
1. Uwagi wprowadzające  | str. 151
2. Ciężar dowodu . | str. 154
2.1. Uwagi ogólne  | str.  154
2.2. Pojęcie ciężaru dowodu  | str. 158
2.3. Procesowy ciężar dowodu  | str. 159
2.4. Materialnoprawny ciężar dowodu  | str. 162
3. Zmiana reguły ciężaru dowodu  | str.  166
3.1. Uwagi wstępne .  | str.  166
3.2. Domniemanie prawne  | str.  170
3.3. Domniemanie faktu  | str. 175.
3.4. Domniemanie z dokumentu  | str.   177
3.5. Reguła ciężaru dowodu w przepisach szczególnych  | str. 180
3.6. Dowód prima facie  | str. 185
4. Zgłoszenie zarzutu wadliwego rozłożenia ciężaru dowodu  | str. 190
4.1. Granice rozpoznania apelacji  | str. 190
4.2. Zarzut naruszenia przepisu art. 232 k.p.c. | str. 192
4.3. Zarzut naruszenia regulacji art. 6 k.c.  | str.  196
5. Podsumowanie  | str. 202

Rozdział VII
Zarzut naruszenia przepisów postępowania  | str.  205
Arkadiusz Bieliński
1. Uwagi wprowadzające  | str. . 205
2. Uchybienia procesowe w ogólności  | str. 208
3. Zastrzeżenia do protokołu (art. 162 k.p.c.)  | str.  214
4. Podsumowanie  | str. 217

Rozdział VIII
Zarzut uchybienia regułom prekluzji dowodowej  | str. 219
Olimpia Marcewicz-Kochnio
1. Uwagi wprowadzające  | str.  219
2. Pojęcie prekluzji dowodowej  | str.  219
3. Terminy (momenty) koncentracyjne  | str. 221
4. Okoliczności usprawiedliwiające późniejsze powoływanie faktów i dowodów  | str. 226
5. Twierdzenia, fakty i zarzuty  | str. 229
6. Skutki uchybienia regułom prekluzji dowodowej  | str. 230
7. Prekluzja dowodowa a przepis art. 162 k.p.c. | str.  232
8. Naruszenie przepisów o prekluzji dowodowej wyłącznie na zarzut strony  | str. 233
9. Celowość zgłoszenia zarzutu uchybienia regułom prekluzji dowodowej  | str. 234
10. Podsumowanie  | str.  237

Rozdział IX
Zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów    | str. 239
Magdalena Rzewuska
1. Uwagi wprowadzające |  str. 239
2. Istota i cele zasady swobodnej oceny dowodów   | str. 240
3. Granice swobodnej oceny dowodów   | str.  246
4. Formułowanie zarzutu swobodnej oceny dowodów   | str.  249
5. Zastosowanie zasady swobodnej oceny dowodów do wybranych środków dowodowych   | str. 254
5.1. Dowody z dokumentu prywatnego i dokumentu urzędowego  | str. 54
5.2. Dowód z opinii biegłego   | str.  254
5.3. Dowód z zeznań świadków   | str. 257
5.4. Dowody o charakterze przyrodniczym   | str.  260
6. Podsumowanie  | str.  261

Rozdział X
Zarzut braku interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia  | str. 263
Andrzej Olaś
1. Uwagi wprowadzające .  | str. 263
2. Istota i charakter prawny interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia   | str. 265
2.1. Uwagi wstępne   | str. 265
2.2. Rys historycznoprawny  | str. 266
2.3. Stanowisko judykatury  | str.  268
3. Zarzut braku interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia a badanie przez sąd przesłanek dopuszczalności zaskarżenia apelacją ex offi cio   | str.  271
4. Treść, forma i granice czasowe zarzutu braku interesu prawnego w zaskarżeniu orzeczenia   | str. 272
5. Podsumowanie .  | str.  276

