Powstanie zakładu a unikanie opodatkowania w międzynarodowym prawie podatkowym / Tomasz Woźniak

Książka w sposób kompleksowy omawia instytucję zakładu podatkowego w międzynarodowym prawie podatkowym.

Analizie zostały poddane wszystkie typy oraz podtypy zakładu, obecne zarówno w Konwencjach Modelowych OECD oraz ONZ dotyczących przeciwdziałania podwójnemu opodatkowaniu dochodu i majątku, jak i w opartych na nich umowach międzynarodowych zawartych przez Polskę.

Opracowanie porusza również zagadnienie unikania powstania zakładu. W jego ramach uwadze poddano spełnianie negatywnych przesłanek jego powstania (działalność niezależnego przedstawiciela oraz wykonywanie działalności przygotowawczej i pomocniczej), a także formy i sposoby nadużycia prawa zmierzające do sztucznego unikania powstania zakładu.

Wykaz skrótów  | str. 13

Wstęp  | str. 17

Rozdział I

Miejsce zakładu we współczesnym prawie podatkowym  | str. 39

1. Uwagi wstępne  | str. 39
2. Historia zakładu w międzynarodowym prawie podatkowym  | str. 44

2.1. Narodziny instytucji zakładu w XIX wieku  | str. 44

2.2. Znaczenie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z 1899 r. oraz ustawy o unikaniu podwójnego opodatkowania z 1909 r. dla kształtowania się instytucji zakładu  | str. 55

2.3. Rozwój instytucji zakładu w okresie do wybuchu II wojny światowej  | str. 61

2.4. Kształtowanie się nowoczesnej koncepcji zakładu po II wojnie światowej  | str. 70

3. Miejsce zakładu we współczesnym prawie podatkowym  | str. 79

3.1. Kształtowanie jurysdykcji podatkowej i problem unikania podwójnego opodatkowania dochodu oraz majątku  | str. 79

3.2. Zakład jako narzędzie przeciwdziałania podwójnemu opodatkowaniu  | str. 86

3.3. Klasyfikacja typów zakładu w modelach umów o unikaniu podwójnego opodatkowania  | str. 94

3.4. Zakład w regionalnych konwencjach o unikaniu podwójnego opodatkowania, prawie krajowym i prawie Unii Europejskiej  | str. 111

4. Uwagi końcowe  | str. 128

Rozdział II

Powstanie zakładu jako konsekwencja bezpośredniej formy obecności przedsiębiorcy w innym państwie  | str. 137

1. Uwagi wstępne  | str. 137
2. Pojęcie oraz zakres dysponowania placówką  | str. 139

2.1. Pojęcie oraz charakterystyka konstrukcji placówki  | str. 139

2.2. Zakres dysponowania placówką (test dyspozycyjności)  | str. 150

2.3. Dysponowanie placówką w przestrzeni prywatnej  | str. 164

2.4. Przykłady placówek w Konwencji Modelowej OECD  | str. 170

3. Stały charakter placówki  | str. 180

3.1. Geograficzny aspekt stałości placówki  | str. 180

3.2. Ekonomiczna i geograficzna spójność działalności gospodarczej  | str. 189

3.3. Temporalny aspekt stałości placówki  | str. 198

3.4. Konsekwencje upływu czasu dla powstania zakładu  | str. 208

4. Prowadzenie działalności za pośrednictwem placówki  | str. 214

4.1. Rozumienie terminów „działalność gospodarcza” i „działalność przedsiębiorstwa” na gruncie międzynarodowego i krajowego prawa podatkowego  | str. 214

4.2. Prowadzenie działalności z udziałem personelu, podwykonawców i w ramach wspólnych przedsięwzięć  | str. 228

4.3. Prowadzenie działalności bez wykorzystania czynnika ludzkiego  | str. 237

4.4. Zmiana przedmiotu i zakresu działalności istniejącego zakładu  | str. 241

5. Uwagi końcowe  | str. 246

Rozdział III

Powstanie zakładu jako konsekwencja pośredniej formy obecności przedsiębiorcy w innym państwie  | str. 251

