Wierzytelność a rzeczowe zabezpieczenia na nieruchomości / Sebastian Kostecki

Książka zawiera aktualną wykładnię polskich przepisów o hipotece oraz pogłębioną analizę prawnoporównawczą tej instytucji, długu gruntowego i innych zabezpieczeń na nieruchomościach występujących w najważniejszych europejskich systemach prawnych. Uwzględnia najnowszą literaturę polską i obcojęzyczną oraz najistotniejsze orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczące omawianej tematyki. Szczególnie interesujący dla czytelników powinien być rozdział poświęcony poszukiwaniu idealnego zabezpieczenia na nieruchomości, w którym zaprezentowano najnowsze tendencje w zakresie rzeczowych zabezpieczeń wierzytelności w systemach prawa kontynentalnego.



Wykaz skrótów 9
Słowo wstępne 15
Rozdział 1 Modele zabezpieczeń na nieruchomości w ujęciu historycznym i prawnoporównawczym 19
1.1. Rys historyczny zabezpieczeń wierzytelności na nieruchomości 19
1.2. Prace nad zmianą przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece 23
1.3. Konstrukcja przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie 31
1.4. Hipoteka w ogólności 38
1.5. Dług gruntowy (Grundschuld) 45
1.6. List dłużny (Schuldbrief) i list rentowy (Gült) 53
1.7. Podsumowanie 57
Rozdział 2 Wierzytelność zabezpieczona prawem zastawniczym 59
2.1. Uwagi wprowadzające i prawnoporównawcze 59
2.2. Oznaczenie zabezpieczonej wierzytelności 64
2.3. Dopuszczalność zabezpieczenia wierzytelności naturalnej 76
2.4. Zabezpieczenie kilku wierzytelności tego samego wierzyciela 80
2.5. Zabezpieczenie kilku wierzytelności różnych wierzycieli 89
2.6. Zabezpieczenie wierzytelności przyszłej 96
2.7. Domniemanie istnienia wierzytelności 101
2.8. Zmiany w zakresie zabezpieczonej wierzytelności 107
2.8.1.Uwagi prawnoporównawcze 107
2.8.2. Zmiana treści wierzytelności hipotecznej 112
2.8.3. Podstawienie wierzytelności hipotecznej 115
2.9. Podsumowanie 122
Rozdział 3 Powstanie, treść i zakres zabezpieczenia 124
3.1. Uwagi wprowadzające i prawnoporównawcze 124
3.2. Powstanie hipoteki w prawie polskim 132
3.3. Treść prawa zastawniczego 135
3.3.1.Uwagi wstępne 135
3.3.2. Zasada pierwszeństwa 136
3.3.3. Charakter prawny odpowiedzialności właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym 142
3.4. Zakres zabezpieczenia prawem zastawniczym 151
3.4.1.Uwagi wstępne i prawnoporównawcze 151
3.4.2. Zabezpieczenie roszczeń o świadczenia uboczne 155
3.4.3. Granice zabezpieczenia roszczeń o świadczenia uboczne 158
3.4.4.Nadzabezpieczenie hipoteczne 163
3.5. Podsumowanie 165
Rozdział 4 Przeniesienie zabezpieczonej wierzytelności 168
4.1. Uwagi wprowadzające i prawnoporównawcze 168
4.2. Przelew wierzytelności a przeniesienie hipoteki w prawie polskim 173
4.3. Cesja wierzytelności zabezpieczonej hipoteką zwykłą powstałą przed 20 lutego 2011 r. 180
4.4. Warunki przeniesienia zabezpieczonej wierzytelności 183
4.5. Modyfikacje stosunku prawnego między cesjonariuszem i dłużnikiem wynikające z przeniesienia wierzytelności hipotecznej 189
4.6. Przeniesienie wierzytelności i jej zabezpieczenia w świetle przepisów o rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych 193
4.6.1.Uwagi prawnoporównawcze 193
4.6.2. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych a przeniesienie hipoteki w prawie polskim 201
4.6.2.1. Uwagi wstępne 201
4.6.2.2. Przesłanka odpłatności rozporządzenia 205
4.6.2.3. Przesłanka braku złej wiary cesjonariusza wierzytelności hipotecznej 206
4.6.3. Skutki prawne zastosowania rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych 209
4.7. Przelew roszczenia o należności uboczne od wierzytelności zabezpieczonej hipoteką 213
4.8. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką wynikającej z dokumentu zbywalnego przez indos lub z dokumentu na okaziciela 219
4.9. Podsumowanie 223
Rozdział 5 Wygaśnięcie wierzytelności i jej zabezpieczenia 226
5.1. Uwagi wprowadzające i prawnoporównawcze 226
5.2. Wygaśnięcie wierzytelności hipotecznej w prawie polskim 244
5.2.1. Dobrowolne zaspokojenie wierzytelności hipotecznej 244
5.2.1.1. Możliwość zabezpieczenia kolejnej wierzytelności po wygaśnięciu pierwotnej wierzytelności hipotecznej 247
5.2.1.1.1.Uwagi prawnoporównawcze 247
5.2.1.1.2. Hipoteka zabezpieczająca nową wierzytelność hipoteczną (art. 94 u.k.w.h.) 250
5.2.1.2. Hipoteka zabezpieczająca kilka wierzytelności (art. 941 u.k.w.h.) 253
5.2.1.3. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego przez dłużnika osobistego niebędącego dłużnikiem rzeczowym (art. 97 u.k.w.h.) 253
5.2.1.4. Przejście hipoteki na właściciela nieruchomości współobciążonej hipoteką łączną (art. 98 u.k.w.h.) 260
5.3. Wykreślenie wygasłej hipoteki z księgi wieczystej 261
5.4. Przymusowe zaspokojenie zabezpieczonej wierzytelności 264
5.4.1.Uwagi wstępne 264
5.4.2.Wymagalność wierzytelności hipotecznej 268
5.4.3. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu hipoteki w sądowym postępowaniu egzekucyjnym 271
5.4.4. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu hipoteki w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym 279
5.4.5. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu hipoteki w postępowaniu upadłościowym 281
5.5. Skutki wygaśnięcia zabezpieczenia 285
5.5.1.Uwagi wstępne 285
5.5.2. Zasada posuwania się zabezpieczeń naprzód 286
5.5.3. Zasada stałych miejsc 289
5.5.4.Hipoteka właściciela 291
5.5.5. Rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym 296
5.6. Podsumowanie 303
Rozdział 6 Idealne zabezpieczenie na nieruchomości? 306
Bibliografia 315
Orzecznictwo 335
Indeks rzeczowy 339