Rozdział XI
Zarzut wadliwego uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia  | str. 279
Maciej Rzewuski
1. Uwagi wprowadzające   | str. 279
2. Rola uzasadnienia orzeczenia sądowego   | str.  280
3. Budowa uzasadnienia wyroku  | str. 281
3.1. Uwagi ogólne   | str.  281
3.2. Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia   | str. 282
3.3. Podstawa prawna rozstrzygnięcia   | str. 283
4. Cechy uzasadnienia wyroku   | str. 285
4.1. Zwięzłość .  | str. 285
4.2. Transparentność   | str. 286
4.3. Merytoryczność   | str. 287
5. Istota zarzutu wadliwego uzasadnienia orzeczenia   | str.  288
5.1. Brak możliwości poddania rozstrzygnięcia kontroli instancyjnej  | str.  288
5.2. Braki konstrukcyjne uzasadnienia orzeczenia .  | str. 290
5.3. Brak możliwości poznania motywów rozstrzygnięcia   | str. 294
5.4. Brak możliwości odczytania stanu faktycznego lub stanu prawnego sprawy   | str. 297
5.5. Braki w zakresie czytelności lub zrozumiałości uzasadnienia wyroku   | str. 02
5.6. Nierozpoznanie istoty sprawy   | str. 304
6. Podsumowanie   | str. 307

Rozdział XII
Zarzut nierozpoznania istoty sprawy   | str.  309
Aneta Mendrek
1. Uwagi wprowadzające  | str. 309
2. Pojęcie nierozpoznania istoty sprawy   | str. 310
3. Nierozpoznanie istoty sprawy jako przedmiot zarzutu apelacyjnego  | str.  315
3.1. Formułowanie zarzutu nierozpoznania istoty sprawy   | str.  315
3.2. Uwzględnienie przez sąd z urzędu faktu nierozpoznania istoty sprawy   | str. 317
3.3. Nierozpoznanie istoty sprawy w postępowaniu uproszczonym .  | str. 318
4. Nierozpoznanie istoty sprawy a inne wady postępowania przed sądem pierwszej instancji .  | str. 322
4.1. Nierozpoznanie istoty sprawy a brak rozstrzygnięcia o roszczeniu lub jego części   | str. 322
4.2. Nierozpoznanie istoty sprawy a nieważność postępowania   | str. 322
4.3. Nierozpoznanie istoty sprawy a naruszenie prawa materialnego oraz błędy w zakresie ustalania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia   | str. 323
5. Nierozpoznanie istoty sprawy z perspektywy naczelnych zasad wymiaru sprawiedliwości   | str. 328
6. Kontrola kasatoryjnych orzeczeń sądu drugiej instancji   | str.  330
7. Przypadki nierozpoznania istoty sprawy .  | str. 333
7.1. Nierozpoznanie istoty sprawy w kontekście zarzutu potrącenia .  | str. 333
7.2. Nierozpoznanie istoty sprawy jako konsekwencja uwzględnienia upływu terminu zawitego lub terminu przedawnienia   | str. 335
7.3. Nierozpoznanie istoty sprawy jako konsekwencja wadliwej oceny legitymacji procesowej   | str. 337
7.4. Nierozpoznanie istoty sprawy jako konsekwencja błędnego przyjęcia braku wymagalności roszczenia   | str.  338
7.5. Nierozpoznanie istoty sprawy w przypadku zgłoszenia żądania ewentualnego .  | str.  339
7.6. Nierozpoznanie istoty sprawy a rażące wady uzasadnienia orzeczenia   | str.  340
7.7. Inne przypadki nierozpoznania istoty sprawy   | str.  342
8. Podsumowanie   | str. 344

Rozdział XIII
Zarzut nieważności postępowania cywilnego   | str. 347
Joanna May
1. Uwagi wprowadzające .  | str.  347
2. Nieważność postępowania jako zarzut apelacyjny   | str.  348
3. Klasyfikacja przyczyn nieważności postępowania   | str. 350
3.1. Uwagi wstępne .  | str.  350
3.2. Zarzut braku jurysdykcji krajowej   | str. 352
3.3. Zarzut niedopuszczalności drogi sądowej  | str. 353
3.4. Zarzut braku zdolności sądowej lub procesowej strony, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego  | str.  356
3.5. Zarzut braku należytego umocowania pełnomocnika strony   | str. 360
3.6. Zarzut stanu zawisłości sprawy   | str. 361
3.7. Zarzut powagi rzeczy osądzonej   | str. 63
3.8. Zarzut sprzeczności składu sądu orzekającego z przepisami prawa  | str.  365
3.9. Zarzut udziału w rozpoznaniu sprawy sędziego wyłączonego z mocy ustawy   | str. 367
3.10. Zarzut pozbawienia strony możności obrony swych praw   | str. 369
3.11. Zarzut orzekania przez sąd rejonowy w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu   | str.  372
4. Podsumowanie   | str.  373
Bibliografia   | str.  375
O autorach  | str.  395