Skradziona kultura. Jak Zachód wykorzystuje cudzą własność intelektualną / Katarzyna Grzybczyk

W książce przedstawiono problem przywłaszczenia kulturowego, czyli wykorzystywania cudzego dziedzictwa niematerialnego. Każdy rozdział opracowania zawiera omówienie innej dziedziny życia (m.in. mody, reklamy, muzyki, filmu, sportu, turystyki), w której dochodzi do przywłaszczenia takich dóbr kultury jak: tradycja, zwyczaje, symbole, wartości, a nawet skojarzenia.

 Książka zawiera liczne, opatrzone ilustracjami, przykłady przywłaszczenia kulturowego związane m.in. z:
•wykorzystaniem wizerunku rdzennej ludności w reklamie,
•prezentacją potraw na blogach kulinarnych,
•kreowaniem postaci filmowych.

W publikacji omówiono też niebezpieczeństwo zaniku lub erozji wiedzy tradycyjnej i folkloru, które w wielu miejscach na świecie stają się jedynie atrakcją turystyczną, przedstawieniem pozbawionym pierwotnych znaczeń lub rodzą skojarzenia z produktem, producentem czy reklamą. Autorka zwraca uwagę na konieczność wypracowania skutecznych, międzynarodowych instrumentów prawnych chroniących tradycyjny folklor.

Wykaz skrótów | str. 9

Wprowadzenie 11

Rozdział I Przywłaszczenie kulturowe | str.  23
1. Pojęcie przywłaszczenia kulturowego | str.  25
2. Regulacje prawne | str. 43

Rozdział II Przywłaszczenia kulturowe w modzie | str.  65
1. Uwagi wprowadzające | str.  67
2. Kultura latynoska | str.  72
3. Kultura rdzennych Amerykanów | str.  86
4. Kultura orientalna | str.  93
5. Kultura afrykańska | str.  101
6. Kultura Maorysów | str.  106
7. Inne przypadki zawłaszczeń | str.  108
8. Podsumowanie | str.  114

Rozdział III Przywłaszczenia kulturowe w reklamie | str.  119
1. Uwagi wprowadzające | str.  121
2. Elementy maoryskie w reklamie | str.  122
3. Artefakty kulturowe w reklamie | str.  126
4. Wizerunek rdzennej ludności w reklamie | str.  135
5. Podsumowanie | str.  142

Rozdział IV Przywłaszczenia w muzyce | str.  145
1. Uwagi wprowadzające | str.  147
2. Hip-hop | str.  149
3. Inne przywłaszczenia kulturowe | str.  153
4. Podsumowanie | str.  158

Rozdział V Przywłaszczenia kulturowe w filmach | str.  161
1. Uwagi wprowadzające | str.  163
2. Whitewashing | str.  164
3. Stereotypy kulturowe w filmach | str.  176
4. Podsumowanie | str.  181

Rozdział VI Przywłaszczenia z domeny publicznej – opowieści Walta Disneya | str.  185
1. Uwagi wprowadzające | str.  187
2. Rasistowskie stereotypy | str.  190
3. „Okradanie” domeny publicznej | str. 192
4. Podsumowanie | str.  198

Rozdział VII Kulinarne przywłaszczenia kulturowe | str.  203
1. Uwagi wprowadzające | str.  205
2. Blogerzy kulinarni | str.  207
3. Branding produktów spożywczych | str.  209
4. Podsumowanie | str.  214

Rozdział VIII Przywłaszczenia w sporcie i e-sporcie | str.  215
1. Uwagi wprowadzające | str.  217
2. Stereotypy w sporcie | str.  218
3. Zakazy dyskryminacji | str.  220
4. Modelowy mit mniejszości | str.  223
5. Komercjalizacja sportu | str.  224
6. Podsumowanie | str.  226

Rozdział IX Przywłaszczenie kulturowe w świecie zabawek | str.  227
1. Uwagi wprowadzające | str.  229
2. Lalki Barbie | str.  232
3. Figurki Lego | str.  234
4. Podsumowanie | str.  237

Rozdział X Przywłaszczenia kulturowe w turystyce | str.  239
1. Uwagi wprowadzające | str.  241
2. Slumming | str.  244
3. Tworzenie fałszywych atrakcji | str.  245
4. Podsumowanie | str.  253

Rozdział XI Przywłaszczenia kulturowe w krajach azjatyckich | str.  255
1. Uwagi wprowadzające | str.  257
2. Azjatycka różnorodność kulturowa | str.  259
3. Oskarżenia wobec Azjatów | str.  263
4. Podsumowanie | str.  265

Zakończenie | str.  269

Bibliografia | str.  271