1. Uwagi wstępne  | str. 251
2. Bierny i czynny zakład budowlany (Construction Permanent Establishment)  | str. 255

2.1. Konstrukcja biernego oraz czynnego zakładu
budowlanego  | str. 255

2.2. Funkcjonalne aspekty powstania biernego oraz czynnego zakładu budowlanego  | str. 264

2.3. Geograficzne i ekonomiczne aspekty powstania biernego oraz czynnego zakładu budowlanego  | str. 275

2.4. Temporalne aspekty powstania biernego oraz czynnego zakładu budowlanego  | str. 292

3. Przedstawiciel zależny jako zakład (Agency Permanent Establishment)  | str. 307

3.1. Charakterystyka zakładu w postaci zagranicznego przedstawiciela  | str. 307

3.2. Podmiotowe i funkcjonalne aspekty działalności zależnego przedstawiciela  | str. 316

3.3. Przedmiotowe aspekty działalności zależnego przedstawiciela. Konstrukcje typu commissionaire  | str. 338

3.4. Spółka zależna jako zakład (Subsidiary Permanent Establishment)  | str. 351

4. Zakład usługowy (Services Permanent Establishment)  | str. 364

4.1. Miejsce zakładu usługowego w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania  | str. 364

4.2. Zakres usług prowadzących do powstania zakładu usługowego  | str. 378

4.3. Czynnik ludzki a powstanie zakładu usługowego  | str. 389

4.4. Temporalne, geograficzne i ekonomiczne przesłanki powstania zakładu usługowego  | str. 398

5. Uwagi końcowe  | str. 413

Rozdział IV

Status zakładu a unikanie opodatkowania  | str. 421

1. Uwagi wstępne  | str. 421
2. Unikanie statusu zakładu  | str. 430

2.1. Optymalizacja podatkowa, nadużycie i obejście prawa  | str. 430

2.2. Wyłączenie możliwości powstania zakładu a sztuczne unikanie statusu zakładu  | str. 442

2.3. Ogólne mechanizmy przeciwdziałania sztucznemu unikaniu statusu zakładu  | str. 451

2.4. Szczególne mechanizmy przeciwdziałania sztucznemu unikaniu statusu zakładu  | str. 469

3. Działalność niezależnego agenta  | str. 483

3.1. Niezależny agent jako forma obecności przedsiębiorcy w państwie źródła niepowodująca powstania zakładu  | str. 483

3.2. Prawne i ekonomiczne aspekty niezależności  | str. 491

3.3. Funkcjonalny aspekt niezależności  | str. 512

3.4. Pojęcie przedsiębiorcy ściśle powiązanego (closely related enterprise)  | str. 523

4. Wykonywanie działalności wyłączającej powstanie zakładu  | str. 535

4.1. Znaczenie wyłączeń dla poszczególnych typów zakładu oraz charakterystyka działalności wyłączającej możliwość powstania zakładu (negative list)  | str. 535

4.2. Działalność przygotowawcza lub pomocnicza  | str. 549

4.3. Przykłady rodzajów działalności wyłączającej powstanie zakładu  | str. 562

4.4. Przeciwdziałanie sztucznemu podziałowi spójnej operacji gospodarczej  | str. 578

5. Uwagi końcowe  | str. 592

Rozdział V

Działalność w ramach gospodarki cyfrowej a obecność przedsiębiorcy w innym państwie  | str. 603

1. Uwagi wstępne  | str. 603
2. Konsekwencje prowadzenia cyfrowej działalności gospodarczej dla opodatkowania dochodu w państwie źródła. Koncepcja zakładu w postaci serwera (Server Permanent Establishment)  | str. 610

2.1. Wpływ postępu technologicznego na prowadzenie działalności gospodarczej za granicą  | str. 610

2.2. Klasyfikacja modeli gospodarczych wykorzystujących technologie cyfrowe  | str. 619

2.3. Zakład w postaci serwera (Server Permanent
Establishment)  | str. 627

2.4. Zakład w postaci serwera w kontekście unikania opodatkowania  | str. 633

3. Współczesne koncepcje opodatkowania działalności prowadzonej w ramach gospodarki cyfrowej  | str. 643

3.1. W poszukiwaniu nowego modelu opodatkowania gospodarki cyfrowej  | str. 643

3.2. Opodatkowanie przychodu związanego z działalnością cyfrową. Podatek od niektórych usług cyfrowych  | str. 648

3.3. Podatek wyrównawczy  | str. 656

3.4. Opodatkowanie podmiotów o „znaczącej obecności” w państwie źródła. Środki prawne przeciwdziałające opodatkowaniu dochodów z działalności cyfrowej  | str. 659

4. Perspektywa rozwoju zakładu w warunkach gospodarki cyfrowej  | str. 669

4.1. Zakład wirtualny (Virtual Permanent Establishment) oraz koncepcja „znaczącej obecności cyfrowej” na gruncie dyrektywy SDP  | str. 669

4.2. Problem znaczącej obecności cyfrowej jako kryterium powstania zakładu wirtualnego  | str. 682

5. Uwagi końcowe  | str. 688

Zakończenie  | str. 697

Bibliografia  | str. 713