Vat w partnerstwie publiczno-prywatnym / Katarzyna Feldo

Monografia jest jedyną publikacją na rynku krajowym oraz europejskim przedstawiającą na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług zagadnienie podmiotowości prawnopodatkowej organów władzy publicznej w przypadku realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno- prywatnego. .. Odbiorcami książki są: praktycy prawa, tj. doradcy podatkowi, radcowie prawni, sędziowie; podmioty sektora publicznego, w tym ministerstwa i jednostki samorządu terytorialnego; przedsiębiorcy, którzy zawierają transakcje z podmiotami z sektora publicznego. Do najważniejszych walorów pracy zaliczam: oryginalne, nowatorskie i szerokie ujęcie tematyki z wielowątkową prezentacją i rzetelną analizą oraz oceną zarówno wspólnotowych, jak i polskich regulacji prawnych; wysoki merytoryczny poziom rozważań Autorki, niepomijanie przez Nią, a wręcz przeciwnie świadome eksponowanie trudnych i kontrowersyjnych zagadnień; konstruktywne, często krytyczne, konkluzje końcowe wieńczące rozprawę i zgłoszone konkretne propozycje zmian zarówno w przepisach Unii Europejskiej, jak i polskiej ustawy podatkowej; solidną podbudowę źródłową rozprawy w postaci bogatej literatury, w tym w znacznej mierze obcojęzycznej, imponującego przeglądu orzecznictwa ETS (97 orzeczeń), a także orzeczeń krajowych sądów; wyjątkową dbałość o jasność i precyzję wywodów, o język i styl opracowania, co sprawia, że recenzowaną rozprawę poświęconą zawiłej problematyce czyta się z prawdziwym zainteresowaniem i przyjemnością . Z recenzji prof. dr hab. Alicji Pomorskiej

bWykaz skrótów 13
Wprowadzenie 17
Rozdział I Organy władzy publicznej jako podatnicy w świetle przepisów dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 23
1. Przesłanki warunkujące uznanie organu władzy publicznej za podatnika podatku od wartości dodanej 23
1.1. Uwagi wprowadzające 23
1.2. Definicja podatnika podatku od wartości dodanej 24
1.3. Działalność gospodarcza a status podatnika 31
1.4. Uznanie za działalność gospodarczą transakcji wykonywanych okazjonalnie 39
1.5. Osoby dokonujące dostawy nowego środka transportu jako podatnicy podatku od wartości dodanej 41
2. Rodzaje działalności podejmowanych przez organy władzy publicznej 43
2.1. Uwagi wprowadzające 43
2.2. Działalność podejmowana w ramach władztwa publicznego 45
2.3. Działalność wykonywana w zakresie użyteczności publicznej 49
2.4. Działalność natury komercyjnej 52
3. Kryteria wyłączeń organów władzy publicznej z grupy podatników podatku od wartości dodanej 53
3.1. Podstawowa zasada: opodatkowanie czy wyłączenie z opodatkowania? 53
3.2. Posiadanie statusu organu władzy publicznej 57
3.3. Publicznoprawny charakter czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej 59
4. Kryteria decydujące o uznaniu organów władzy publicznej za podatników podatku od wartości dodanej 63
4.1. Naruszenie zasad konkurencji na rynku wspólnotowym 63
4.1.1. Zasada ochrony konkurencji 63
4.1.2. Cele europejskiego prawa konkurencji 66
4.1.3. Znaczące zakłócenia konkurencji w następstwie działań organów władzy publicznej 68
4.2. Wykonywanie czynności wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 73
5. Prawne i ekonomiczne skutki przepisów dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej 77
5.1. Konsekwencje natury prawnej 77
5.2. Konsekwencje natury ekonomicznej 82
6. Podsumowanie 85
Rozdział II Organy władzy publicznej jako podatnicy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług 88
1. Przesłanki warunkujące uzyskanie statusu podatnika podatku od towarów i usług 88
1.1. Uwagi wprowadzające 88
1.2. Definicja podatnika podatku od towarów i usług 90
1.2.1. Podatnik a podmiot zobowiązany do zapłaty podatku 90
1.2.2. Podmiotowy zakres pojęcia "podatnik" w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług 92
1.3. Prowadzenie działalności gospodarczej jako niezbędna przesłanka posiadania statusu podatnika podatku od towarów i usług 95
1.3.1. Podmiotowy i przedmiotowy zakres pojęcia "działalność gospodarcza" 95
1.3.2. Czynności wykonywane sporadycznie a działalność gospodarcza 98
1.3.3. Samodzielność prowadzenia działalności gospodarczej 102
1.3.4. Cel i rezultat działalności gospodarczej 104
2. Szczególne regulacje dotyczące uznania organów władzy publicznej za podatników podatku od towarów i usług 105
2.1. Definicja organów władzy publicznej 105
2.2. Historyczne kształtowanie się zasad dotyczących przyznania organom władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług 109
2.3. Przesłanki warunkujące wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatników podatku od towarów i usług 116
2.3.1. Posiadanie statusu organu władzy publicznej 116
2.3.2. Działalność publiczna organów władzy publicznej jako niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług 118
2.3.3. Czynności organów władzy publicznej wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych 122
3. Podmiotowość prawnopodatkowa organów władzy publicznej 126
3.1. Rozbieżności w podejściu do podmiotowości prawnopodatkowej organów władzy publicznej 126
3.2. Przyczyny rozbieżności w zakresie podmiotowości prawnopodatkowej organów władzy publicznej 128
3.3. Gmina czy urząd gminy podatnikiem podatku od towarów i usług? 131
4. Wpływ prawa ochrony konkurencji na przyznanie organom władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług 136
4.1. Brak znaczącego zakłócenia konkurencji jako przesłanka wyłączająca organy władzy publicznej z kręgu podatników podatku od towarów i usług 136
4.2. Adresaci norm prawa ochrony konkurencji 138
