Istnieją różne opinie w zakresie powiązań pomiędzy rynkami finansowymi a gospodarką. Rozważana jest zarówno rola służebna, jak i nadrzędna rynków finansowych względem sfery realnej. Wskazuje się również na występowanie zależności dwustronnych pomiędzy sferą finansową a gospodarką. Relacja pomiędzy rynkami finansowymi a gospodarką realną najbardziej uwidacznia się w okresach destabilizacji. Skłania to do głębszego zastanowienia nad rzeczywistymi powiązaniami pomiędzy obiema strukturami. Wydaje się, że prowadzone na ten temat rozważania mogą mieć istotne znaczenie dla przyszłej polityki makroekonomicznej, jak i kwestii nadzoru nad rynkami finansowymi.
Autorzy niniejszej pracy zbiorowej podjęli problematykę związków pomiędzy sferą finansową i gospodarczą. Zakres publikacji obejmuje wybrane aspekty z dziedziny teorii i praktyki rynków finansowych oraz ekonomii i polityki gospodarczej. Celem opracowania jest prezentacja wyników badań w obszarze funkcjonowania rynków finansowych i gospodarki.
Praca podzielona została na trzy części. W pierwszej zaprezentowane zostały treści z zakresu polityki gospodarczej. W drugiej części uwaga autorów skupiła się na funkcjonowaniu współczesnych rynków finansowych. W ostatniej części przedmiotem rozważań są zagadnienia związane z instrumentami i usługami finansowymi.
Wstęp 11
Część I
Polityka ekonomiczna
1. Budget deficit and government debt as major challenges to public finance in today's economy - Jan Wiśniewski 17
Introduction 17
1.1. The scale of the problem 19
1.2. Budget deficit and general government debt versus economic growth 21
1.3. Excessive budget deficit and general government debt, and incapacity of their regulation 23
Streszczenie/Summary 24
References 25
2. Przyczyny kryzysu 2007-2009 a rola banków centralnych w jego przezwyciężaniu. Próba oceny - pięć lat później - Adam Hetmańczuk 27
2.1. Mikro- i makroekonomiczne źródła kryzysu 28
2.2. Reakcja banków centralnych na kryzys 33
2.2.1. Ultraniskie stopy procentowe jako forma realizacji polityki pieniężnej 37
2.2.2. Zagrożenia związane z bardzo niskimi stopami procentowymi 40
Streszczenie/Summary 44
Bibliografia 45
3. Oddziaływanie polityki fiskalno-budżetowej na wzrost gospodarczy w UE - Andrzej Paczoski 47
3.1. Określenie znaczenia polityki fiskalno-budżetowej 47
3.2. Koncepcje prowadzenia polityki fiskalno-budżetowej 48
3.3. Wskaźniki oceniające politykę fiskalno-budżetową 51
Streszczenie/Summary 63
Bibliografia 64
4. Ryzyko walutowe a członkostwo Polski w Unii Gospodarczej i Walutowej - Agnieszka Bukietyńska, Mariusz Czekała, Adam Hetmańczuk 65
4.1. Polska na drodze do strefy euro 66
4.2. Istota i rodzaje ryzyka kursowego 70
4.3. Ocena skali ryzyka walutowego dla polskiego sektora przedsiębiorstw 75
Streszczenie/Summary 81
Bibliografia 82
5. Interwencja publiczna na rynku venture capital: przesłanki teoretyczne, potencjalne efekty interwencji i wnioski dla Polski - Magdalena Pronobis 83
5.1. Kapitał wysokiego ryzyka jest niezbędny do rozwoju gospodarki 84
5.1.1. Ujęcie mikro - kapitał wysokiego ryzyka dostarcza środków rozwojowych w segmencie nieobsługiwanym przez klasyczne formy finansowania działalności gospodarczej 84
5.1.2. Kapitał wysokiego ryzyka przynosi dodatkowe (pozapodatkowe) korzyści w skali makro - wzrost produktywności i konkurencyjności całej gospodarki, a przez to wzrost gospodarczy 86
5.2. Wolny rynek nie dostarcza kapitału wysokiego ryzyka w wystarczającej ilości 87
5.3. W większości gospodarek Unii Europejskiej tworzy się luka kapitałowa 90
5.4. Konieczne bywa także stymulowanie strony popytowej 91
5.5. Istnieje więc miejsce dla interwencji publicznej 92
