Wszystkie publikacje z serii Biblioteka Pomocy Społecznej zostały przygotowane z myślą o praktykach i przeznaczone są dla pracowników socjalnych i pracowników administracji samorządowej. Ułatwią im wykonywanie obowiązków i pomogą znaleźć rozwiązania w kontrowersyjnych nieraz sytuacjach, z którymi mogą się zetknąć w swojej pracy.
W dziewiątej książce z tej serii omówiono bardzo istotne zmiany w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Część z nich weszła w życie 18 września 2015 r., a część zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.
Najważniejsza z nich dotyczy sposobu odzyskiwania od dłużników alimentacyjnych należności wobec Skarbu Państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego. Po nowelizacji należności te są egzekwowane wyłącznie w drodze egzekucji sądowej. Zmieniony został również sposób podziału środków pochodzących z egzekucji oraz definicja świadczeń nienależnie pobranych.
Autorzy przybliżają zasady związane z kolejnym etapem informatyzacji działań w zakresie przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz związane z tym zmiany w zakresie dokumentowania stanu faktycznego (w tym dochodu), które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2016 r. Od początku 2016 r. wejdą w życie również zmiany w postępowaniu w przedmiocie zatrzymania dłużnikowi alimentacyjnemu prawa jazdy przez właściwego starostę.
Wykaz skrótów 9
Część I Kalendarium zmian do ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Krystyna Tymorek) 11 1. Zmiana od 18 września 2015 r. - ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. poz. 1302) 11 2. Zmiana od 1 stycznia 2016 r. 16 2.1. Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1359) 16 2.2. Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1217 z późn. zm.) 23
Część II Komentarze praktyczne - omówienie poszczególnych zmian 25 1. Zmiany w zakresie egzekucji zobowiązań dłużnika alimentacyjnego oraz podziału środków pochodzących z egzekucji oraz definicji świadczeń nienależnie pobranych (Anna Kawecka) 25 1.1. Egzekucja zobowiązań dłużnika alimentacyjnego wobec skarbu państwa z tytułu świadczeń wypłaconych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów 27 1.2. Definicja świadczeń nienależnie pobranych 30 1.3. Tryb dochodzenia świadczeń nienależnie pobranych 32 1.4. Zmiana w zakresie działań podejmowanych wobec dłużnika alimentacyjnego 34 2. Informatyzacja działań w zakresie świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Magdalena Wilczek-Karczewska) 36 2.1. Zmiany w postępowaniu w przedmiocie zatrzymania dłużnikowi alimentacyjnemu prawa jazdy przez właściwego starostę (art. 5 pkt 2 u.z.ś.r.) 37 2.2. Zmiany w zakresie dokumentowania stanu faktycznego (w tym dochodu) w sprawach przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego (art. 5 pkt 3 u.z.ś.r.) 38 2.3. Minister właściwy do spraw rodziny jako organ właściwy w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego 45 2.4. Uwagi końcowe 46 3. Omówienie nowelizacji ustawy o pomocy osobom uprawnionym do funduszu alimentacyjnego w kontekście teleinformatyzacji organów administracji publicznej (Krzysztof Świtała 50 4. Świadczenia alimentacyjne z gminy - postępowanie (Magdalena Januszewska) 54 4.1. Uprawnieni do świadczeń 55 4.2. Bezskuteczność egzekucji 57 4.3. Śmierć dłużnika alimentacyjnego 58 4.4. Kryterium dochodowe 58 4.5. Ustalanie dochodu 59 4.6. Utrata i uzyskanie dochodu 60 4.7. Wysokość świadczeń 64 4.8. Przesłanki negatywne 65 4.9. Postępowanie wnioskowe 66 4.10. Okres świadczeniowy 68 4.11. Organ właściwy do wydania decyzji i postępowanie 69 4.12. Nienależnie pobrane świadczenia 70 4.13. Świadczenia po śmierci uprawnionego 72
Część III Wzory dokumentów (Anna Kawecka) 73 1. Wzór zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia, że świadczenie z funduszu alimentacyjnego jest świadczeniem nienależnie pobranym, i zobowiązania do zwrotu tego świadczenia 73 2. Wzór decyzji w sprawie ustalenia, iż dane świadczenie jest świadczeniem nienależnie pobranym, i zobowiązania do zwrotu 74 3. Wzór decyzji w sprawie przyznania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego 77 4. Wzór decyzji w sprawie odmowy przyznania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego 80 5. Wzór informacji o terminie rozpoczęcia realizacji ostatecznej decyzji wójta gminy oraz o terminach wypłaty świadczeń 83
Część IV Akty prawne 84 1. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 859 z późn. zm.) 84 2. Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. poz. 1302) - wybór przepisów: art. 1, art. 4-10 119 2.1. Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. poz. 1302) - wybór 126 3. Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1359) - wybór przepisów: art. 5, art. 8-11 145 3.1. Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1359) - wybór 156