4.2.1. Przedsiębiorcy jako adresaci norm prawa ochrony konkurencji 138
4.2.2. Definicja pojęcia przedsiębiorcy 139
4.2.3. Organ władzy publicznej jako przedsiębiorca 143
5. Podsumowanie 145
Rozdział III Podmiotowość prawnopodatkowa w podatku od towarów i usług w przypadku realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego 149
1. Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma realizacji zadań organów władzy publicznej 149
1.1. Definicja partnerstwa publiczno-prywatnego 149
1.2. Partnerstwo publiczno-prywatne jako instrument realizacji polityki organów władzy publicznej 153
1.3. Zarys historyczny przedsięwzięć realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego na świecie 155
1.4. Stopień realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce 160
1.5. Prawne aspekty partnerstw publiczno-prywatnych 167
1.5.1. Prawne podstawy funkcjonowania partnerstwa publiczno-prywatnego w Europie 167
1.5.2. Prawne podstawy funkcjonowania partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce 169
2. Kryteria klasyfikacji przedsięwzięć realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego 171
3. Znaczenie posiadania przez organ władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług dla realizacji przedsięwzięć w ramach partnerstwa publicznoprywatnego 175
4. Formy wynagradzania partnera prywatnego w umowach o partnerstwie publiczno-prywatnym a status organu władzy publicznej jako podatnika podatku od towarów i usług 178
4.1. Formy wynagradzania partnera prywatnego jako kluczowy element umów o partnerstwie publiczno-prywatnym 178
4.1.1. Płatność za dostępność usługi dla użytkowników końcowych 179
4.1.2. Bezpośredni pobór opłat od użytkowników końcowych 192
4.1.3. Płatność według rzeczywistego wykorzystania (tzw. myto ukryte lub opłaty ukryte) 197
5. Wpływ posiadania przez organ władzy publicznej statusu podatnika na uznawanie podatku od towarów i usług za wydatek kwalifikowany 199
6. Podsumowanie 204
Rozdział IV Zakres harmonizacji polskich przepisów dotyczących przyznania organom władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług z przepisami dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 207
1. Przyczyny i podstawy prawne wprowadzenia wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 207
1.1. Idea harmonizacji systemu podatków pośrednich w Unii Europejskiej 207
1.2. Zobowiązanie Polski do dostosowania ustawodawstwa w zakresie podatku od towarów i usług do regulacji wspólnotowych 212
2. Rozbieżności polskich przepisów z prawem wspólnotowym w zakresie uznania organu władzy publicznej za podatnika podatku od towarów i usług 215
2.1. Uwagi wprowadzające 215
2.2. Pojęcie "organy władzy publicznej" w ustawie o podatku od towarów i usług a sformułowanie "krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego" w dyrektywie 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 216
2.3. Zwolnienie z opodatkowania czynności wykonywanych w ramach zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego 218
2.4. Otrzymywanie przez organy władzy publicznej wynagrodzenia z tytułu wykonywania czynności, dla potrzeb których zostały one powołane 223
2.5. Przyznanie organom władzy publicznej statusu podatnika podatku od towarów i usług a wykonywanie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych 225
2.6. Kryterium "znaczącego zakłócenia konkurencji" 226
2.7. Brak implementacji uregulowań nakazujących traktowanie organów władzy publicznej jako podatników w przypadku wykonywania czynności wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 227
2.8. Nieuznawanie za podatników podatku od towarów i usług organów władzy publicznej wykonujących czynności zwolnione przedmiotowo z opodatkowania 228
3. Prawo podatników podatku od towarów i usług do bezpośredniego stosowania przepisów dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 229
4. Odpowiedzialność odszkodowawcza państwa na skutek niewłaściwej transpozycji normy prawa wspólnotowego 234
5. Podsumowanie 239
Rozdział V Kierunki zmian legislacyjnych w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej 242
1. Opodatkowanie czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej na przykładzie wybranych państw 242
1.1. Rozwiązania prawne obowiązujące w Kanadzie 243
1.2. Rozwiązania prawne obowiązujące w Norwegii 245
1.3. Rozwiązania prawne obowiązujące w Australii i Nowej Zelandii 246
1.4. Rozwiązania prawne obowiązujące w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej 247
1.5. Rozwiązania prawne obowiązujące w Chińskiej Republice Ludowej 249
1.6. Rozwiązania prawne obowiązujące w Danii, Finlandii, Szwecji, Holandii, Wielkiej Brytanii 250
2. Przesłanki przemawiające za nowelizacją art. 13 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 252
2.1. Zapewnienie realizacji zasady neutralności opodatkowania podatkiem od wartości dodanej 252
2.2. Eliminacja zakłóceń konkurencji pomiędzy podmiotami z sektora publicznego i prywatnego 256
2.3. Wzrost jakości świadczonych usług należących do zadań organów władzy publicznej 258
2.4. Usunięcie wątpliwości w zakresie przypisywania organom władzy publicznej statusu podatnika podatku od wartości dodanej 259
3. Propozycje zmian legislacyjnych dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz ich skutki 260
3.1. Wprowadzenie mechanizmu zwrotu podatku od wartości dodanej 260
3.2. Wprowadzenie zasady pełnego opodatkowania czynności wykonywanych przez organy władzy publicznej 265
4. Propozycje zmian legislacyjnych w polskich przepisach dotyczących podatku od towarów i usług oraz ich skutki 270
5. Podsumowanie 274
Zakończenie 279
Załączniki 285
Bibliografia 289