5.6. Środki publiczne w charakterze VC to wartość dodana 95
5.6.1. Niwelowanie luki kapitałowej 95
5.6.2. Efekt certyfikacji 95
5.6.3. Efekt rozprzestrzeniania się (spill-over effect) oraz efekt stadny (herding) 96
5.7. Bilans korzyści-koszty przemawia na rzecz wykorzystywania środków unijnych jako kapitału wysokiego ryzyka 97
Streszczenie/Summary 99
Bibliografia 100
6. Wybrane czynniki przyciągające i wypychające kapitał w odniesieniu do gospodarek wschodzących na przykładzie Chin i Polski - Waldemar Turski 103
6.1. Czynniki napędzające przepływy kapitału w odniesieniu do rynków wschodzących 104
6.2. Przepływy kapitału w globalnej gospodarce 105
6.3. Przepływy kapitału w gospodarkach wschodzących 109
Streszczenie/Summary 112
Bibliografia 113
7. Czynniki decydujące o lokowaniu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Ameryce Południowej - Krzysztof Ziółkowski 115
7.1. Ramy teoretyczne 116
7.2. Światowe trendy inwestycyjne 119
7.3. Analiza empiryczna 121
Streszczenie/Summary 126
Bibliografia 127
Część II
Rynki finansowe
8. Wpływ grupy G-20 na zmiany w międzynarodowej architekturze finansowej - Marzena Adamczyk 131
8.1. Globalna architektura finansowa 132
8.1.1. Globalne zarządzanie 132
8.1.2. Globalna architektura finansowa 134
8.1.2.1. Globalna liberalizacyjna architektura finansowa 135
8.1.2.2. Globalna regulacyjna architektura finansowa 136
8.1.3. Grupa G-20 139
8.1.4. G-20 a reforma międzynarodowej architektury finansowej 144
Streszczenie/Summary 145
Bibliografia 146
9. Rynki finansowe Danii, Finlandii i Szwecji w czasie globalnego kryzysu oraz kryzysów lat 80. i 90. XX wieku - Leszek Leśniewski 147
9.1. Przebieg kryzysów nordyckich w latach 80. i 90. XX wieku 148
9.2. Funkcjonowanie rynków finansowych w krajach nordyckich w latach 2007-2013 151
9.2.1. Reakcja rynku pieniężnego na globalny kryzys 152
9.2.2. Rynek kapitałowy wobec kryzysu globalnego 154
9.2.3. Kryzys globalny a sytuacja na rynku walutowym 156
9.2.4. Wpływ kryzysu globalnego na sektor bankowy 158
9.2.5. Sytuacja sektora finansów publicznych 159
9.3. Doświadczenie Danii, Finlandii i Szwecji w kwestii stabilności finansowej 161
Streszczenie/Summary 164
Bibliografia 165
10. Płynność obrotu akcjami na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie - wybór odpowiedniej miary - Agata Gniadkowska-Szymańska 169
10.1. Spread 171
10.2. Wskaźnik obrotu (turnover) 171
10.3. Liczba transakcji 172
10.4. Wartość (wolumen) 172
10.5. Współczynnik braku płynności (ILLIQ) 173
10.6. Badana próba 174
10.7. Korelacja poszczególnych miar płynności 174
Streszczenie/Summary 181
Bibliografia 182
11. Polityka dywidendy w giełdowych spółkach Skarbu Państwa w latach 2010-2013 - Bożena Horbaczewska 183
11.1. Otrzymane wyniki badania 186
11.1.1. Polityka dywidendy 186
11.1.2. Reprezentacja kapitału zakładowego na WZA 188
11.1.3. Kapitał zakładowy a wypłaty dywidend 190
11.1.4. Kapitał zakładowy a brak wypłat dywidend 191
11.1.5. Kapitał zakładowy a polityka corocznych wypłat dywidend 193
11.1.6. Kapitał zakładowy a nieregularne wypłaty dywidend 194
11.1.7. Kapitał zakładowy a polityka zerowych dywidend 196
11.2. Wnioski 197
Streszczenie/Summary 199
Bibliografia 200
12. Koncentracja sektorów bankowych - wybrane zagadnienia - Katarzyna Kubiszewska 201
12.1. Problem konsolidacji rynku bankowego w literaturze przedmiotu 202
12.2. Koncentracja rynku bankowego w Europie 205
12.2.1. UE (15) 205
12.2.2. UE (12) 211
12.2.3. Bałkany Zachodnie 215
Streszczenie/Summary 217
Bibliografia 217
13. Bezpieczeństwo funkcjonowania banków w Polsce w latach 2006-2012 - wybrane aspekty - Jarosław Ziętarski 219
13.1. Wpływ gospodarki na sytuację sektora banków komercyjnych 220
13.2. Czynniki wpływające na bezpieczeństwo banków w Polsce 224
Streszczenie/Summary 235
Bibliografia 236
14. Modyfikacja modelu trójczynnikowego Famy-Frencha dla oceny funduszy klasy global macro - Adam Zaremba 237
14.1. Wycena aktywów na rynkach globalnych - przegląd literatury 238
14.2. Metody badawcze i źródła danych 240
14.3. Wyniki i interpretacja 244
Streszczenie/Summary 248
Bibliografia 249
Część III
Instrumenty i usługi finansowe
15. Stan i perspektywy rozwoju usług doradczych na rynku finansowym w Polsce - Marianna Dębniewska, Karol Wojtowicz 253
15.1. Rozwój usług doradczych w Polsce 254
15.2. Rodzaje działalności usług na rynku finansowym 256
15.3. Proces doradztwa i produkty finansowe w tym procesie 258
15.4. Opinie klientów indywidualnych dotyczące jakości usług realizowanych przez doradców finansowych 262
Streszczenie/Summary 265
Bibliografia 266
16. Efektywne zarządzanie ryzykiem kredytowym w banku w warunkach globalnego kryzysu finansowego - Jerzy P. Gwizdała 267
16.1. Rola polityki kredytowej w ograniczaniu ryzyka kredytowego 268
16.2. Istota zarządzania ryzykiem kredytowym 272
16.3. Etapy w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym 274
16.4. Regulacje Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego w ograniczaniu ryzyka kredytowego 277
Streszczenie/Summary 284
Bibliografia 285
17. Uwarunkowania innowacyjności sektora bankowego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem wybranych innowacji technologiczno-procesowych - Janina Laudańska-Trynka, Urszula Wiśniewska 287
17.1. Korzyści z wdrażania innowacji dla instytucji finansowych 288
17.2. Innowacje w sektorze bankowym w Polsce w ostatnich latach 293
17.2.1. Przelewy ekspresowe 294
17.2.2. Bankowość mobilna 297
Streszczenie/Summary 300
Bibliografia 301
18. Minimalizowanie ryzyka wierzytelności hipotecznych przy zastosowaniu instrumentów pochodnych - Ewa Nastarowicz 303
18.1. Ryzyko wierzytelności hipotecznych 304
18.1.1. Rodzaje ryzyka wierzytelności hipotecznych 304
18.1.2. Ryzyko kredytowe 304
18.1.3. Ryzyko stopy procentowej 305
18.1.4. Ryzyko walutowe 305
18.1.5. Ryzyko zmiany cen 306
18.2. Zarządzanie ryzykiem wierzytelności hipotecznych za pomocą instrumentów pochodnych 307
18.2.1. Zarządzanie ryzykiem wierzytelności hipotecznych 307
18.2.2. Rodzaje instrumentów pochodnych wykorzystywanych do zarządzania ryzykiem 307
18.2.3. Kredytowe instrumenty pochodne 311
18.3. Krajowy rynek kredytów hipotecznych 315
18.3.1. Sytuacja na krajowym rynku kredytów hipotecznych 315
18.3.2. Prognozowane zmiany na rynku kredytów hipotecznych a zarządzanie ryzkiem wierzytelności hipotecznych 317
Streszczenie/Summary 319
Bibliografia 319
19. Bitcoin - od sukcesu do kryzysu wirtualnej monety - Eugeniusz Gostomski 321
19.1. Narodziny, emisja i funkcjonowanie bitcoina 321
19.2. Kontrowersje wokół określenia istoty bitcoina i stosunek banków do wirtualnej monety 324
19.3. Kryzys bitcoina 326
19.4. Kształtowanie się kursu bitcoina 327
19.5. Ekspansja bitcoina na świecie 328
Streszczenie/Summary 331
Bibliografia 332
20. Znaczenie ubezpieczeń dla małych i średnich przedsiębiorstw - Hanna Soroka-Potrzebna 333
20.1. Rynek ubezpieczeń dla małych i średnich przedsiębiorstw 333
20.2. Funkcje ubezpieczeń 334
20.3. Znaczenie doboru właściwego ubezpieczenia 335
20.4. Skutki braku właściwej ochrony ubezpieczeniowej 337
Streszczenie/Summary 339
Bibliografia 339
21. Bezpieczne podróżowanie, ubezpieczenia w turystyce - Jacek Olszewski-Strzyżowski, Remigiusz Dróżdż 341
21.1. Ubezpieczenia - uwarunkowania prawne oraz praktyka 342
21.2. Wyniki badań 344
Streszczenie/Summary 348
Bibliografia 349